Bronşial astım

Bronşial astım (veya kısaca Astım) alt solunum yollarının yani bronşların kronik (müzmin, süreğen) hastalığıdır.
Astım, bulaşıcı bir hastalık değildir ancak genetik temeli olan bir hastalıktır. Yani, anne veya babada astım varsa çocuklarda da astım olma olasılığı çok yüksektir.

Belirtileri genellikle aralıklı olarak oraya çıkar. Birkaç gün ile birkaç hafta devam eder ve sonra belirtiler düzelir. Belirtilerin düzelmesi hastalığın düzeldiği anlamına gelmez. Çünkü özellikle hastanın düzenli takibi ve tedavisi yapılmıyorsa uygun şartlarla karşılaşıldığında belirtiler mutlaka tekrar ortaya çıkacaktır.
Birçok etken Astımlı çocuklarda hastalık belirtilerini ortaya çıkarabilir. Bu etkenlerin başında nezle, grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları ve allerjenler gelir. 
Astım tedavisi aylar-yıllar alabilen uzun süreli bir tedavidir ve düzenli aralıklarla hekim takibi çok önemlidir.

Astım belirtileri
• Hışıltı
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Göğüste sıkışma hissi
Bu belirtiler devamlı olarak yoktur. Belirli aralıklarla ortaya çıkar. Bazı hastalarda birkaç haftada bir bazı hastalarda birkaç ayda bir belirtiler oluşur. Belirtilerin olmadığı dönemlerde bir sorun yokmuş gibidir. Astımlı çocuklar bu ara dönemlerde oyun oynama, merdiven çıkma, hızlı yürüme, koşma gibi bazı fiziksel aktiviteleri astımı olmayan arkadaşları kadar iyi yapamasalar bile genellikler sağlıklı görünürler. Hatta bu durum bazı aileler tarafından hastalığın düzeldiği şeklinde yorumlanır ve ilaçlar kesilip hekim kontrolünden çıkılır.

Hangi çocuklarda Astım düşünülmeli?
• Şikayetlerin devamlı değil, aralıklarla ortaya çıkması,
• Hışıltının sık tekrarlaması,
• Oyun oynama, merdiven çıkma, hızlı yürüme, koşma gibi aktivitelere bağlı öksürük veya hışıltı oluşması,
• Özellikle geceleri nöbetler halinde kuru öksürük olması,
• Belirtilerin daha çok geceleri veya sabahları ortaya çıkması veya var olan belirtilerin bu saatlerde daha da kötüleşmesi,
• Belirtilerin yılın her döneminde oluşabilmesi,
• Belirtilerin 3 yaşından sonra da devam etmesi veya 3 yaşından sonra ortaya çıkması,
• Soğuk algınlığının hızla göğse inmesi veya 10 günden uzun sürmesi,
• Allerjenler (Ev tozu akarları, polenler, hayvan tüyü, küf, hamamböceği), soğuk hava veya kuru hava solunması, egzersiz, ağlama, gülme, sigara dumanı, aerosoller, parfümler, saç spreyleri, hava kirliliği, odun-kömür dumanı, temizlik malzemeleri, nezle-grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları ve stres gibi etkenler ile belirtilerin ortaya çıkması, durumunda, Astım düşünülmeli

Astım teşhisi
Astım teşhisi için kullanılan en değerli yöntem, hastalığın hikayesidir. Yani, doktorlar anne-babalardan ve çocuğun kendisinden hastalığın belirtilerini ayrıntılı olarak sorup öğrenmeye çalışırlar. Bu sorgulama ne kadar doğru yapılırsa, astım teşhisi koymak da o kadar kolaylaşır. Bu nedenle, özellikle anne-babalar hastalıkla ilgili sorulan sorulara sıkılmadan, doğru ve net cevaplar vermelidirler. 
Küçük çocuklarda hastalığın hikayesi kadar çocuğun hasta iken hekim tarafından görülmesi ve astım tedavisine alınacak cevap da büyük önem taşır. Çünkü özellikle küçük çocuklarda Astımdan başka birçok hastalık da Astım belirtileri ile aynı belirtileri oluşturur ama sadece astımlı çocuklardaki belirtiler Astım tedavisi ile düzelir. Astıma benzeyen diğer hastalıkların belirtileri ise astım tedavisi ile düzeltilemez. Bu farkı ancak bir hekim anlayabileceği için, çocuğun mutlaka belirtilerin ortaya çıktığı dönemde hekim tarafından görülmesi sağlanmalıdır.
Astım teşhisinde kullanılabilen en önemli test ise solunum testidir. Ancak, solunum testi büyük çocuklarda yapılabilen bir testtir. Özellikle altı yaşından küçük çocuklarda kullanılamaz. 
Allerji testleri ise teşhise yardımcı olarak kullanılabilen bir yöntemdir. Toplumda, allerji olmadan astım da olmaz gibi bir anlayış geliştiği için, allerji testleri negatif çıkan birçok astımlı çocukta astım teşhisi ve tedavisi gecikir.
Sonuç olarak, hastaya uygun yöntemlerin kullanılmadığı durumlarda astımlı hastaların teşhisi ve dolayısıyla tedavisi gecikebilir. Bazen de çocukta astım olmadığı halde astım teşhisi konulabilir ve bu çocuklar gereksiz yere uzun süreli ilaç kullanabilirler.

Astım nasıl tedavi edilir?
Astım kronik bir hastalık olduğuna göre, tedavisi de uzun süreli olmalıdır. Tedavinin ilk aşaması, anne-babaların çocuklarının astım olduğunu kabullenmelidirler. Bu aslında tedavinin ilk aşamasıdır. Bunun yanında, astımın korkulacak bir hastalık olmadığı ama önemli ve ciddi bir hastalık olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Astım tedavisinde amaç çocuğu şikayetsiz hale getirmek ve günlük aktivitelerini astımsız yaşıtları düzeyinde yapabilmesini sağlamaktır. Bu, hemen sağlanabilen bir durum değildir. Her çocuğun astım şiddeti birbirinden farklı olduğu için kullanılacak ilaçlar ve ilaç dozları da birbirinden farklıdır. Bazı çocuklarda belirtilen düzeyde kontrol birkaç ay içinde sağlanabilirken bazı çocuklarda bu süre çok daha uzun olabilir. Bu nedenle, anne-babalar ve çocuklar özellikle tedavi süreleri açısından sabırlı olmalı, en geç 2-3 ayda bir mutlaka kontrole gitmeli ve tedaviyi başlatan doktordan habersiz ilaçlarını bırakmamalıdırlar. Burada belirtilmesi gereken bir durum da, hastaların bir kısmının belirtiler düzeldi diye hastalığın da düzeldiğini zannederek ilaç kullanmayı bırakmalarıdır. Tekrar belirtmek gerekirse astım, kronik bir hastalık olması nedeniyle tedavisi de uzun sürelidir, belirtilerin düzelmesi hastalığın düzeldiğini göstermez, tedavide kullanılacak ilaçlara, tedavinin süresine ve ne zaman kesileceğine ancak bir uzman hekim karar verebilir ve hastalar mutlaka belirli aralıklarla düzenli olarak kontrollerine gitmelidirler.
Tedavide kullanılan ilaçlar 2 gruptur:
1. Kronik iltihabı azaltan ilaçlar: Bunlar içinde en etkili olanları kortizonlu ilaçlardır. Kortizonlu astım ilaçları bazı araç-gereçler yardımıyla kullanılabilen sprey veya toz şeklindeki ilaçlardır. Her hasta için de farklı bir araç-gereç gereklidir. Diğer grup ilaçlar ise toz veya hap şeklinde alınabilen, kortizon içermeyen, bazı hastalarda etkili bir tedavi sağlayabilen ilaçlardır. Hangi hastada, hangi tür ilacın, eğer kortizonlu ilaç gerekiyorsa hangi araç-gereç yardımıyla ve ne kadar süreyle kullanılabileceğine en doğru şekilde hekim karar verebilir.
2. Bronş genişletici ilaçlar: Atak dönemlerinde, belirli bir süre kullanılan ilaçlardır. Hekim tavsiyesi dışında, kontrolsüz kullanımları önemli yan etkiler oluşturabilir.
Astım tedavisinde aşı uygulamaları da yapılabilir. Aşı tedavisi 3-5 yıl süren, zahmetli, pahalı ve bazen çok çok ciddi yan etkileri olabilen bir yöntemdir. Üstelik astımlı hastaların ancak bir kısmında işe yarayabilir.