Penisilin, 1928 yılında Londra'da Sir Alexander Fleming tarafından Penicillium Notatum adlı küfte keşfedilen ilk antibiyotikdir.

O günden bugüne Antibiyotikler birçok hastalıkların tedavisinde kullanılır ve sayelerinde insanların ömrü yaklaşık 10 yıl uzadığı kabul edilir.

Çok faydalı ve tedavilerde vazgeçilemez gibi görünseler de, Antibiyotikler gereksiz yere ve çok sık kullanıldığında mikroplar değişime uğrayıp Antibiyotiğe karşı duyarsız kalabilr (bu durum sayılarının artmasına neden oluyor). Özetle Antibiyotikler her hasta olunduğunda ve yanlış bir şekilde kullanıldığında Mikropların Mutasyon sonucunda direnç kazanma tehlikesi büyüyor ve bu durum ise ters tepki olarak ömrü uzatacağına erken yaşta ölüme sebebiyet verebiliyor.

Oslo şehrinde bulunan Aker Üniversitesinin bir araştırmasına göre Norveç’te Antibiyotikler Doktorlar tarafından çok nadir verildiği için, Avrupa, Asya ve Amerika’da ki gibi dirençli Mikroplardan kaynaklanan bulaşıcı ciddi enfeksiyonlardan dolayı hayatını kaybeden hasta bulunmuyor.

İngiltere’de bir araştırmaya göre Diş Hekimlerin uygun olmayan yerde hastalara Antibiyotik vermeleri dayanıklı Bakterilerin sayısını arttırdığını doğrulamıştır.

Antibiyotikler hakkında önemli bilgiler:

- Antibiyotik hastalığı tedavi etmez. Bağışıklık sistemleri bozuk olan hastalar hariç Antibiyotik sadece bağışıklık sistemine destek olur, sonuçta hasta Antibiyotik ile değilde kendi kendini tedavi eder (bağışıklık sistemi ile).

- Diş hekiminizin en önemli sorumluluklarından biri hangi Antibiyotik uygun olduğunu değil de Antibiyotiğin gerekip gerekmediğini doğru değerlendirmesidir. Vücuttaki enfeksiyonların yaklaşık %60’ı bağışıklık sistemi tarafından tamamen yenildiği tahmin ediliyor, yani hiç Antibiyotik kullanmadan.

- Penisiline karşı alerjiniz varsa bunu diş doktorunuza mutlaka bildirin, gerektiğinde size farklı bir Antibiyotik önerebilsin.

Kanal tedavisinde ne zaman Antibiyotik kullanılmalı?

- Endodontik enfeksiyonlarının çoğu Antibiyotik kullanımını gerektirmiyor. Enfeksiyonun nedeni ortadan kaldırılınca, yani kanal tedavisi yapılınca ve yeni Mikropların Dişin içine girmesi başarılı bir şekilde önlenilebilirse, kendiliğinden geçer.

- Antibiyotik kullanımı kanal tedavisi gereken durumlarda bu tedavinin yerine geçemez.Bazen, diffüz enfeksiyonlarda veya hastanın klinik durumu tedavi başlangıcını o an müsaade etmiyorsa Diş Hekimi asıl tedavi başlangıcından önce Antibiyotik verebilir. İlk önce enfeksiyonun nedeni ortadan kaldırılması gerekir, yani kanal tedavisine başlanmalı. Özel durumlarda ek olarak Antibiyotik kullanılması gerekebilir. Unutmayılım ki her Antibiyotik kullanımı ise bakterilerin Antibiyotiğe karşı direnç geliştirme riskini arttırıyor.

- Sadece yüzde diffüz şişme olduğunda ve hastanın genel sağlık durumu kötüleşmiş ise (Ateş..) kanal tedavisi başlatılmalı ve aynı zamanda Antibiyotik de kullanılmalıdır.

Ne zaman Profilaktik Antibiyotik kullanılmalı?

- Bazı cerrahi tedavilerde enfeksiyon riski nedeni ile profilakti olarak Antibiyotik kullanılabilir.

- Endokardit riski olan hastalarda her diş tedavisinde kanama ve bakterilerin belli bir süre için kana karışma riski olduğu için (bakteriyemi) doktorlarına danışarak genelde diş tedavilerinin öncesinde antibiyotik kullanılır.

Birinci grup hastalarda, planlanan cerrahi girişim öncesinde, girişim bölgesinde oluşabilecek enfeksiyonu kontrol altına almak amacıyla antibiyotik kullanılabilir.Geniş alanlı cerrahi işlem gerektiren olgular yanı sıra, özellikle kemoterapi gören, immunosupresif ilaç alan, ve bazı diabet hastaları bu grup içerisinde sayılabilir.İkinci grup hastalar, uygulanacak girişim sırasında oluşacak bakteriyemi nedeniyle özel dikkat isteyen hastalardır.

Uzm. Dr. Şenay YÜKSEL ADANUR