Kalça eklemi leğen ve uyluk kemiklerinden meydana gelir. Uyluk kemiğinin topuz gibi yuvarlak olan üst ucu, leğen kemiğindeki yuvanın içerisinde hareket eder. Bu kemiklerin eklemi oluşturan yüzleri kıkırdak adı verilen düzgün, parlak, hafif mavimsi bir doku ile kaplıdır.Çeşitli hastalıklara ve travmalara bağlı olarak, bazı kişilerin kalça eklemlerinde, bu kıkırdak doku bozulur. En sık karşılaşılan ‘’kireçlenme’’ adını verdiğimiz, kıkırdak dokunun yumuşaması, çatlaması, incelmesi ve zamanla tamemen kaybolması şeklinde ortaya çıkan hastalıktır. Bu durumda eklem artık görevini tam olarak yapamaz. Kıkırdağı kaybolan eklemde, kemikler hareketler esnasında birbirlerine sürterek aşınmaya ve şiddetli ağrı yapmaya başlarlar. Ağrı ile birlikte eklem hareketlerinde kısıtlanma başlar ve yürüme ile birlikte kalça hareketleri zorlaşır. Hastalığın başlangıcında ağrı, çeşitli ağrı kesiciler ve Fizik Tedavi, koltuk değneği yardımı ile kontrol edilebilir. Ancak ilerleyen yıllarda ağrının şiddeti artar ve hastalar artık yürümek bile istemezler. Günlük yaşantıda sık olarak yapılması gereken bazı aktiviteler -çorap giyme, tırnak kesme – çok zorlukla yapılabilir veya yapılamaz. Bu durumda şikayetleri ortadan kaldırmanın tek çaresi, kalça ekleminde bozulmuş olan kıkırdakların yerine, metal ve plastik malzeme kullanılarak hazırlanan ve ‘’ Total Kalça Protezi ’’ adı verilen oluşumu yerleştirmektir.
Total Kalça Protezi uygulanacak hastanın, bu ameliyatta herhangi bir sorun yaşamaması için, öncelikle tüm yaşam fonksiyonlarının muayene edilmesi gerekmektedir. Eğer ameliyatı riske sokacak herhangi bir sorun tesbit edilir ise , önce bu sorunun tedavisi yapılacak sonra ameliyat kararı verilecektir. By Pass ameliyatı geçirmiş olmak, yüksek tansiyon, şeker veya parkinson hastası olmak ameliyat için engel değildir. Ameliyat sonrası süreçte yaşanabilecek çeşitli komplikasyonlara önlem olarak ameliyat öncesinde ve hemen sonrasında bazı ilaçlar kullanılacaktır. Ameliyat sonrası tuvalet ihtiyacını karşılamak ve çıkan idrar miktarını kontrol edebilmek için sonda takılacak ve birkaç gün kullanılacaktır.
Ameliyat spinal veya epidural anestezi şeklinde, bel bölgesinden aşağısının ağrı hissi ortadan kaldırılarak veya genel anestezi şeklinde hasta uyutarak gerçekleştirilir. Hastaya en uygun anestezi şekline anestezi doktoru karar verecektir.
Ameliyat sonrasında kan nakli gerekebilir, bunun için ameliyattan önce hastanın kendi kanı alınarak saklanabileceği gibi, kan bankasından alınan, hastaya uyan kan da kullanılabilir.
Total Kalça Protezi ameliyatı, kalçadaki bozukluğun derecesine göre değişmekle birlikte yaklaşık 45 ile 120 dakika arasında sürer. Her iki kalçada problem var ise, hastanın durumuna göre karar verilerek her iki kalça aynı gün ameliyat edilebilir. Protez adı verilen malzeme, uygun aletler yardımı ile kalça kemiklerinde hazırlanan yerlere, uygun pozisyonlarda, kemik çimentosu veya özel kaplanmış yüzeyi olan protezler de çimentosuz olarak, yerleştirilir.
Bu işlem tamamlandıktan sonra, kalça ekleminin normal hareketlerini yapabildiği tesbit edilerek, ameliyattan sonra eklem içerisinde toplanacak kanı dışarı almak için diren adı verilen, ince bir boru, hastanın kalçasına yerleştirilir ve yara kapatılarak ameliyata son verilir.
Ameliyat bittikten sonra belirli bir süre ameliyathanede gözetim altında kalan hasta daha sonra odasına alınır ve toplar damarlarda oluşma riski bulunan pıhtıya ve emboliye karşı 30 gün süre ile antiembolik tedavi başlanır. Bu tedavi, verilen ilaçların yanı sıra, antiembolik çorap giydirilmesi, erken harekete başlanması şeklinde devam eder. Enfeksiyon riskine karşı 48 saat süre ile de antibiotik uygulaması yapılır.
Ameliyatın ertesi günü hasta fizyoterapistin yardımı ile kaldırılarak yürütülmeye başlanır. İlk gün bazı hastalar yalnız ayakta durabilirler. Bu süreçte tansiyon düşmesine bağlı fenalık hissi olabilir. Bu durumda hasta sadece yatak kenarında oturtulur ve tansiyonun normale gelmesi beklenir. Daha sonraki günlerde yürüme egzersizleri ile birlikte kalça eklemi çevresindeki kaslarda güçlendirci egzersizler, eklem hareketini arttırıcı çalışmalar yapılacaktır.
Ameliyattan sonra iyileşme belirli bir noktaya geldiğinde hasta evine çıkartılır. Bu süre ortalama 3 veya 4 gündür. Bundan sonraki çalışmalar evde ve fizyoterapistlerin eşliğinde devam eder. İlk 2 veya 3 hafta kadar yürüyüşlerde koltuk değneği veya yürüteç adı verilen cihazlar kullanılır. Ameliyattan 1 ay sonra, ilk kontrol için hasta herhangi bir destek kullanmadan evinden çıkarak, doktorunu ziyaret edebilecek duruma gelir.
