Amniyosentez gebeliğin 16-20. haftaları arasında anne karnının uygun yerinden ince bir iğne yardımı ile bebeğin kesesinin içine girilerek bebeğin bulunduğu ortamdan 15-20 cc amniyon sıvısı alınmasına verilen isimdir. Amniyosentez de aynen koryon villus biyopsisi (CVS) gibi ultrasonografi eşliğinde yapılır. Genellikle amniyosentez yapılma nedeni bebekteki kromozom bozukluğu riskinin yüksek olduğu durumlar veya olası bir genetik hastalığın saptanmasıdır. En sık nedenler üçlü test, dörtlü test yüksekliği; ailede Down sendromu veya başka kromozomal bozukluk olması; veya ayrıntılı ultrasonografide kromozom bozukluğunu düşündürecek bulguların saptanmasıdır.
Anne Karnındaki Bebeğin Kromozom Tayini (Genetik Tanı) Nasıl Yapılır ? Güvenilirliği Nedir?
Amniosentezle alınan amniyon sıvısından hücre kültürü yapılarak bu hücrelerden bebekteki kromozom bölgeleri incelenerek genetik hastalık tayini (genetik tanı) yapılır. Kromozom bozukluklarının halk arasındaen sık bilineni Down Sendromudur.
Sıklıkla kromozom analizi ile bebeğe ait kromozom yapısı %99.5 güvenirlikle belirlenir ve genetik tanı 15-20 gün içinde çıkar. Hızlı sonuç alınmasını gerektiren durumlarda belirli kromozomlara ait sonuçlara FISH veya QF-PCR yöntemi ile bakılarak genetik tanıya birkaç günde ulaşılabilinir. FISH veya QF-PCR yönteminin normal çıkıp tam kromozom analizinin normal çıkmama olasılığı oldukça azdır (1/1000’den azdır). Çok nadiren, hücre kültüründe üreme olmadığı durumlarda ikinci bir girişime ihtiyaç duyulur.
Amniyosentezin (Amniosentezin) Riski Nedir?
Amniosentez işleminden sonra en sık görülen komplikasyonlar (sorunlar) enfeksiyon ve su gelmesidir. Genellikle amniosentez sonrası görülen gebelik kayıpları da bu iki nedene bağlı olarak gelişir. Amniosentez sonrası ortalama gebelik kayıp oranı 1/200-300’dür. Bu rakamlar tecrübeli merkezler için geçerli olup, öğrenme periyodunda veya tecrübenin az olduğu, amniosentez işleminin tek tük yapıldığı yerlerde ise gebelik kayıp oranları en az 4-5 kat daha fazladır.
Amniyosentezin (Amniosentezin) Benzer Yöntemlere Göre Dezavantajları Nelerdir ?
Amniyosentezin, yine kromozom analizi için doku elde etmeye yönelik yöntemlerden biri olan Koryon Villus Biyopsisine (CVS) göre en önemli dezavantajı daha geç gebelik haftalarında (16.gebelik haftasından sonra) yapılabilmesidir. Koryon Villus Biyopsisi (CVS) ise 9-10. hamilelik haftasından itibaren yapılabilmektedir. Maalesef bebekteki kromozom hastalıklarının birçoğunun günümüzde henüz tedavisi yoktur. Dolayısıyla amniosentez veya CVS sonucunda fetüsda kromozom bozukluğu tespit edilirse, kromozom bozukluğunun tipine göre ailenin de isteği doğrultusunda mevcut hamilelik sonlandırılmaktadır. Hamileliğin sonlandırılması gereken durumlarda amniyosentez yapılan hastalarda gebelik sonlandırma süreci yirminci hamilelik haftasına (5 aylık hamilelik) kadar uzayabilmektedir. Koryon villus örneklemesinde (CVS) ise hızlı sonuç alma teknikleri de uygulandığı takdirde gebelik daha henüz 10-13 haftalıkken (2.5 aylık hamilelik), çok daha kolay ve az riskli olan kürtajla sonlandırılabilmektedir. Halbuki amniosentez sonrası, 16-20. haftalarda (4-5 aylık hamilelikte) yapılacak olan bir gebelik sonlandırması kürtajla olmayıp, erken doğum teknikleri kullanılıp düşüğe yol açılarak yapılmaktadır. Bu da kürtaja göre daha zordur ve hamile anne için daha fazla risk taşımaktadır.
Amniyosentez (Amniosentez) İşlemi Zor Mudur?
Amniyosentez işleminde hissedilecek ağrı basit bir iğne enjeksiyonundan farklı değildir. Amniyosentez işlemi ameliyathane şatları gerektirmeyen yaklaşık 10-15 dakika süren bir işlemdir. Sterilizasyon için işlem öncesi anti-bakteriyel bir ajanla işlem yapılacak bölgenin temizlenmesi yeterlidir. Girişim yapılacak bölgeye anestezi amacıyla ikinci bir iğne uygulamanın anlamı yoktur.
Amniyosentez (Amniosentez) En Erken Ne Zaman (Hangi Gebelik Haftasında) Yapılabilir?
Amniyosentez en erken hamileliğin 16. haftasında yapılabilinir. Teknik olarak daha erken haftalarda yapılması mümkün olmasına rağmen, erken haftalarda yapılan amniosentezlerde düşük (gebelik kayıp) oranları %4-5 e ulaştığı için 16. gebelik haftasından önce yapılması önerilmemektedir. Rutin uygulamada da 16.hamilelik haftasından itibaren (16- 20. hamilelik haftaları arasında) yapılmaktadır.
Amniyosentez (Amniosentez) İkiz Gebeliklerde de Yapılabilir Mi ?
Amniyosentez çoğul gebeliklerde de (ikiz gebelik, üçüz gebelik) uygulanabilir. İkiz gebeliklerde tek bir amniyosentez iğnesi ile ilk bebeğin kesesine girilip örnek alınmasını takiben, bebekler arasındaki zardan geçilerek diğer bebeğin amniyon sıvısından da örnek alımı uygulanabilir. Tek bir iğne girişimi ile iki bebeğin amniyon sıvısından da örnek alınması (yapılan iğne sayısının azalması) amniyosentez sonrası gelişebilecek olası sorunları (düşük, enfeksiyon, vb.) azaltacaktır.
Amniyosentez (Amniosentez) Randevuma Gelmeden Önce Neler Yapmalıyım?
Amniosentez öncesi özel bir hazırlığa gerek yoktur. Ancak amniosentez randevusuna gelmeden önce kan grubunuzu ve Hepatit B taşıyıcılık durumunuzu bildiğinizden emin olunuz. Kan uyuşmazlığı (Rh) olan çiftlerde, müdahale sonrası 72 saat içinde hamile anne adayına Anti-D immumoglobulin (Rhogam) (kan uyuşmazlığı iğnesi) uygulaması önerilmektedir.
İlgili Konular
Koryon Villus Biyopsisi (CVS) mi? Amniyosentez mi ?
Koryon Villus Biyopsisi (CVS)
Prenatal Tanı
