Diz önü ağrısı, diiz eklemin en sık görülen şikayetlerinden biridir. Diz önü ağrısı sıklıkla patellofemoral eklem dediğimiz diz kapağının altındaki kıkırdak ile uyluk kemiği alt ucunun ön yüzeyindeki kıkırdak arası eklemden kaynaklanmaktadır. Diz önü ağrısı, akut olarak dizin direkt çarpması sonucunda görülebilir. Bu durumda diz kapağı kırığı, çatlağı, femur alt uç, diz kapağı kontüzyonu dediğimiz ezilmeleri çevre yumuşak doku yaralanmaları, diz kapağı altından başlayan pateller tendon yırtıkları bu ağrıya neden olabilir. Bunun yanında koşucu gibi sporcularda aşırı yüklenmelere bağlı uyluk önündeki kasların diz kapağı üst ucuna yapıştığı yerde yada pateller tendonda ödem oluşarak ağrıya neden olabilir. Dizleri üzerine çalışan kişilerde gelişen bursitler diz önünde ağrı ve şişliğe sebep olabilir.
Patellofemoral eklem kaynaklı diz önü ağrıları neden gelişir?
Patellofemoral ağrılar; 1-Normal yapıya sahip eklemleri olmasına rağmen dizleri bükülü posizyonda çok çalışanlarda aşırı yüklenmeye bağlı kıkırdak yumuşaması ile,2- Yapısal olarak diz kapakları dışa doğru eğimli yada eklemin dışına taşma gösteren kişilerde zaman içinde eklemin dış kısmına aşırı yüklenme ile patellofemoral eklemin dış kısmında ağrılar görülür, 3- Diz kapağının yapısal olarak yüksekte (patella alta) yada daha aşağıda yerleştiği kişilerde de biomekanik olarak patellofemoral yüklenmelerdeki değişim kıkırdağın farklı yerlerinde önce yumuşama daha sonrada hasara yol açarak ağrıya neden olabilir, 4- Dizi oluşturan uyluk ve bacak kemikleri arasında valgus dediğimiz dışa açılanma yada rotasyonel kusurlar bulunan hastalarda yine patellofemoral eklemin dış kısmında ağrılar olur. 5- Diz ekleminin içinde fetal hayattan kalan kalın band şeklinde diz içerisinde olan yapılara plika demekteyiz. Bazı kişilerde gerek yapısal gerekte aşırı yüklenmelerle bu plikalar normalden daha kalın olup özellikle dizin iç tarafında mekanik bası etkisi ile kıkırdak hasarı oluşturarak ağrıya neden olabilir.
Patellofemoral eklem hastalıklarında bulgular nelerdir?
En sık görülen bulgu ağrıdır. Ağrı, başlangıçta özellikle dizlerin 90 derece üzeri bükülü olduğu, oturma, yolculuk, tiyatro ve sinemada dizler bükülü halde uzun süreli oturmalarda, namaz kılma sırasında görülür. İlerlemiş olgular da istirahatte de ağrı olup bu hastaların uzun süre oturma sonrası kalkmada zorluk çekerler. Patellofemoral sorunu olan hastalarda dizde boşalma ve kilitlenme şikayetleri de görüllür. Bazen dizlerde şişmelerde gözlenir.
Patellofemoral eklem hastalıklarında tanı nasıl koyulur?
Patellofemoral eklem sorunlarında tanıda ilk adım hastalnın şikayetleri ve fizik muayenesi ile atılır. Daha sonra patellofemoral eklemin kemik yapısını görüntülemede kullanılan radyolojik incelemelerle patellofemoral eklemde yapısal bir yerleşim ve uyum sorunu olup olmadığı araştırılır. Bazı hastalarda MR tetkiki istenerek patellofemoral eklem kıkırdak hasarı düzeyi saptanır.
Patellofemoral eklem hastalıklarında tedavi nedir?
Patellofemoral hastalıklarda tedavi nedene göre şekillendirilir. Genel olarak erken evre olguların hemen hepsinde antiemflamatuvar ilaçlar ve eksersiz önerilir. Bazı hastalarda fizik tedavi ile çok iyi sonuçlar alınabilir. Bütün bunlara rağmen ağrının devam ettiği hastalarda cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulur. Diz kapağında tilt dediğimiz dışa doğru açılanma olan hastalarda artroskopik olarak dış tarafta retinakulum dediğimiz diz kapağını dışa doğru çeken gergin yapının gevşetilmesi ile başarılı sonuçlar alınır. Artroskopik bu patellofemoral eklem dış taraf gevşetilmesine bazen iç taraftaki dokuların büzüştürülmesi eklenerek daha fazla düzelme elde edilir. Tüm bunlara rağmen devam eden yerleşim ve uyum problemlerinde kemik ameliyatlarında başvurulur. Bunlardan başka bazı hastalar özellikle geç dönemde başvururlar ve bu hastaların incelenmesinde patellofemoral eklemi ilgilendiren ileri düzeyde kireçlenme görülür. Eğer bu kireçlenme sadece patellofemoral eklemde ise patellofemoral yüzeyel protezleri kullanılırken, kireçlenme hem diz (tibiofemoral) hem de diz kapağı (patellofemoral) eklemlerini ilgilendiriyorsa total diz protezi operasyonu uygulanır.
