Antibiyotiklerin bulunuşu, modern tıbbın en önemli gelişmelerinden biridir. Çoğu hayatı tehdit eden infeksiyon, antibiyotikler sayesinde tedavi edilebilir. Mesela zatürre gibi. Fakat, antibiyotiklerin uygunsuz kullanılması sonucu, bakteriler gün geçtikçe daha dirençli hale gelmeye başlamışlardır. Bu yüzden, antibiyotiklerin doğru kullanımı insanlığın geleceği açısından hayati önem taşımaktadır.
Antibiyotikler çok etkilidirler. İnsanların hayatlarını kurtarırlar, hastalık semptomlarının daha hafif geçmesini sağlarlar, bakteriyel infeksiyonların daha hızlı tedavi olmasını sağlarlar. Fakat, özellikle ülkemizde antibiyotikler oldukça sık ve gelişigüzel kullanılmaktadır. ( Maalesef, ülkemiz Avrupa' da en sık antibiyotik kullanılan ülkedir ). Bu da birçok farklı bakterinin bir çok farklı antibiyotiğe karşı daha dirençli hale gelmesine sebep olmaktadır. Bakterilerin direnç kazanması ise daha önce tedavi edilebilir hastalıkların artık aynı antibyotiklerle tedavi edilemez hale gelmesine sebep olmaktadır.
Bu yüzden, antibiyotik direnci ve yan etkileri hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir,
1- Antibiyotikler, sadece bakterilere etkilidir. Viruslere etkili değildir. Bugün bilmekteyiz ki, çoğu sık görülen hastalığın altında virusler vardır. Grip, nezle, bronşit gibi.
2- Eğer bir antibiyotik kullanmaya başladıysanız, onu reçete edildiği gibi tüm ilacı bitirecek şekilde kullanmalısınız. Kendinizi iyi hissetmeye başladığınızda ilacı yarıda kesip bırakmamalısınız.
3- Antibiyotiklerin gereğinden fazla ve uygunsuz kullanımı yan etkilere sebep olabilir. Uzun vadede ilacın etkinin azalmasına sebep olabilir.
Antibiyotik Direnci Nedir?
En basit tanım ile, eğer bakteriler antibiyotik kullanılmasına rağmen hayatta kalmaya devam edebiliyorlar ise, buna antibiyotik direnci denir.
Bakteri, insanın bağışıklık sistemi ile savaşır. Biz de bu savaşta antibiyotikler ile bağışıklık sistemine yardımcı oluruz. Fakat bazen ne bağışıklık sistemi ne de antibiyotikler, bakterilere karşı başarılı olabilirler. Bunun sebebi, bakterilerin yapısını değiştirmiş olması ve antibiyotiklere dirençli hale gelmiş olmasıdır.
Antibiyotik Direncini Engellemek İçin Neler Yapabiliriz?
1- Antibiyotikleri, reçetede önerilen dozda ve tüm kutu bitene kadar kullanın. Semptomlarınız gerilemiş, şikayetleriniz azalmış olsa bile antibiyotiğinizi yarıda kesmeyin. Antibiyotiğin etkisi ile vücuttaki bakteri sayısı azalmaya başladıkça, insan kendisini daha iyi hissetmeye başlar. Fakat, antibiyotik yarıda kesilirse azalmış olan bakteri sayısı tekrardan artar. Bu da infeksiyonun yok edilememesine sebep olur.
2- Antibiyotikleri sadece gerçekten gerekli olduğunda alın. Antibiyotikler, zatürre, menenjit, idrar yolu iltihabı gibi ciddi infeksiyon varlığında kullanılırlar. Grip, nezle gibi hastalıklarda antibiyotik kullanılmamalıdır. Antibiyotiklerin gereğinden fazla ve uygunsuz kullanımında da allerjik reaksiyonlar, mide ve bağırsak hastalıkları, ishal ve mantar infeksiyonları gelişebilir.
Antibiyotiklerin düzenli kullanılmaması durumunda, zaten sık olarak gördüğümüz antibiyotik direnci gelecekte daha da artacaktır ve elimizde bakterilere karşı savaşacak silahımız kalmayacaktır. Bu da insanoğlunun sonunu hazırlayabilecek kadar ciddi bir problemdir.
