Sperm analizi kısırlık araştırmalarının önemli adımlarından biridir. Analiz sırasında toplam sperm sayısı, hareketleri (motilite) ve şekil (morfoloji) özellikleri incelenir. Ayrıca verilen semen örneğinin miktarı, lökosit varlığı, likefaksiyonu gibi özellikleri değerlendirilir.

Sperm örneği verildikten sonra 30 dakika içinde incelenmelidir. Erkek, sperm örneği vermeden önce 2 – 4 gün cinsel perhizde bulunmalı yani herhangi bir yolla boşalmamış olmalıdır. Örnek mastürbasyon yolu ile sağlanmalı ve bu esnada herhangi bir kayganlaştırıcı madde kullanılmamalıdır.

Genellikle bir kanıya vabilmek için 3 aylık bir zaman dilimi içinde 2 veya 3 sperm analizi istenir. Ancak, ilk sperm analizi sonucu normalse, tekrar testlere gerek duyulmaz.

Normal sperm yoğunluğu ejakulasyonda 1,5 – 5 mm’dir.
Normal sperm sayısı milimetrede 20 – 150 milyon sperm arasındadır.
En azından spermlerin %60’ı normal şekilde ve hareketlilikte (motilite) olmalıdır.

Sonuçlardaki anormallik erkek infertilitesini gösterir. Örneğin sperm sayısı çok az veya çok yüksekse, bu infertiliteyi işaret edebilir. Spermin asitlik derecesi ve beyaz kan hücrelerinin varlığı da infertilite durumunu etkileyebilir.

Ancak erkek infertilitesi ile ilgili bir çok bilinmeyenler mevcuttur. Spermiyogramın sonuçları infertilitenin sebebini açıklamaya yetmeyebilir. Eğer test sonucunda düşük sperm sayısı veya anormal bir durum saptanırsa, daha ileri tetkikler gerekebilir.

Sperm analizi için normal değerler :

Yoğunluk : >2.0 ml

Konsantrasyon : >20 milyon/ml

Toplam Hücre : >40 milyon

Motilite (Hareketlilik) : ~ % 50

Morfoloji (Normal Şekil) : ~ % 30

PH : 7,2 – 8

Canlılık : ~ % 75

Beyaz Kan Hücreleri : ml’de 1 milyondan az

Sperm analizi ile ilgili terimler :

Normospermi	Sperm sayısı, hareketliliği ve şeklinin normal olması
Oligospermi	Sperm sayısının az olması
Astenospermi	Sperm hücrelerinin hareket azlığı
Teratospermi	Normal morfolojili sperm hücresi oranının düşüklüğü
Oligoastenoteratospermi	Sperm sayı, hareketlilik ve şeklinde problem olması
Azospermi	Ejakülatta hiç sperm hücresi olmaması