Çoğu toplumların yaklaşık yüzde 75’inin, çoğunlukla dişeti problemi olarak bilinen periyodontal hastalığı bulunmaktadır. Bu acısız hastalıklar genellikle çok geç oluncaya kadar gözden kaçabilir. Eğer tedavi edilmezse, dişeti hastalığı dişin etrafındaki kemik ve lifi yok edip gevşemelerine ve bazı durumlarda acı vermelerine neden olur. Buna ek olarak, dişeti hastalığı ağız kokusuna ve gülümseyişinizin görüntüsünün bozulmasına neden olabilir. Eğer durum daha da ilerlerse, dişinizi kaybedebilirsiniz. Genellikle yapılan işlemler, dişeti operasyonu, kemik yamaları, dişeti yamaları, kron uzatmaları ve güdümlü doku onarımıdır.
Dişeti hastalığı dişetlerinde başlayan ve sonra dişetleri altından dişin etrafındaki destekleyici çene kemiğine yayılan bir enfeksiyondur. Sağlıkta, dişeti dişe, cildiniz ve tırnağınız arasındaki mühre benzeyen bir şekilde mühürlenir. Bu alan her gün plak (herkesin ağzında var olan bakteri ve tükürüklerin kombinasyonudur) tarafından enfekte olur. Eğer plağın kalmasına izin verilirse, o zaman bakteriler mührü kırarlar. Ortaya çıkan enfekte bölgenin titizlikle yapılan bakımla bile sağlıklı tutulması imkânsızdır.
Mikroplar dişetlerinin altında kaldıklarında bazı önemli problemler ortaya çıkar. Sürekli şişme ve kanama bulunur. Bu bakteriler kökün kendisine saldırırlar ve normalde cam gibi pürüzsüz olması gereken yüzeyleri, kaba yüzeylere çevirirler.
Bu durum, dişetlerini daha da çok enfekte eder. Plağın kendisi tartar (diş taşı) denilen bir iritana (tahriş edici) döner. Bu eylemin en önemli sonucu, diş etrafındaki çene kemiğinin daha da kötü hale gelmesidir. Bu kemik bir kere kaybedildiğinde, yerine başkası konulamaz. Bu enfeksiyonun şiddeti üzerinde önemli etkiye sahip bir tesiri bulunan diğer faktörler ise sigara içme, diyet, stres, diş bileme ve sıkma, genel sağlık ve direnç, medikal problemler ve kalıtsal faktörlerdir.
Periyodontal tedavinin amacı dişeti mührünü dişe yeniden yerleştirmek, sabit bir ısırık oluşturmak ve sağlıklı bir ağız tesis edip bakımını yapmaktır. Tedavi genellikle iki aşamadan meydana gelir. Birinci aşamanın amacı enfeksiyonu dişetlerinizin altından temizlemek suretiyle mümkün olduğunca iyileşme sağlamaktır.
Kaba kök yüzeyi cam gibi bir yüzey üretmek için pürüzsüzleştirilmelidir. Buna kök planlanması denir.
Tartar veya diş taşının kaldırılmasına diş temizlenmesi denir. Bölgenin iç astarı hastalıklıdır ve dişetlerinin uygun bir şekilde iyileşmesine olanak tanınması için kaldırılmalıdır. Buna küretaj denir. Bu işlemlere cerrahi müdahale dâhil değildir ve bir kerede ağzın dörtte biri ile yarısında yapılır. Novocaine® kullanılır, böylece çok az (varsa) rahatsızlık olur, genellikle de rutin bir dolguda yaşanandan daha fazla değildir.
Bu tedaviler tamamlandığında, enfeksiyon kontrol altında olmalıdır. Bundan sonra, çalışma dâhil olmak üzere normal faaliyetlerinize dönebilirsiniz. Daha sonra iyileşme tepkinizi değerlendirmek üzere ağzınız yeniden dikkatli bir şekilde muayene edilir ve kemik desteğine ya da dişeti mühürlerinde herhangi bir hasar olup olmadığı tespit edilir. Mühürlerin yeniden yerleştirildiği alanlarda, daha fazla tedaviye gerek yoktur. Yerleştirilmediklerinde, temiz ve sağlıklı tutulamazlar ve terapinin ikinci aşaması düşünülmelidir.
Bu ikinci tedavi aşamasının amacı sağlıklı mühürleri küçük cerrahi işlemlerle yeniden yerleştirmektir. Cerrahi müdahale çok hassas olup bir kerede küçük alanlarda, muayenede Novocaine kullanılarak yapılır. İşlem esnasında herhangi bir rahatsızlık hissetmezsiniz fakat birkaç gün sonrasında rahatsızlık duyabilirsiniz. Bununla birlikte, bu rahatsızlık genellikle reçete ile verilecek olan bazı hafif ağrı kesici ile kontrol edilir. Yaşayacağınız rahatsızlığın miktarı tam olarak tahmin edilemez çünkü herkes tabii ki farklıdır. Yalnız, bir sonraki gün normal faaliyetlerinizi gerçekleştirebilmeniz kesinlikle beklenmektedir.
Eğer bölge eliminasyonuna devam etmeme konusunda ortak bir karara varılırsa, henüz açık olan tüm mühürler yeniden enfekte olacaktır ve hastalık sürecinin ve kemik kaybının devam etmesine olanak tanıyacaktır. Bu durumlarda genellikle hastanın üç ayda bir kontrole uğraması tavsiye edilir ki böylece özel eğitimli bir hijyenist enfekte olan bu bölgeleri temizleyebilir. Bu, ikinci bir tedavi başlatılıncaya kadar “tutma dönemi” adı verilen en yüksek sağlık düzeyini sağlamak üzere olan bir girişimdir.
Temel olarak sadece ağzınızdaki darbeler ve günlük olarak plak dönüşleri giderebildiği için, uzun vadedeki amaç, önlemedir. Bakım, temel olarak hastanın sorumluluğundadır ve uzun vadeli diş sağlığı ve hastalıkların önlenmesinde çok önemli bir etkendir.
Var olan problemleri, nasıl tedavi edileceklerini ve ilgili masrafı anlayıncaya kadar hiçbir tedaviye başlanmaz. Başlangıç tedavi ücreti genellikle ilk randevuda tam olarak tahmin edilir. Ancak kişinin iyileşme tepkisini tahmin etmek imkânsız olduğu için, tam olarak ne kadar cerrahi bir tedavinin gerekebileceğini ve masrafının ne olacağını tahmin etmek imkânsızdır. Bu tahmin ek bir tedavi başlatılmadan önce yapılacaktır.
Periyodontal terapi işlerinizin ve destekleyici liflerinin sağlığını uzatmada ve sürdürmede çok başarılı olabilir. Hedefler sağlığınızı, işlevi ve bunları korumanızı sağlamaktır. Tedaviniz tamamlandığında, tüm darbeler (hasarlar) onarılarak ağzınız sağlıklı duruma gelmiş olacaktır. Bu tür sorunun nüksetmesini önleyebilmeniz ve hayatınızın geri kalanında mümkün olduğunca çok sayıda dişinizi korumanız en birincil hedeftir.
