Birkaç ay önce oğlunda dikkat dağınıklığı olduğunu belirten bir bayan ofisime geldi. Birkaç soru sorduktan sonra bayanın mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olduğunu gördüm. Hanımefendiye göre yüz yirmi soruluk bir sınavda dört tane üst üste yanlış yapmak gerçekten dikkat dağınıklığına işaret ediyordu. Oysa çocuğun bir yanlış yaptıktan sonra hemen kendini toparlaması gerekiyordu çünkü önünde uzun bir “yarış” vardı. Hepimiz bu yarıştan haberdarız fakat sınav maratonunu aileler mi yoksa çocuklar mı koşuyor merak ediyorum.
Hergün en az bir aile çocuğunda dikkat dağınıklığı olduğu şüphesiyle ofisime geliyor ve gelen çocukların sadece birkaçında dikkat dağınıklığı olduğunu gözlüyorum. Genellikle eğitimciler tarafından gönderilen çocuklar dersten “sıkıldıklarını”, dalıp gittiklerini, ders çalışmak istemediklerini belirtiyorlar. Tabloda dikkat dağınıklığından daha önemli şeyler görünüyor: “ilgi” çekmeyen bir ders ve nasıl çalışacağını bilememe. Öğrenmenin eğlenceli olması gerektiğine inanıyorum ve her ne zaman keyifle birşeyler öğrensek onu öğrenmeye devam etmek isteriz. Birçok çocuk farklı öğrenme modellerine sahip olmasına rağmen okullarımız tek bir öğrenme modeline göre eğitim verir. Örneğin sayısal derslerde sıkıntı çeken çocuklar zaten sanal birşeyin (matematik gibi) tahtaya yazılarak anlatılmasından sıkıntı çekiyorlar. Yani dokunmadıkları, görmedikleri, hissetmedikleri geometrik şekillere ölçü verip hesap yapmaları isteniyor. Yeni bir model yeni bir ders programı değildir. Bütünüyle farklı duyulara hitab eden bir öğrenme şeklidir.
Herhangi bir çocuğa ilgisini çeken bir aktiviteyi ne kadar yapabileceğini sorun. Örneğin birçok çocuk sabahtan akşama kadar “gözlerini ayırmadan” çizgi film izleyebileceklerini söylüyor. Onlara kalpten inanıyorum ve öğrenmenin de en az sevdikleri aktiviteler kadar keyif vermeleri gerektiğine inanıyorum. Çoğu zaman insanlar öğrenmenin bilişsel bir kavram olduğunu savunur fakat duygusal yatırım öğrenme sürecinde çok daha önemlidir. Gerçekten bildiğiniz birşeyi “hissedersiniz”. “Yapabileceğimi hissediyorum”, “o kadar iyiyim ki gözüm kapalı bile yaparım”, vb. O zaman “dikkat” etmemiz gereken önemli noktalardan birisi de gerekli modelin içinde çekici duygular oluşturmaktır. Bu, göründüğünden çok daha kolay.
Avrupa ülkelerinde dikkat dağınıklığı %4 ve %10 arasında farklılık gösterirken her nedense ülkemizde bu oran %30'a yakındır. Belki biraz kolaycılıktan, belki sistemin düzensizliğinden veya başka bir nedenden fakat ben hala çocuklar için yapılabilecek birşey olduğuna inanıyorum. Onlara gerçekten keyifle birşey öğrettiğimde gözlerindeki ışığı görmek beni büyülüyor çünkü o gördüğün en parlak ışık.
Doktor bir arkadaşımla dikkat dağınıklığıyla ilgili konuşurken Tom Sawyer, Huckelberry Fin, Cin Ali, Sezercik gibi çocukları sınıflara yerleştirseydik ne olurdu diye düşündük. Zeki, pratik, ve hareketli çocuklar...
