Tüp bebek tedavisinin başarısı, embriyonun rahime tutunma-implante olup olmamasına bağlıdır. Tüp bebek tedavisinin başarısını artırmak için önerilen birçok destekleyici tedavi de bu amaca yöneliktir. Geleneksel bir Çin tedavi yöntemi olan akupunktur da bu destekleyici tedavilerden biridir. Akupunkturun tüp bebek tedavisinde destekleyici tedavi olarak kullanılmasının etkinliği, çoğu destekleyici tedavi gibi bilimsel olarak kanıtlanamamıştır. Tüp bebek uygulamalarında destek tedavisi olarak akupunktur kullanımının, gebelik ve canlı doğum oranlarını arttırdığı savunan çalışmalar olduğu gibi, etkisinin olmadığını savunan çalışmalar da vardır.
UYGULAMA ZAMANI
Akupunktur tedavisi;
Tüp bebek tedavisinden 3-4 ay önce,
Tüp bebek tedavisinin başlamasından transfere kadar geçen sürede haftada bir kez,
Embryo transferi günü,
Gebelik testi sonucu beklenen 2 haftalık sürede 1-2 kez,
Özellikle daha önce düşük yapan hastaların tüp bebek gebeliklerinin ilk 12 haftası içerisinde,
gibi farklı dönemlerde uygulanabilir.
Ama en sık embryo transferi günü; transferden yarım saat önce ve yarım saat sonra olmak üzere yapılan 2 kez uygulama yöntemi tercih edilmektedir.
Akupunkturun yararlı etkilerinin aşağıdaki mekanizmalar yoluyla olduğu savunulmaktadır:
-Vücuttaki morfin türevi- opioid madde yapımını arttırarak stresi azaltmak,
-ß-endorfin, serotonin gibi beyindeki bazı maddelerin salınımını düzenleyerek GnRH salınımını arttırmak ve sonucunda gonadotropin ve ovaryan hormonları salgılatmak,
-Rahimde sempatik aktiviteyi azaltarak rahim damarlarında direnci düşürüp, rahim kan akımını arttırmak ve rahimde gevşeme sağlamak.
SP(dalak)6, SP8, SP10, ST(mide)29, ST36 uygulama noktalarına yapılan akupunkturun rahim kanlanmasını arttırdığı saptanmıştır. Embryo transferi sırasında rahim kasılması olmasının embryoların rahimden atılma olasılığını arttırdığı ve bu nedenle gebelik oranlarını azalttığı bilinmektedir. İşte akupunkturun transfer zamanı yapılırsa, rahimdeki bu kasılmaları azaltarak da gebelik oranlarını arttırdığına inanılmaktadır.
Tersine akupunkturun rahim kasılmalarını azaltmadığına dair çalışmalar da vardır. Kaldı ki rahimde gevşeme olsa da; embryonun implantasyonu transferden sonraki 2-5 günlük bir süreçte gerçekleşir. Akupunkturun yararlı etkisinin, transfer zamanı yapılmasından embryo implante olana kadar geçen sürede sürüp sürmediği de belli değildir.
Sonuç olarak; kanıta dayalı tıp perspektifi içinde akupunkturun tüp bebek tedavilerinde kullanımının yararı konusunda yeterli bilgi birikmediğinden, son kararın verilmesi için erkendir. Çoğu alternatif tedavilere olduğu gibi tüp bebek tedavisinde akupunktur kullanımına da eleştirel bakmak, mucizevi yararın olmadığı konusunda hastaları uyarmak ve yapılacak çalışmalar sonrası oluşacak bilgi birikimini beklemek en akılcı yol olacaktır.
