Emzirmek hem bebeğiniz hem de sizin için son derece yararlı.Emzirebilmek için elinizden geleni yapın...
Annesütü bebek için ‘’tepeden tırnağa’’ yararlıdır demek hiç te abartılı bir ifade olmayacaktır. Bir göz atacak olursak; Beyin: Anne sütü alan bebeklerin IQ su daha yüksektir.
Gözler: Göz gelişimi daha sağlıklı olur ve görme bozuklukları daha azdır
Kulaklar: Anne sütü alan bebeklerde kulak enfeksiyonları daha azdır
Ağız: Uzun süre anne sütü alan bebeklerin ortodontik sorunlarla karşılaşma olasılıkları daha azdır.Anne sütünün tadında annenin beslenmesine bağlı ortaya çıkan hafif değişimler bebeğin ek gıdaları tolere etmesini kolaylaştırır.
Boğaz: anne sütü alan bebeklerin bademciklerinde daha az sorun yaşadığı ve tonsillektomi (bademciklerin çıkarılması) işlemine daha az oranda ihtiyaç duydukları saptanmıştır.
Solunum sistemi: anne sütü alan bebeklerde tüm solunum yolu enfeksiyonları ve astım belirgin şekilde daha az görülür.
Kalp ve dolaşım sistemi: Anne sütü alan bebeklerin erişkin dönemde daha düşük kolesterol düzeylerine sahip olduğu ve kalp atımlarının daha yavaş olduğu gösterilmiştir
Sindirim sistemi: Anne sütü alan bebeklerde gaz ve ishal daha az oranda görülür .Altı aydan fazla emziren annelerin bebeklerinde besin alerjilerine daha az rastlanır .Uzun süre anne sütü alan bebeklerde Crohn ve ülseratif kolit gibi ciddi barsak hastalıkları daha az görülür.
Bağışıklık sistemi: anne sütü alan bebeklerin bağışıklık sistemi gelişimi daha iyi gelişir. Aşı reaksiyonları anne sütü alan bebeklerde daha azdır ve çocukluk çağı kanserlerine yakalanma riski anne sütü alan bebeklerde daha düşüktür.
Endokrin sistem: Anne sütü alan bebeklerin şeker hastası olma olasılıkları daha düşüktür
Böbrekler: İçeriğindeki tuz ve proteinin oluşturduğu fark nedeniyle anne sütünün bebeğin böbreklerine yaptığı yük daha azdır.
İdrar yolları: Anne sütü alan bebeklerde idrar yolları enfeksiyonları daha az grlr
Cilt: Alerjik egzemalar anne sütü alanlarda daha az görülür.
Büyüme: Obesite anne sütü alan bebeklerde daha az karşılaşılan bir sorundur
Anne sütü alan bebekler neden daha zeki olur?
Uzun süre anne sütüyle beslenen bebeklerin daha zeki olduğu kanıtlanmıştır.Bu durum ,özellikle yurtdışında emzirme konusunda duyarlı olan annelerin daha iyi eğitimli ve bebekleriyle daha ilgili oldukları şeklinde yorumlanmış olsa da anne sütünün içeriğinin bunda önemli katkısı olduğu bugün kabul edilen bir görüştür.,
Anne sütünde bir omega yağ asidi olan DHA (docasahexaenoik asid) bol miktarda bulunur.bu yağ asidi beyin dokusunun gelişiminde önemlidir.anne sütündeki DHA miktarı annenin beslenmesiyle de ilgilidir.Balıklarda bol miktarda bulunduğundan gebelik sırasında düzenli balık tüketimi önerilmektedir.
“Kolesterol “ sözcüğü size hep kötü çağrışımlar yapsa da bebeklerin beyin gelişimi için son derece gereklidir. Kolesterolden kaçmak erişkinler için uygun bir beslenme tarzı olsa da bebekler için bu durum geçerli değildir.Kolesterol beyin dokusunun oluşumunda temel yapıtaşlarından birini oluşturur.
DHA kolesterol ve anne sütünde bulunan diğer yağlar sinir liflerinin çevresini saran ve bu hücrelerin fonksiyonunda çok önemli rol oynayan “myelin” adı verilen maddenin sentezlenmesinde önemli rol oynar.Myelin sinir hücreleri arasındaki iletişimin ve bilgininin taşınmasında temel rol oynar. Emziren annelerin diyetlerinde bu tür gıdaları bulundurması gereklidir.
Laktoz anne sütündeki ana şekerdir.Vücut bu şekeri daha basit şekerler olan glukoz ve galaktoza parçalar. Memeli hayvanlarda yapılan çalışmalar daha zeki hayvan türlerinin sütlerinde laktoz oranının daha yüksek olduğunu göstermiştir.Anne sütünde laktoz oranı tüm memeli türlerinden daha yüksektir.Mamalarda da laktoz bulunmakta ancak anne sütündeki miktara ulaşamamaktadır.
Hayatın ilk 2 yılında beyin gelişimi büyük ölçüde tamamlanır.bu dönemde sinir hücreleri birbiriyle ‘sinaps’ adı verilen bağlantılar kurarlar.Bu bağlantıların sayısı zeka seviyesiyle yakın olarak ilişkilidir.Bebeğin çevresiyle kurduğu iletişim arttıkça sinaps oluşumu artar.Annesini emen bebeklerde bu iletişim biberonla beslenenler göre çok daha fazladır.bu da sinaps oluşumunu arttırarak zeka seviyesini etkileyen başka bir faktör olarak kabuıl edilir.
Emzirmenin anneye sağladığı yararlar
Bebek için iyi olan anne için de iyidir.Emzirmekle anneler hem sağlıklarına hem de bütçelerine katkıda bulunmuş olurlar.emzirmenin kadın sağlığına katkılarını kısaca sıralayalım
Meme kanseri riski azlalır. Düzenli emziren annelerde meme kanseri riskinin %25 lere kadar azaldığı gösterilmiştir.Koruyucu etki toplam emzirme süresiy ve sıklığıyla bağlantılıdır
Rahim ve yumurtalık kanseri riski azalır.
Doğum kontrolüne katkı sağlar.Bu durum emzirme yoğunluğu ile direkt ilişkilidir.Uzun süre ve sık emziren annelerin yumurtlamaları 9 aya kadar gecikebilir.
Anne psikolojisini olumlu etkiler
Hamilelik sırasında alınan fazla kiloların verilmesini kolaylaştırır.
Anne sütü bedavadı.Mamalara ödediğiniz ücret aile bütçesine kalır.
Anne sütünü arttırmanın yolları.
Çok bol sıvı alın
Daha sık emzirin.Genel olarak bebek her istedikçe emzirmek önerilir ama araların 2 saati aşmamasında fayda vardır.
Emzirme zamanını göğüslerinizin dolmasına bakarak saptamayın.Sert ve dolu olmayan memelerde de süt vardır.
Emzirme sırasında bebeğinizin kıyafetlerini kısmen çıkarıp ten temasını arttırın.
Bebeğinizi ve emzirmeyi sık düşünün. Günlük aktiviteleriniz çeşitlendikçe konsantrasyonunuz dağılır ve sütünüz azalır.Çalışma hayatında geri dönen annelerin sütünün azalmasının bir nedeni de budur.
Pek çok besin maddesinin anne sütünü arttırdığı söylense de bu konuda kanıtlanmış herhangi bir veri yoktur.Ancak bol sıvı almak mutlaka gereklidir. “Galaktogog” olarak adlandırılan bitkisel besinler arasında çemen , silybum marianum , ilaçlar arasında da Metoclopramide , domperidone sulpiride chlorpromazin sayılabilir.Bunlar başka amaçlarla kullanılan ilaçlardır ve kullanımda yan etkiler ortaya çıkabilir.Ancak son dönemde piyasaya sürülen ''Still tee'' adlı ürün içerik açısından yan etki olasılığı çok düşük olab bitkilerden oluşması ı hem de kullanan annelerimizden aldığımız bilgilere dayanarak önerebileceğimiz bir ürün.Bu konuda daha detaylı bilgiye Humana Türkiye' den ulaşabilirsiniz
Göğüslerinize ılık kopmpres yapın ,sık duş alın ve meme muayenesi yapar gibi dairesel hareketlerle meme dokusuna masaj yapın.
Emzirme ile ilgili sorunlar
Doğumdan sonra bebeğinizle ilk temas sonrası emzirme oldukça büyük bir uğraş gerektirebilir.Özellikle ilk gebelikte hem sizin emzirmeyi,bebeğinizin de emmesini öğrenmesi sırasında çeşitli zorluklarla karşılaşabilirsiniz.Moralinizi bozmadan uğraşmaya devam edin.
Doğumdan hemen sonra memelerde genellikle süt bulunmaz.ancak süt olmasa da bebeğinizi emzirin.bu hem son derece yararlı olan ilk sütün (ağız sütü) bebeğe verilmesi hem de süt salgısının başlaması açısından son derece önemlidir.Bebek emmeye devam ederse en geç 3-4 günde annenin sütü mutlaka gelir.Eğer süt yok diye emzirmekten vazgeçer ve biberonla mama verilirse annenin sütünün gelmesi daha da gecikir.Süt salgısı başladığında memeler sertleşir ve hassaslaşır.Bebek için biberondan emmek daha kolaydır ve biberondan beslenmeye alışan bebeğin emmeyi öğrenmesi çok daha zor olur.
Emzirmede yapılan yanlışlar.
Bebeğe sadece meme ucunun verilmesi:Emzirirken memenin koyu renkli kısmı olabildiği kadar tamamıyla bebeğin ağzına verilmelidir.Sadece meme başının verilmesi sonradan emzirmenizi zorlaştıracak en önemli neden olan meme başı çatlaklarının oluşmasında en önemli etkendir
Bebeğin başından tutulması memeyi tutmasını zorlaştırır.Bu durumda bebek başını geriye doğru atma eğilimindedir, bu da emmesini zorlaştırır.
Bebeğin memeyi çekmesi.Bebek emerken meme başını memenin gerileceği şekilde çekerse çatlak olma riski artar.
Süt olmadığı veya bebeğin doymadığı düşünülerek emzirmenin bırakılması.Sütü arttırmanın en önemli yolu düzenli emzirmektir.Az emzirmek ya da emzirmeden vazgeçmek sütün azalmasına ve kesilmesine neden olur.
Emzirme sırasında karşılaşılan sorunlar
Memelerin sütle dolması(Engorjman).Memede sentez edilen süt boşaltılmazsa sertleşir ve ağrılı olur.Bu durum bebeğin emmesini daha da zorlaştırır ve bir kısır döngü oluşur.memede süt birikimi üşüme ve titremeyle yükselen ateşe neden olur.Daha sonraki aşama memeiltihabı(mastit) ve meme absesidir.Meme absesi cerrahi müdahale gerektiren son derece ağrılı ve tedavisi oldukça eziyetli bir lezyondur.Mastit ve meme absesi oluşmasını engellemenin birinci şartı memenin boşaltılmasıdır.Bunun için en iyi yol da emzirme sıklığının arttırılmasıdır.Eğer bebeğiniz emdikten sonra göğüsleriniz hala sert kalıyorsa elle ya da pompa kullanarak göğsünüzü boşaltın.Sıcak uygulama memenin boşalmasını kolaylaştırır.Sağılan süt te biberonla olmamak koşuluyla bebeğe verilebilir ya da derin dondurucuda aylarca saklanabilir.Eğer ateşiniz iki kez 38 derecenin üzerine çıkarsa antibiotik kullanmanız gerekebilir.Bu durumda mutlaka doktorunuzla irtibat kurun.
Meme başı çatlakları:Emzirmeyi bırakmada en sık nedendir.Doğru emzirme teknikleri kullanılırsa meme başı çatlağı oluşmaz.Oluştuktan sonra da doğru emzirilirse çatlaklar kısa sürede düzelir.Meme başı çatlakları için pek çok ürün bulunsa da hiçbiri çatlakların tedavisinde kesin etkili değildir.
