Anne Sütünün Yararları
Anne sütü ile emzirmenin süresi arttıkça, bebek ve anne için yararları da o derecede artar ve o kadar uzun sürer. Dünya Sağlık Örgütü anne sütüne mümkün olduğunca uzun; en az 1 yıl süreyle devam edilmesini önermektedir.
Bebek için yararları
Anne sütü bebeği bazı hastalıklar ve enfeksiyonlardan korumaya yardımcıdır. İçerdiği koruyucu maddeler nedeniyle anne sütüyle büyüyen bebeklerde kulak enfeksiyonu, allerjiler, kusma, ishal, bronşit, bronşiolit, menenjit daha az sıklıkta görülür. Anne sütünün içeriği de bebeğin değişen gereksinimlerine göre değişim gösterir. Sabah ile akşam içeriği farklıdır. İlk ayda üçüncü aydan daha farklıdır. Bebek erken doğmuşsa prematüre bebeğin gereksinimlerine göre farklılık gösterir. Bebek için sindirilmesi en kolay olan besindir. Bu nedenle bebekler daha sık beslenmek ister ve daha iyi kilo alırlar. Ayrıca karın ağrısı, gaz sancısı ve kabızlık daha az sıklıkta görülür. Anne sütü alan bebeklerde ani bebek ölümü sendromu (SIDS) daha az görülür. Temas, sıcaklık ve yakınlık sağlayarak emzirme ile anne ve bebek arasında özel bir bağ oluşur. Bebeğin ruhsal gelişimi için yararlıdır. Hazırlama zahmeti ve problemi yoktur ve istediğiniz her zaman mevcut, kullanıma hazır, temiz ve uygun sıcaklıktadır. Maliyeti yoktur. Çevre kirliliğine yol açmaz. Emzirme sayesinde bebek için en iyi çene, dişeti ve diş gelişimi sağlanır.
Anne için faydaları:
Emzirme annenin kalori yakmasını sağlayarak doğum öncesi kiloya dönmeye yardım eder. Over (Yumurtalık) Kanseri ve göğüs kanseri riskini azaltır. Kemik yoğunluğunu artırır. Adet kanamalarının başlamasını geciktirir. Doğum sonrası rahimin normal büyüklüğüne dönmesine yardımcı olur.
İlk Emzirme:
Bebeği emzirmek onun için en yararlı besini vermek demektir. Bu nedenle, ilk günlerde bazı zorluklar olsa bile vazgeçmemek gereklidir. Sonuçta emzirebilmek ve yaşamın ilk 6 ayı boyunca yalnızca anne sütü verebilmek, anne adayının bunu yapma isteği ve inancına bağlıdır.
Bebek emmeye başladıktan sonra yanma veya acı hissedilirse bebek memeyi yanlış yakalamış olabilir. Bu durumda derin bir nefes alıp gevşemeye çalışmak uygun davranış şeklidir. Bebek huzursuz ve sinirli görünüyorsa, pozisyon ve emzirme tekniğinde problem olabilir. Bu durumda gereksiz telaşa kapılmamalı ve doğru pozisyona gelene kadar tekrar emzirme denenmelidir. Meme uçları hassaslaşmazsa emzirme ağrılı değildir.
Doğru emzirme:
Emzirmeye başlamadan önce mutlaka eller yıkanmalıdır. Rahat bir koltukta dik oturmalı; ayaklar ve bel desteklenmelidir. Yatakta iseniz sırt yastıklarla desteklenmelidir. Başarılı bir emzirme için en önemli faktörlerden biri bebeğin doğru pozisyonda olmasıdır. Emzirme süresince müzik dinlemek rahatlatıcı olabilir. Bebek emerken burun deliklerinin meme tarafından kapatılmamasına özen gösterilmelidir. Göğüs uçları yalnız su ile temizlenmeli, karbonatlı su mümkün olduğunca kullanılmamalıdır. Emzirme sonrası ise anne sütü göğüs uçlarına sürülebilir, lanolinli kremler kullanılabilir. Emzirme sütyeni kullanmak yararlıdır.
Emzirme Sıklığı
Başlangıçta bebeğinizi acıktığı her zaman emzirmek uygundur. Anne sütü alan bebekler, mama ile beslenenlere göre daha sık emerler. Anne sütü çabuk sindirildiğinden mideden boşalması daha hızlı olur. Bu nedenle başlangıçta bebeğiniz 1-2 saat arayla emmek isteyebilir. 1-2 ay sonunda bebeğiniz gece daha fazla uyumaya başlayacak ve emme araları uzayacaktır.
Bebeğin acıktığını göğüse ilgi göstermesinden, ağzını açmasından, emme hareketleri yapmasından, ağlamasından anlamak mümkündür. Bazı bebekler uykulu olurlar ve uyanmakta zorluk çekerler. Eğer bebek emmek istemiyorsa ve son beslenmeden sonra 3- 4 saat geçtiyse uyandırmak ve emzirmek uygun olabilir.
Emzirme döneminde öneriler:
Eğer ilaç kullanmak gerekirse mutlaka doktora danışılmalıdır. Bazı ilaçlar bebeğiniz için zararlı olabilir. İlaç almak gerekiyorsa emzirdikten hemen sonra almak daha uygundur. Alkol, sigara, kafeinli içecekler kullanılmamalıdır. Bebekle aynı ortamda başkalarının da sigara içmesine izin verilmemelidir. Kafein bebekte uykusuzluk, sinirlilik yapabilir. İştahsızlığa neden olabilir. Kafeinsiz kahve ve çaylar denenebilir. Kola ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır. Bazen bebekte inek sütüne allerji olabilir. Bu durumda bebek emdikten birkaç dakika veya birkaç saat sonra başlayan ishal, döküntü, huzursuzluk veya gaz oluşabilir.
Bebeğinizin yeterli süt alıp almadığı nasıl anlaşılabilir?
İlk haftalarda bebeğin yeterli süt alıp almadığının merak edilmesi doğaldır. Özellikle bebek sürekli emmek istiyorsa ve sürekli huzursuzluk yapıyorsa, bebeği emmek istediği her zaman emzirmek uygun olur.
Bebeğin yeterli beslendiğinin en önemli bulgusu bebeğin düzenli olarak ağırlığının artmasıdır. İlk haftadan sonra düzenli bir şekilde ağırlık artmaya başlar. İlk bir hafta çoğu bebek doğum kilosunun altına düşer, ancak 2. haftanın sonunda doğum kilosunu yakalamalıdır. Açık sarı renkte günde 5-6 kez idrar yapmalıdır. İlk bir haftada günde en az 2 kez kaka yapmalıdır. 1- 4. haftalarda günde en az 5 kez kaka yapmalıdır. Emzirmeden önce şiş ve dolgun olan göğüsler bebek emdikten sonra yumuşamalıdır.
Anne sütü alan bebeklerin tüm ihtiyaçları anne sütü tarafından karşılanır. İlk 6 ay ek olarak D vitamini hariç olmak üzere su ve vitamin takviyesine ihtiyaç yoktur.
Anne Sütünün Sağılması ve Saklanması
Bebekten uzak kalınılan durumlarda da bebeğe anne sütü verilebilir. Bu önceden göğüslerin sağılması ve gerekli olduğunda bebeğe verilmesi şeklinde olur. Göğüslerin sağılması için elektrikli veya elle çalışan süt çekme pompaları kullanılabilir.