Sistit, mesane enflamasyonununa verilen tıbbi terimdir. Çoğu vakada bu enflamasyona neden olan bakteriyel bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon son derece rahatsız ve ağrılı bir durum olmasının yanı sıra, böbreklere yayılması durumunda ciddi bir sağlık problemine de neden olabilir.
Nadiren, sistit bazı ilaçlara, radyoterapiye sekonder olarak da gelişebilir.
Tedavisi de sebebe yöneliktir: eğer neden idrar yolu enfeksiyonu ise antibiyotik ile tedavi edilir. Diğer sistitlerde ise nedenin ortadan kaldırılması gerekir.
Sistit Semptomlar:
• Güçlü ve sürekli işeme hissi.
• İşerken yanma hissi.
• Sık sık, ancak az miktarda idrar yapmak.
• İdrarın kokulu olması.
• Pelvik bölgede ağrı.
• Alt karın bölgesinde baskı hissi.
• Çok yüksek olmamakla birlikte ateş.
• İdrarda kan olması.
Yan ağrınızın olması, ateşinizin yükselmesi, kusma ve bulantının başlaması, enfeksiyonun böbreklere kadar gitmiş olabileceğini gösterir. Bu durumda derhal doktorunuz ile görüşmeniz gerekir.
Sistit Nedenleri:
Bakteriyel sistit: Vücut, böbrekler ve böbreklerden uzanan idrar yolları ile zararlı maddeleri uzaklaştırmaya çalışır. Üriner sistem genel olarak mikroskopik yerleşimi önler. Ancak belli faktörlerin varlığında bu sistem zayıflar ve sistem enfeksiyonlara karşı korunmasız kalır.
Sistitin en sık nedeni E.Coli denen bir bakteri olup genital bölgede sık bulunan bir bakteridir.
İnterstisiyel sistit: Kronik mesane iritasyonuna bağlı oluşur. Çoğu zaman kadınlarda görülür. Tanınması ve tedavisi güç bir durumdur.
İlaçlara bağlı meydana gelen sistit.
Radyasyon sistiti.
Yabancı cisme bağlı sistit. Uzun süreli sonda kullanımı bakteriel enfeksiyonu kolaylaştırır.
Kimyasal sistit. Bazı kadınlarda köpük banyolarına, genital spreylere vs. duyarlılık vardır vu bunlara maruziyet hastada sistiti tetikleyebilir.
Risk Neden Olur?
Bazı kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu, yani sistit olma olasılığı daha yüksektir. Bunlar:
• Cinsel aktivitesi olan kadınlar.
• Doğum kontrolü amacıyla diyafram kullananlar.
• Gebeler.
• İdrar akışının engellendiği durumlar. Mesane taşı nedeniyle idrarın boşalması önlenebilir.
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması.
• Uzun süreli sonda kullanımı.
Komplikasyonlar:
Hızlıca ve doğru şekilde tedavi edildiği takdirde sistit ciddi bir komplikasyona neden olmaz. Fakat tedavisiz kalırsa ciddi sonuçlar doğurabilir. Bunlardan en ciddisi ise enfeksiyonun böbreklere yayılması ve böbrek enfeksiyonu şeklinde ilerlemesidir.
Testler ve Tanı:
• İdrar tahlili. Hem basitçe idrara bakılır, hem de gereken durumlarda idrar kültürü istenir.
• Sistoskopi.
• Görüntüleme yötemleri. Ultrason ile yapısal bir anomali ekarte edilebilir.
Sistit Tedavisi:
Bakteriyel sistitte antibiyotik kullanılır. Hangi ilacın kullanılacağı idrardaki bakteriye göre belirlenir. Tedaviyi takibe bir gün içerisinde şikayetler geriler. Ancak antibiyotik tedavisinden fayda görmeniz ve yeniden şikayetlerin tekrar etmemesi için ilacın düzenli bir şekilde kullanılması gerekir.
Bakteriyel olmayan sistitlerde ise neden olan ajanın uzaklaştırılması tedavinin esasını oluşturur.
Evde Hastayı Rahatlatacak Önlemler:
• Sıcak su torbasını karnın alt kısmına yerleştirebilirsiniz.
• Bol miktarda sıvı tüketin.
• Yakmayacak ısıdaki sıcak suda 15-20 dakika kadar oturma banyosu yapabilirsiniz.
Sistiti Önlemek:
Yaban mersini suyu ya da tabletleri mesane enfeksiyonuna iyi gelebilir. Ancak kan sulandırıcı bir ilaç kullanıyorsanız yaban mersini tüketmemeniz gerekir.
Eğer sistite dair şikayetleriniz varsa muhakkak doktorunuzla konuşup tedavi olmalısınız. Ancak bu durumu önlemeye/azaltmaya yardımcı olacak birtakım önlemler de doktorlarımız tarafından hastalara anlatılmaktadır.
Bolca sıvı, özellikle su tüketin.
İdrarınızı tutmayın, sık sık idrarınızı yapın.
Tuvalete çıktıktan sonra önden arkaya doğru silinin.
Oturarak banyo yapmaktansa, ayakta duş almayı tercih edin.
Vajen ve anüs çevresindeki cildinizi yumuşakça yıkayın. Bunu hergün tekrar edin ancak cildinizi tahriş etmemeye ve uygun olmayan sabunlar kullanmamaya dikkat edin.
İlişki sonrası mümkün olduğunca erken tuvalete çıkın.
Genital bölgeniz için kokular ya da diğer kozmetik ürünleri kullanmamaya dikkat edin.
