SKOLYOZ NEDiR?
Sağlıklı bir omurgada tüm omurlar aynı doğrultuda görülür. Omurgadaki dizilimin bozulmasına ve anormal bir eğriliğin ortaya çıkmasına skolyoz adı verilir.
Hiç şikayeti olmayan 12-14 yaş arası çocuklarda yapılan taramalarda omurga eğriliklerinin % 2 oranında görüldüğü belirlenmiştir.
SKOLYOZ NASIL FARKEDİLİR?
Skolyozun ilk aşamalarında kişinin genellikle bir şikayeti yoktur. Bu nedenle teşhis genellikle tesadüfen konulur. Omurgaya arkadan bakıldığında görülen yana doğru eğrilik, bir omuzun diğerinden yukarıda durması, bir tarafta belirginleşen kürek kemiği çıkıntısı, çoğu zaman tesadüfen fark edilir.Erken dönemde görüntü bozukluğu ön plandadır,ağrı yoktur.
SKOLYOZUN NEDENLERi:
Skolyozun nedenleri çok çeşitlidir.Fakat %80 -80 hastada skolyozun sebebi belirlenemez. yapısal bir kemik sorunu, sinir sistemi, kas hastalıkları saptanabilir veya yapısal bir bozukluk olmadıgı halde skolyoz, duruş bozuklukları, omurga kırıkları, tümörler, bacak boyu eşitsizlikleri nedeniyle oluşmuş olabilir.
Skolyoz genellikle doğumsal olarak mevcut olup,kas-iskelet sisteminin büyümesi ile belirginleşir.Omurgadaki eğriliğin sebepleri;omurgadaki yapısal bozukluğa bağlı olan ve olmayan olmak üzere 2 başlık altında toplanabilir
Yapısal skolyozda; yapısal bir kas,sinir sistemi,kemik sorunu saptanabilir.yapısal olmayan skolyoz ise; duruş bozuklukları, omurgadaki kırıkları, omurga tümörleri, bacak boyu eşitsizlikleri nedeniyle oluşmuş olabilir.
SKOLYOZ TEŞHİSİ NASIL KOYULUR?
Skolyozun saptanmasında en kolay yollardan biri öne egilme muayenesidir. Dizlerini bükmeden her iki eli ile yere degmeye çalışan öne egilmiş kişide omurga çıkıntısı kalça veya belde asimetri olması skolyozu düşündürmelidir.
SKOLYOZ TEDAViSİ
Skolyoz tedavisinde amaç kozmetik olarak düzgün, dengeli ve agrısız bir omurga yapısı saglamak ve oluşabilecek ek sorunları önlemektir. Erken tanı, eğriligin daha küçükken saptanması ve gerekli önlemlerin alınması ile ilerlemenin önüne geçilmesini saglar. Tanı ve tedavide her hasta bireysel olarak degerlendirilmelidir. Yani her hastanın tedavisi kendine özgüdür.
Skolyozun seyri hastadan hastaya değışkenlik göstermektedir. Skolyoz ilerleyebilir, aynı derecede kalabilir veya düzelebilir. Tedaviyi belirleyen ana faktörlerden biri, bu sürecin öngörülmesidir. Genel olarak skolyozun küçük yaşta ortaya çıkması, iskelet olgunlaşmasının derecesi, çift egrilikler, egrilik açısının fazla olması, hastalıgın ilerleyebilecegi konusunda uyarıcı olabılir. Bu hastalar daha yakın izlenip, daha yogun tedavi alırlar. Dolayısı ile skolyozlu bir çocuk düzenli aralıklarla konunun uzmanı bir hekim tarafından kontrol edilmelidir.
Skolyozda tedavi skolyozun tipine ve büyüklüğüne göre değişklik gösterebilmekle beraber en sık uygulanan tedavi seçenekleri şunlardır:
Gözlem: 20 derecenin altında ve iskelet gelişimi tamamlanmaya yakın hastalarda sadece gözlem ve belirli aralıklarla kontrol yeterlidir. Gözlem hasta iskelet sistemi gelişimini tamamlayaıncaya kadar surer.
Korse Tedavisi: Korsenin amacı eğimin artışının engellenmeye çalışılmasıdır. Korse özellikle eğimin 25 derecenin üstünde olduğu ve büyümenin devam ettiği çocuklarda etkilidir. Korse etkisi 40 derece üstü eğriliklerde ve iskelet gelişimi tamamlanmasına uzun yıllar olan çocuklarda azalmaya başlar.
Cerrahi Tedavi: Eğim 50 derece üzerinde ve çocuk hala büyüyorsa cerrahi kaçınılmazdır. 50 derece üzeri eğrilikler büyüme sona erdikten sonra da artmaya devam eder. Bu sebeple ilerideki komplikasyonları önlemek, ve kozmetik sonuçlar açısından cerrahi uygulanmaktadır. Bazı erken başlangıçlı ve konjenital skolyozlarda eğim 50 dereceye gelmeden önce de cerrahi tedavi uygulanabilmektedir.
Skolyoz tedavisinde amaç düzgün, dengeli ve agrısız bir omurga yapısı saglamak ve oluşabilecek ilave sorunları önlemektir. Erken teşhis egriligin minimalken
saptanarak gerekli önlemlerin alınması ile ilerlemenin önüne geçilmesini saglar. Her hastanın tedavisi,farklıdır.
Skolyozun seyri hastadan hastaya degışkenlik göstermektedir. Skolyoz ilerleyebilir, aynı derecede kalabilir veya düzelebilir. Tedaviyi belirleyen ana faktörlerden biri, bu sürecin öngörülmesidir.
Genel olarak kız cinsiyet ,skolyozun küçük yaşta ortaya çıkması, iskelet olgunlaşmasının derecesi, çift egrilikler, egrilik açısının fazla olması, hastalıgın ilerleyebilecegi konusunda uyarıcı olabılir. Bu hastalar daha yakın izlenip, daha yogun tedavi alırlar. Dolayısı ile skolyozlu bir kişi düzenli aralıklarla hekim tarafından kontrol edilmelidir.
Skolyozda tedavi skolyozun tipine ve büyüklüğüne göre değişklik gösterebilmekle beraber en sık uygulanan tedavi seçenekleri şunlardır
Takip: 20 derecenin altında ve iskelet gelişimi tamamlanmaya yakın hastalarda sadece belirli aralıklarla kontrol yeterlidir. Takipler iskelet sistemi gelişimini tamamlayaıncaya kadar surer.
Korse Tedavisi: Her skolyozlu kişiye korse vermek yanlıştır Korsenin kullanmaktaki amaç eğriliğin artışının engellenmeye çalışılmasıdır. Korse özellikle eğimin 25 derecenin üstünde olduğu ve büyümenin devam ettiği çocuklarda etkilidir. Korse etkisi 40 derece üstü skolyozda ve iskelet gelişimi tamamlanmasına uzun yıllar olan çocuklarda azalmaya başlar.
Egzersiz: Egzersiz skolyoz tedavisinde duruşun düzeltilmesinde, esnekligin artırılmasında etkin olmaktadır.Egzersiz programı hastaya göre düzenlenmelidir.Skolyozun yönü,kişinin kas-iskelet yapısı egzersizleri belirlemede önemlidir.
Fizik tedavi: Skolyozun sebebine yönelik olarak fizik tedavi programı düzenlenmekte,zayıf kasları güçlendirmek, kısa olanları uzatmak,omurgadaki düzeni sağlamak, basıyı ortadan kaldırmak hedeflenmektedir.Bu amaçla çeşitli elektroterapi ve rehabilitasyon cihazları kullanılmaktadır.
Cerrahi Tedavi:Skolyoz derecesi 50 derece üzerinde ve gelişme devam etmekteyse cerrahi kaçınılmazdır. 50 derece üzeri eğrilikler büyüme sona erdikten sonra da artmaya devam eder. Bu sebeple ilerideki komplikasyonları önlemek,açısından cerrahi uygulanmaktadır. .
