Sağlık denildiğinde akla ilk fiziksel iyi olma hali geliyor olsa bile, bu konuda insanın bir bütün olarak algılanması gerekmektedir. Yani sadece bedensel rahatsızlıklara değil, ruhsal ve duygusal rahatsızlıklara da aynı derecede önem vermek gerekmektedir. Bütünsel sağlığımızı kontrol edebileceğimiz, ipuçları edinebileceğimiz ana noktalar vardır. Bedenden gelen bilgilerin yanı sıra, duygusal durumumuz bir bütün olarak bize sağlığımız ile ilgili durumuzu yansıtacaktır. Bedenden gelen bilgileri fark etme ve bu bilgileri yaşamımıza uyumlu hale getirecek şekilde dahil etme çok önemlidir.
Örneğin genel beden duruşumuz, kendimizi dış dünyaya nasıl sunduğumuzu göstermektedir. Kambur bir duruş yüklendiğimiz soyut yüklerin bir göstergesi olabilmektedir. Kalıplaşmış bazı hareketlerimiz (ayak sallama, tırnak yeme, boynu bükük durma), fiziksel bir hastalık olmadığı sürece, var olan duygusal sıkıntıları yansıtabilmektedir. Bu sebeple bedeni dinleme bazen, kaynağı açığa çıkmamış, ama hissedilen sıkıntıları çözmede yardımcı olmaktadır. Yaşanan bir sıkıntının kaynağını bilmek, müdahele etmeyi ya da değiştirmeyi kolaylaştırmaktadır.
Bedensel hissedilen bir ağrı ya da rahatsızlığın tıbbi olarak bir tanısı olmaması, duygusal süreçlerden kaynaklandığını bize gösterir. Sadece bedeni iyileştirme üzerine gitmek bu tip sıkıntıların çözümlenmesinde tam olarak etkin olamamaktadır. Sağlığımızı bütünsel olarak algılamak uygun çözüm yolu bulmamıza yardımcı olacaktır. Bedenden gelen bilgilerin yanı sıra duygusal durumumuzun farkında olmak çok önemlidir.
Çoğu insan mutlu olmayı amaçlamaktadır. Mutlu olabilmek adına, sağlıklı olarak yaşanması gereken olumsuz duyguların bastırılması söz konusu olmaktadır. Örneğin, arkadaşlarınızdan biri ile bir anlaşmazlık olduğunda, üzülmek doğal ve olması gereken bir tepkidir. Üzüntü ve bu tip olumsuz duygulardan kaçmak, yokmuş gibi yapmak, doğal akışı bozacağı için sıkışıklıklara, fark edilmeyen sıkıntılara ve hatta bedensel şikayetlere yol açacaktır. Yani kısacası olumsuz duyguları da hazmetmek gerekmektedir. Yaşanan bir olaya doğal bir tepki olarak çıkabilecek öfke, üzüntü, elem gibi hislerin hissedilmesinin ve yaşanmasının engellenmesi olumlu duyguların yaşanmasında da sorun yaratacaktır.
Neticede duygular yaşayakalabilmemiz için gerekli olan bir mekanizmanın öğeleridir. Bize zarar verebilecek durumların fark edilmesi ve çözüm üretmek ya da gerektiğinde bu durumlardan kaçınmak için yol gösterici olurlar. Duyguların sağlıklı bir şekilde yaşanmasına izin verilmediğinde, fazla yemek yeme, fazla uyuma, sebebi bilinmeyen hırçınlık, sosyal uyumsuzluk gibi ikincil sorunlar açığa çıkabilmektedir.
Bedenimizden gelen bilgiler ve duygularımız bütün halinde yaşamımıza yön vermektedir. Duygusal durumumuz bedenimize, bedensel halimiz de duygularımızı etkilemektedir. Kendimize ve çevreye uyumlu bir yaşam sürdürmek için kendimizle ilgili bilgileri değerlendirmek gerekmektedir. Bu şekilde uygun tepkiler açığa çıkabilecektir. Bütün olarak varlığımızın farkında olarak, ipuçlarını algılayıp uygun seçimler yapmamız bizi ileri götürecek, geliştirecektir.
Uzman Psikolog Derya Leblebicioğlu
