Ünlü fizyolog ve psikolog Ivan Pavlov’u belki de tanırsınız. Kendisinin şartlı refleks ile ilgili meşhur bir deneyi vardır. Deneyden kısaca bahsedecek olursak Pavlov deneyde kullandığı köpeğe öncelikle bir zil çalar ve köpek herhangi bir tepki göstermez, daha sonra et verir ve hayvan bu duruma salya akıtarak tepki verir, bir sonraki seferde zili, eti verirken çalar ve yine salya akıtarak cevap alır. Bütün bunlardan sonra zili tek başına çaldığında köpek et verildiğindeki tepkinin aynısını verir. Aslında bu tepki bir şartlı reflekstir. Daha önce deneyimlediği zil ve et ilişkisine bağlı olarak, ete verdiği tepkiyi et olmadığı halde zile vermiştir.
Hoşumuza giden bir olayla karşılaştığımızda beynimiz onu belirleyen şartlarla ilişki kurmaya başlar. Bu olaylardan birisi de yemek yemek. Örneğin kişi stresli dönemlerinde birkaç kez çikolata yemişse her stresli durumda şartlı refleks olarak çikolata yeme isteğinin gelişmesi çok olasıdır.
Bu yüzden yeme refleksinin gerçekten fizyolojik mi yoksa psikolojik mi olduğunun ayrımını yapmak çok önemlidir. Kişi gerçekten dengesiz beslenmeye bağlı kan şekeri düşüklüğünden dolayı çikolata yiyebilir veya strese bağlı bu eylemi gerçekleştirebilir. Bu örnek tabiî ki çikolata ile sınırlı kalmaz, genel anlamda bu durumu yemek yeme eylemi olarak da değerlendirebiliriz. Kişiler örneğin depresyon, tükenmişlik sendromu, erteleme eylemi içindeyken yemek yeme eylemini gerçekleştirebilir. Yemek yemekten duyduğunuz suçluluk duygusu yeni bir strese de neden olabilir tabi ki. Eğer canınız sıkıldığında, önemli bir işe başlamadan, işler ters gittiğinde kendinizi dolabın önünde buluyorsanız bunun çözülmesi gereken bir problem olduğunu unutmayın. Çünkü beyniniz muhtemelen içinde bulunduğu duygu durumuyla yeme eylemini ilişkilendirmiş.
Öncelikle psikolojik olarak bu durumu çözmekte fayda var. Stresi oluşturan faktörlerin belirlenmesi, bu faktörlerin ortadan kaldırılması, strese karşı verilen yeme davranışı cevabının farklı alanlara kaydırılmasını sağlamak isabetli bir karar olacaktır. Bunu bir uzman yardımıyla yapmak çözüme daha kısa sürede ulaşmanızı sağlayacaktır ve bunun yanında mutlaka dengeli beslenmeyle kan şekerinin düzenli gittiği bir beslenme düzeninin de öğrenilmesi gerekir, unutulmamalıdır ki açlık ve fizyolojik olarak gereksinimlerin karşılanmaması durumu da stresi tetikleyen bir durumdur.
