|
Üroloji:
Üroloji kadın ve erkekteki böbrekler, idrar yolları, mesane ile erkeklerdeki cinsellik ve üreme ile ilgili prostat, penis ve testislerin hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır.
Ürolojinin konusu olan organların doğuştan olan bozuklukları, travma sonucu yaralanmaları, iltihap, kist, tümör, taş oluşumu, hormonal bozukluklara bağlı çeşitli hastalıkları vardır.
Böbrek Hastalıkları:
Böbreklerin doğuştan olan şekil bozuklukları, idrar akımında tıkanıklığa neden olan darlıklar, kistler, iltihaplanmalar, taş oluşumu, iyi ve kötü huylu tümörler ürolojinin ilgilendiği konulardır. Klinik muayene, kan ve idrar tahlilleri, Ultrasonografi, Röntgen, Bilgisayarlı tomografi, MR, Sintigrafi gibi tetkiklerle tanısı  konulan hastalıklar değişik ilaçlar kullanılarak veya ameliyat edilerek tedavi edilirler.
Böbrek Taşları:
Toplumda % 4 oranında görülür. Çok değişik nedenlerle ortaya çıkar. Doğuştan idrar boşaltım sisteminde mevcut bozukluklar, tıkanıklıklar, iltihaplanmalar, az su alımı taş oluşumunu kolaylaştıran faktörlerdir. Bazen böbrek taşları hiçbir belirti vermeden oluşup büyüyebilir, ancak başka bir nedenle ultrasonografi veya röntgen gibi tetkikler yapıldığında tesadüfen ortaya çıkarlar. Taşlar harekete geçtiklerinde ve idrar yoluna düştüklerinde şiddetli ağrı, bulantı, kusma, idrarda yanma ve kanama gibi belirtiler ortaya çıkar. İdrar tahlili, ultrasonografi, röntgen gibi tetkiklerle tanı konur. Küçük taşlarda bol sıvı, zıplama ve koşu gibi vücudu sarsan hareketler, sıcak tatbiki, ağrı kesici ve gevşetici ilaçlarla taş düşürme tedavisi uygulanır. Bazı taşlar ilaçlarla eritilebilir. Endoskopik metodlarla idrar yolları ve böbreklerin içine aletlerle girilerek taşlar çıkartılabilir. Daha büyük taşlarda vücut dışından uygulanan şok dalgaları (ESWL) veya ameliyat gerekebilir.
Taş oluşumunu önlemek için bunu kolaylaştıran faktörlerin giderilmesi, iltihap tedavisi, taşın cinsine göre alınan gıdaların düzenlenmesi, bol sıvı alımı gerekir.
İdrar Yollarının Hastalıkları:
Böbrekler ile mesaneyi birleştiren (Üreter) ve mesaneden dışarı açılan (Üretra) idrar yollarının iltihaplanmalar, darlıklar, tıkanmalar, kist ve tümör oluşumu gibi değişik hastalıkları da tanısı konduktan sonra ürolojik olarak tedavi edilirler.
Mesane Hastalıkları:
Böbreklerden gelen idrarın biriktiği bir kese olan mesanenin de çeşitli hastalıkları vardır;
Sistit: Mesanenin iltihaplanmasıdır. Dışarı açılan idrar yolunun (Üretra) erkeklere oranla çok daha kısa olması ve mikropların kolayca içeri girebilmesi nedeni ile özellikle kadınlarda çok sık görülür. Sık idrara çıkma, yanma, bazen kanama şikayetleri olur. İdrar tetkiki ve kültürü, yani mikrop araştırılması yapılarak tanı konur. Bol sıvı alımı, istirahat, sıcak tatbiki ve uygun antibiyotik ilaçlarla tedavi edilir.
İdrar Kaçırma (İnkontinans):
İdrarın istem dışı dışarı akmasıdır. İltihaplanma, travma veya bazı operasyonlardan sonra ortaya çıkabilir. Çok doğum yapan ve fazla kilolu kadınlarda ileri yaşlarda görülebilir. Sebebin araştırılması gerekir. Daha sonra uygun ilaç veya operasyon ile tedavi edilir.
Mesane Kanseri:
Özellikle ileri yaşlarda kadın ve erkeklerde sık olarak görülür. Sigara, kimyasal maddeler ve çevre kirliliği ile direkt ilgisi vardır. Ağrısız kanama en önemli belirtisidir. İdrar tahlili, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ile tanı konur. Sistoskopi (anestezi altında idrar yolundan mesane içine girilmesi) yapılarak biopsi alınabilir. Çok büyük olmayan tümörler bu esnada TUR metodu ile tamamen çıkartılabilir. Patolojik inceleme ile kesin tanı konur. Düzenli bir takip ve tedavi ile çok iyi sonuç alınabilir.
Prostat Hastalıkları:
Prostat erkeklerde idrar kesesinin (Mesane) altında bulunan, mesaneden çıkıp dışarıya açılan idrar yolunu(Üretra) çepeçevre saran ve meni salgısını üreten bir salgı bezidir. Çeşitli hastalıkları vardır; Prostatit: Prostat iltihabıdır. Genç erkeklerde çok sık olarak görülür. Aşırı üşütme veya cinsel ilişki ile karşı taraftan mikrop kapılması sonucu ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma ve akıntı ile kendini belli eder. İdrar tahlili ve kültürü yapılarak ilaç tedavisi uygulanır.
Prostat Kanseri:
İleri yaşta görülür. Belirtileri aynıdır, daha hızlı ilerler. Erken tanı için muayene ve kanda bakılan PSA testi önemlidir. Şikayeti olan kişinin hemen doktora gitmesi, ayrıca her erkeğin 40 yaşından itibaren senede bir defa üroloji muayenesi ve PSA testi yaptırması gerekir. Erken tanı konulabilirse tedavisi mümkün olan bir hastalıktır.
Penis Hastalıkları:
Penisin idrarın dışarı akıtılması ve cinsel ilişkinin sağlanması olarak iki işlevi vardır. Şekil bozuklukları, doğuştan olan veya sonradan oluşan eğrilikler (Peyroni Hastalığı), iltihaplanması ve kanseri gibi değişik hastalıkları mevcuttur.
İktidarsızlık (İmpotans):
Penisin sertleşememesi, dolayısıyla cinsel birleşmenin olamaması durumudur. Doğuştan olan yapı bozuklukları, geçirilmiş bazı hastalıklar ve operasyonlar, iltihaplanmalar, kaza ve travmalar, hormonal bozukluklar, yüksek tansiyon, dolaşım ve sinir sistemi hastalıkları, şeker hastalığı, psikolojik bozukluklar gibi birçok nedenleri vardır. Bu şikayeti olan hastaların mutlaka bir ürolog tarafından tetkiki ve tedavisi gerekir. Bu duruma sebep olan sorunun ortadan kaldırılması, ilaç tedavisi, psikolojik tedavi, gerekirse ameliyatla silikon protez takılması uygulanarak çok iyi sonuç alınabilir.
Testis Hastalıkları:
Testisler erkeklerde penisin altında bulunan Skrotum denilen torbanın içinde yer alan bir çift yumurta şeklinde organlardır. Görevleri, Testosteron adlı erkeklik hormonunu salgılamak ve Sperm denilen üreme hücrelerini imal etmektir. Bu görevlerini aksatan fonksiyon bozuklukları, iltihapları, tümörleri gibi çeşitli hastalıkları bulunur.
Testis İltihapları:
İdrar yollarında ve prostatta iltihap yapan mikropların meni yollarından aşağı inmesi ile meni kanalcıklarının bir arada bulunduğu Epididim denilen kısmın iltihaplanmasına Epididimit denir. Sık olarak görülür. Daha seyrek olarak testis dokusunun iltihaplanması, Orşit olabilir. Antibiyotik tedavisi, yatak istirahatı ve soğuk kompres uygulanır.
Testis Tümörleri:
16-25 yaş arasındaki erkeklerde sık olarak görülür. Daha sonraki yaşlarda görülme sıklığı azalır. Testiste ele gelen sert ve ağrısız bir kitle olarak kendini belli eder. Hızla büyür. Erken tanı konulabilirse ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi ile çok başarılı şekilde tedavi edilir.
Hidrosel:
Testis etrafındaki kılıfların arasına lenf sıvısının toplanmasıdır. Büyük ve elastik bir kitle olarak kendini belli eder. Operasyon, darbe veya iltihap sonrasında oluşabilir. Tedavisi ameliyattır.
İnfertilite (Kısırlık):
Çocuk sahibi olamamaktır. Çiftlerin % 10’unda görülür. Sorun % 50 erkekte, % 50 kadındadır. Erkeklerde doğuştan olan genital organ bozuklukları, geçirilmiş iltihaplar, darbeler sonrası ortaya çıkan bozukluklar, varikosel, hormonal dengesizlikler, bazı ilaçların toksik etkileri, aşırı sigara ve alkol kullanımı, vücudun kendi spermine karşı antikor üretmesi gibi çok çeşitli nedenleri olabilir. Bunların hepsi araştırılmalı, bulunan olumsuz faktörler tedavi edilmelidir. Bu tedavilerden sonuç alınamazsa yardımcı üreme metodlarına (aşılama, tüp bebek, mikroinjeksiyon) başvurulabilir.
Çocuk Ürolojisi:
Çocuklarda, erişkinlerde olduğu gibi, böbrek ve idrar yollarında iltihaplanmalar, taş oluşumu, tümörler görülebilir. Ayrıca, doğuştan olan gelişim bozuklukları sıklıkla görülür. En sık olarak gelişme ve şekil bozuklukları, darlık ve tıkanıklıklar, idrarın mesaneden böbreklere geri dönmesi (Reflü), idrar deliğinin normalin dışında bir yere açılması (Hipospadi ve Epispadi), testislerin normal yerinde olmayışı (İnmemiş Testis), sünnet derisinin yapışık olması (Fimosis) gibi durumlarla karşılaşılır. Erken tanı ve tedavi önemlidir.
Gece idrar kaçırma (Enuresis):
İltihaplanmalar, taşlar, doğuştan gelişme bozuklukları gibi organik nedenlerin yanında psikolojik nedenler de olabilir. Sebebi bulunduktan sonra tedavisi mümkündür.
İnmemiş Testis:
Tek veya çift taraflı olabilir. Doğumdan sonra testisler normal yerlerinde değilse doktor tarafından takip edilmeli, gerekirse ilaç tedavisi yapılmalı, 1. yaşın sonuna kadar inmemiş olan testisler mutlaka 2. yaş bitmeden ameliyatla yerine indirilmelidir.
Sünnet:
Penis ucundaki derinin kesilmesi işlemi olan sünnet, hem sağlık açısından, hem de dini açıdan yapılması gereken bir operasyondur. Küçük yaşta, tercihan 1. yaş içinde, hastanede, steril ameliyathane şartları altında, anestezi ile, bir üroloji uzmanı tarafından cerrahi metodla yapılmalıdır.
|
