Mide içeriğinin yemek borusuna (özofagusa) geçişi olarak tanımlanan reflü (gastroöozofageal reflü) çocukluk çağında sık görülen ve zor tanı konabilen bir durumdur.
Reflü varlığında midedeki asitli içerik yemek borusundan yukarı kaçarken soluk borusuna da kaçar. Soluk borusu ve hava yollarına asitli mide içeriği kaçması zaman zaman öksürüğe, zaman zaman da hava yollarında daralmaya-spazma yol açar, bu da astım ataklarını tetikler. Reflü ve astım arasında anlamlı bir ilişki vardır.
Astım hastalarının %50-90’da reflü olduğu saptanmıştır. ABD’de erişkinlerin 1/3’ünde, toplumun %10’da, reflü olduğu düşünülünce astım reflü birlikteliğinin ne denli dikkat çekici olduğu daha açık görülecektir. Özellikle günümüzde hava kirliliği, katkı maddeleri, GDO’lu gıdalar vb. birçok nedenle çocuklarda tüm dünyada alerji ve astım görülme hızı giderek artmakta, beş çocuktan birinin alerjik olduğu görülmektedir. Astım ise çocuklarda görülen en sık kronik hastalık olup görülme sıklığı %10 ‘dur. Astımlı çocuklarda reflü normalden daha sık gözlenir. Bunun nedeni astımın mide başını saran kasları gevşetmesidir. Bu durumda midedeki asitli içeriğin yemek borusuna kaçışı kolaylaşır.
Ülkemizde Nisan-Temmuz aralığı ergenlik çağındaki öğrenciler ve gençler için sınav stresi ile dolu geçen bir dönemdir. (YGS, LYS, SBS, Dershane sınavları vb.) Bu dönemde gerek sınavların yarattığı stres, gerekse öğrencilerin dershane, okul, özel derse yetişme çabaları ile beslenme düzenlerinin bozulması ve daha çok fast food tarzı beslenmeleri, zaman zaman uyumayıp çalışmak için çay, kahve, zaman zaman strese bağlı rahatlamak için çikolatalı besinler ile kafein tüketimini arttırmaları midedeki asit salgısının artmasına bu da mide bulantısı, karın ağrısı, midede yanma ekşime ağıza ekşi su gelmesi gibi reflüya ilişkin yakınmalara yol açar. Bu da astım hastalarının ataklarını tetikler.
Bu nedenle özellikle astım reflü birlikteliğinin gözden kaçırılmaması, sınav dönemlerinde de özellikle üzerinde durulması gereklidir.
Uzm. Dr. Sevin Karalar
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
