Bel fıtığı, bel omurlarının arasındaki disk’in aşırı zorlama nedeniyle yerinden kayarak bacaklara gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır. Genellikle 30- 60 yaş arasındaki erişkin grupta sıklıkla görülmesine rağmen, hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Risk faktörleri arasında aşırı kilo, hareketsizlik, sigara kullanımı ve ağır kaldırma gibi beli zorlayıcı hareketler veya meslekler (inşaat işçisi, uzun yol şoförü, futbolcu, güreşçi v.b) sayılabilir.
Hasta, belinden kalçasına ve bacağına yayılan ağrıdan şikâyet eder. Bu ağrı ayak topuğuna ve parmaklara kadar uzanabilir. Zamanla ayakta uyuşma ve kuvvet kaybı gelişmeye başlar. İlerlemiş vakalarda idrar ve büyük abdest yapmakta zorluklar oluşabilir.
Tanı yöntemlerinden olan Manyetik Rezonans (MR=emar) ile bel fıtığı teşhisi kolaylıkla konulabilmektedir. EMG (Sinir ölçüm testi) de bazı olgularda gerekmektedir. Ancak Bel fıtığının teşhisinde altın standart, klinik muayene ve hekimin gözlemleme tecrübesidir. Kalça ve bacağa yayılan ağrının sebebi her zaman bel fıtığı değildir. Yayılan ağrı nedeniyle kalça ve diz hastalıkları ile mutlaka ayırıcı tanı yapılmalıdır.
Eğer sadece bel ve bacak ağrısı mevcut, herhangi bir uyuşukluk, güç kaybı, hareket kısıtlılığı yoksa bel fıtığı başlangıç safhasında demektir. Bu halde hastaya kas gevşetici ilaçların verilmesi, yatak istirahatı ve belini zorlayacak hareketlerden kaçınması önerilir. Hastanın şikayetleri devam ediyorsa, fizik tedavi uygulanabilir. Fizik tedaviye rağmen hastanın şikayetleri geçmiyorsa veya bacakta ilerleyici bir güç kaybı, bacakta incelme, idrar tutamama ve dayanılmaz ağrılar mevcutsa, çözüm cerrahi müdahaledir. Cerrahi tedavi 3 değişik şekilde uygulanabilir. Klasik yöntem: Genel anestezi altında, belde yapılan 4-5 cm.lik bir kesiyle girilip fıtığa ulaşılır ve disk çıkartılır. Günümüzde artık sık kullanılmamaktadır.
MİKRODİSKEKTOMİ (mikrocerrahi) yöntemi:
Klasik yöntemdeki uygulamalar, ameliyat mikroskobu eşliğinde gerçekleştirilir. Kesinin 2-3 cm. gibi küçük olması, daha az hacimde kas dokusuyla uğraşılması gibi avantajları vardır. Hastanede bir gün kalınır. Fıtığın tekrarlama ve ameliyattan sonra problem gelişme olasılığı çok düşüktür.
Endoskopik ameliyat:
Belde yapılan küçük kesiden içeri sokulan tüp içinden ameliyatın gerçekleştirilmesidir. Bazı özel fıtıklaşma durumlarında yararlı bir metottur.
