Hasarlanmış ligament, tendon ve eklemlere solüsyon enjeksiyonu ile yara iyileşme mekanizmalarının uyarılması, bu yolla dokuların tamir edilmesi ve yeniden şekillendirilmesini proloterapi olarak adlandırmaktayız. Travma sonrası oluşan tendon ve ligament sorunlarının iyileşmesinin yeterli olmayıp kronik ağrıya neden olan durumlar proloterapinin en başarılı olduğu vakalardır.
Proloterapi hem sporcular hem de toplumun diğer kesimi için doğal yoldan iyileşmeyi sağlayan bir tedavi yöntemidir. Ağrılı durumlara yol açan doku hasarlanmaları proloterapi sayesinde ameliyatsız olarak tedavi edilebilirler.
Günümüzde dirsekte ağrıya yol açan nedenlerin çoğunluğu bu bölgede yer alan kas tendonlarının ve ligamentlerin hasarlanmasındandır. Hasar meydana gedikten sonra tedavi edilmezse kas ve tendonlarda laksite ve kronik enflamasyon oluşur. 4-6 hafta sonra artık dejenerasyona bağlı kronik ağrı oluşumu başlar. Proloterapide amaç bu hasarlı tendon ve ligamentlerin solüsyonlarla uyarılarak yenilenmesini ve remodelingini (yeniden şekillendirme) sağlamaktır, böylelikle dirsek bölgesinde dejenerasyon sebebi ortadan kalkacağından ağrı da geçecektir.
Dirsekte ağrıya neden olan durumlar; Tenisçi dirseği (lateral epikondilit), golfçü dirseği (medial epikondilit), olekranon bursiti, romatoid artrit, osteoartrit, kubital tünel sendromu, gut, enfeksiyöz artritler, tendinitler, künt ve delici travmalarla oluşan eklem kapsül hasarlanmalarıdır. Bu durumlardan tendinitler, tenisçi dirseği, golfçü dirseği, olekranon bursiti özellikle bu bölgedeki tendon ve bağların zayıflamasından kaynaklanmaktadır.
Tenisçi dirseği olarak da bilinen lateral epikondilit, dirseğin dış tarafa bakan çıkıntılı bölgesinde (lateral epikondil) ağrı ile karakterize bir problemdir.
El ve el bileğinin ekstensör kasların gerili durumda iken zorlayan, yineleyici geniş kavrama hareketleri sonrasında (örn. Kasaplarda, boyacılarda, muslukçular, yoğun iş yapan ev hanımları gibi) veya bu bölgeye direkt meydana gelen travmalar sonrasında oluşabilir.
Dirseğin lateral epikondil olarak adlandırılan dış çıkıntılı bölgesinde dokunmakla hassasiyet ve ağrı en önde gelen şikayettir. Özellikle kaba cisimleri kavrama sırasında el bileğini büktüren hareketlerde ağrı artar. Hasta çaydanlık kaldırma hareketi gibi hareketlerde dirsek bölgesinde ağrı tarifler.
Kol kullanılmadığında ağrı minimaldir fakat stres altında keskin ve batıcı tarzdadır ve erken yorulmaya neden olur. Bu gibi ağrı yakınmaları yıllarca sürebilir. Her yaş grubu risk altında olmakla beraber 35-55 yaş arası grupta sık görülmektedir.
Golfçü dirseği, dirseğin iç tarafındaki kemik çıkıntıda (medial epikondil) ağrı ve hassasiyetle karakterize bir hastalıktır. El bileğinin içe doğru bükülmesi işlevinden sorumlu olan kol kaslarının kirişleri medial epikondile yapışır. Bu kasların aşırı kullanımına bağlı olarak golfçü dirseği oluşabilir. Kaslar aşırı kullanıldığında tendonlar yapıştıkları bölgede tekrarlayan çekme kuvvetine maruz kalırlar. Bunun sonucunda da tendonlarda iltihap ve küçük yırtıklar oluşur. Bu da ağrıya neden olur.
Medial epikondilit golf oynayan kişilerde sık görüldüğünden golfçü dirseği adıyla da anılır. Ayrıca raket sporları yapanlarda, sürekli yazı yazanlarda ve marangozlarda da rastlanabilmektedir. Golfçü dirseği ağrısı dirseğin iç tarafındadır, önkolun iç kenarına doğru yayılabilir ve eli yumruk yapınca ağrıda artış görülür. Golfçü dirseği en çok 20 ila 49 yaşındaki erkeklerde yaygındır. Bu durum bileklere ve parmaklara tekrar tekrar basınç yükleyen kimseleri de etkileyebilir. Yapılan iş ya da spor riski artırmaktadır.
Tendonun aşırı yüklenmesi, tendonun aşırı yüklenme olmadan sürekli şekilde kullanılması ve bazı romatizmal hastalıkların tendonu direk olarak zorlaması sonucunda tendonda bir iltihap gelişir. Zamanla bu bölgede tendonlarda sertleşme başlar ve ağrı giderek artar. Klinikte en çok karşılaşılan medial epikondilit nedeni uzun süreli kullanıma bağlı olanlardır ve bu türün tedavisi de daha uzun zaman almaktadır.
Dirsek ağrılarının tedavisi:
Ön tedavi: Enflamasyon (iltihap) cevabını kontrol etmek amacıyla ağrının ve kas spazmının azaltılması (Korunma, istirahat).
Kesin tedavi: Tamir fazı ve yeniden şekillendirme süresince tam iyileşme sağlanıncaya kadar proloterapi ve germe-güçlendirme egsersizleri programları ile kombine edilerek uygulanması.
Proloterapi tedavisi kişiye özel düzenlenen, 15-30 günlük periyodlarla uygulanan bir enjeksiyon yöntemidir. Enjekte edilen sıvı kimyasal bir madde, ilaç ya da steroid (kortizon vs) değildir; yoğunlaştırılmış dextroz ve seyreltilmiş lokal anestezik kombinasyonu kullanılır. Doğal yoldan dokunun orijinal haliyle yeniden oluşturulması sağlanır. Proloterapi yönteminin en dikkat çekici yönlerinden biri ise tedavi süresince fiziksel bir kısıtlama yapılmaması, istirahat gerektirmemesidir. Hatta aksine germe ve güçlendirme egzersizleri ile eklem hareket açıklığını geliştirmeye yönelik hareketler proloterapi tedavisinin tamamlayıcısı olarak hastalara uygulatılır.
Geleneksel yaklaşımdan farklı olarak bizim uygulamamızda soğuk uygulama, yüksekte tutma, kompres uygulama, non-steroid ağrı kesici kullanımı ve steroid enjeksiyonlarının yeri yoktur.
