İster çocuk yaş grubunda olsun, ister erişkin ya da yaşlı, bir kez bile sinüzit’ten şikayetçi olmaksızın geçirilen zaman nadirdir. Burunla ilgili pekçok şikayeti olan birisi iseniz ve bu yazıyı okumaya başladıysanız, sinüzit’in ya da sinüzit’i başlatabilen basit bir soğuk algınlığı/nezle’nin ne kadar can sıkıcı olduğunu tahmin edersiniz. Bu sorun uzadıkça, durumun yaşamınızı daha olumsuz etkilemesi kaçınılmaz olur. Rahatsızlığı açık olarak anlamaya çalışmanın sizlere ve/veya sinüzit’li hastanın yakınlarına yararlı olacağına eminim.
SİNÜS ne anlama geliyor ?
‘Sinüs (Sinus)’ün Latince kelime anlamı; bir organ yüzeyindeki boşluk, çökme demektir’ Bedenimizin çoğu bölgesinden sinüs/sinüslere örnek verebiliriz (kaburga-diyafram sinüsü, toplardamarlara ait sinüsler, baş sinüsleri vb.). Başımızdaki sinüsler, çift olarak burun boşluğuna açılan kemik içi boşluklardır ve toplam 4 çift’tirler .
- ALIN (frontal) sinüsleri
- BURUN-GÖZ ARASI (ethmoid) sinüsleri
- ÜSTÇENE (maxillary) sinüsler
- BURUN ARKASI (sphenoid) sinüsler
Burun boşluklarını, geniz bölgesine kadar devam eden koridor ve sinüsleri de koridora açılan odalar şeklinde düşünebiliriz. Odaların kapıları çok küçük olup, burun yan duvarındaki konka adı verilen burun etleri aralarında bulunur.
Doğumda var olan sinüsler
Doğumla birlikte var olan burun göz arası ve üstçene sinüsleri, burun yan duvarından uzayarak girinti oluşturan yapılardır. Diğerleri ise doğum sonrası gelişmeye başlarlar. Tüm sinüsler 20’li yaşlara kadar gelişmelerine devam ederler.
FARKLI TÜR SİNÜSLER
Üstçene (maxillary) sinüsü: Doğumla birlikte gelişmeye başlar. Üst dişlerin hemen üzerinde, yanak bölgesinde yer alan boşluklardır. Diş iltihabı, dişler ile komşuluğu nedeni ile sinüzit gelişimine yol açabilir. Sinüzit ağrısı ile diş ağrısı, birbiri ile karışabilir.
Alın (frontal)sinüsü:5-8 yaşında gelişmeye başlar. Kaşların hemen arkasında bulunan ve beyinle yakın komşuluğu olan sinüsdür. Bu sinüsler bazen simetrik değildir, tek sinüs gelişmeyebilir. Bazı kişilerde hiç alın sinüsü gelişmez. Ancak bu farklılıklar sorun oluşturmaz.
Göz-burun arası (Ethmoidya da kalbursu) sinüs:5-11 civarında kemik hücreden oluşan, gözle burun arasında yer alan yapıdır. Doğumla birlikte gelişmeye başlar. Ethmoidsinüsler en küçük sinüs yapılarıdır ve hepsi ayrı delikleri ile burun yan duvarına açılır, sinüzit patolojisinde önemi büyük olan sinüslerdir.
Bazı araştırmacılar, -parmak izi gibi- her bireyin farklı anatomik etmoidsinüs yapısına sahip olduğunu iddia etmektedir!
Alınve üst çene sinüsleri, etmoid sinüslerin arasından buruna, özel bir bölgeye (OSTEOMEATAL BÖLGE/Kemik-ağız bölgesi) açıldığı için, bu sinüsler en dikkat çekici yapılardır. Osteomeatal bölge veya kompleks adı verilen alana, etmoidsinüs hücrelerinin bir kısmı da açılır. Çoğu kez, iltihap buradan başlayıp diğer sinüsleri etkiler.
Bu bölgenin tıkanıklığı ile sinüslere hava giremez, sinüs içindeki salgılar da burun boşluğuna ilerleyemez.
Burun arkası (sphenoid) sinüs: 8-12 yaş civarında gelişmeye başlar. Etmoidsinüs arkasında bulunur. Derin planda, burun en arkasındaki kemik içi boşluklardır. Göz siniri, büyük damarlar ile komşuluk gösterir.
