SERVİKAL EREZYON: Rahim ağzında yara veya kronik servisit kadın doğum muayenesinde çok sık görülen bir problemdir. Tıbbi olarak "servikal erezyon" diye adlandırılır. Servisit kelimesinin anlamı rahim ağzı iltihabı, enfeksiyonudur. Rahimağzında yara rahim ağzını kaplayan normal epitel hücrelerinin kaybolup daha kırmızı olan rahim kanalındaki endoservikal hücrelerinin dışarı transformasyon alanına doğru uzanarak yayılmasıdır . Bu yayılmış olan hücreler daha çok kanladığı için kırmızı renkte görülürler ve eğer bir enfeksiyon da eklenirse kanamaya daha yatkın olurlar. Bu enfekte doku eğer tedavi edilmez ise müzminleşir ve kronik servisit yani yaraya dönüşür.
Rahim ağzı yarası kimlerde görülür?
Her yaş kadında görülebilmektedir. Rahim kanalının dışa dönmesi ektropion veya eversion olarak isimlendirilmekte olup genellikle kronik servisit ile karışmaktadır.
Rahim ağzı yarasının en sık nedenleri nelerdir?
Yaranın tam sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte en sık sebep serviksi etkileyen enfeksiyonlardır. Klamidya,trikomonaz, HPV virüsü, gonore gibi enfeksiyonlar tedavi edilmedikleri takdirde sıklıkla yaraya sebep olmaktadırlar. Diğer sebepler ise çok sık cinsel ilişki, hormonal değişiklikler ve bazı kimyasal faktörler ( spermisidler ,prezervatif üzerindeki kimyasallar ve kremler ) ve sık vajinal duştur. Cinsel birleşme sırasında penisin yarattığı yada vajinal tampon kullanımının yol açtığı travmanın risk faktörü olduğu da inanılmaktadır .
Rahimağzı yarasının belirtileri
Rahim yarası sıklıkla herhangi belirti vermez ve yapılan rutin jinekolojik muayene sırasında jinekolog tarafından saptanır. Buna rağmen bir çok kadında rahimağzındaki yaraya bağlı en sık şikayet devam eden kokusuz, kaşıntısız bol miktarda beyazımtrak olan akıntılardır. Eğer yara büyük ise "spotting" tarzında ara kanamalar veya ilişki sonrası kanamalar sıklıkla görülmektedir.
Rahim ağzı yarası kısırlığa sebep olur mu?
Rahim ağzı yaraları birçok kadında servikal mukusun (rahim ağzı salgısı) değişmesine sebep olarak spermlerin rahim içine geçişini zorlaştırarak kısırlık problemlerine de yol açabildiği bilinmektedir. Hamilelerde ise vajinal akıntının fazla miktarda olması ve tekrarlayan , tedaviye cevap vermeyen vajinal enfeksiyonlar rahim ağzı yarasını düşündürmelidir.
Servikal Erozyon, Rahimde Yara tanısı nasıl konur? Vajinal Akıntı Kaşıntı ne anlama gelir?
Yaranın tanısı çok kolaydır ve doktor tarafından yapılan jinekolojik muayenede göz ile kolaylıkla konulmaktadır. Mutlaka pap smear testi yapılmalıdır. Smear testinin güvenli bir şekilde alınamayacağı taze kanamalı , çok büyük rahim ağzı yaralarında ,lezyonlarda ve şüpheli yaralarda doğrudan smear testine gerek duymadan kolposkopik inceleme ve kolposkopk biopsi yapılması daha doğrudur.
Rahim ağzındaki yaranın tedavi nasıl yapılır? Tedavide hangi yöntemler tercih edilmelidir?
Yaranın (kronik servisit) antibiyotik veya fitil ile yani bir ilaç ile tedavisi mümkün değildir. Tedavinin prensibi rahim ağzında enfekte olup değişime uğramış dokunun ortadan kaldırılarak (destruksiyonu) o bölgenin tekrar normal rahim ağzı epiteli ile kaplanmasına olanak sağlanmasıdır. Yara tedavisinde kullanılan yöntemler:
Koterizasyon(yakma tedavisi)
Yara yakma ülkemizde en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Elektrokoter olarak isimlendirilen bir cihaz ve elektrik yardımı ile rahim ağzındaki yara olan kısım ısı verilerek yakılır. Ortalama işlem4- 5 dakika sürmektedir. Yakılan kısım bir süre içinde (yaranın büyüklüğüne bağlı olarak 1 ay) iyileşerek yerini normal yüzeye bırakır. Hasta işlem sırasında çok az ağrı hisseder
Genellikle bir anestezi uygulanmasına gerek yoktur. Yara yakma muayenehane şartlarında kolaylıkla uygulanabilmektedir. İşlem sonrası bir süre vajinadan fitil şeklinde ilaç kullanması , havuz denize girilmemesi ve yaklaşık 1 ay kadar süre cinsel ilişki kısıtlaması gerekmektedir. Yakma işlemi sonrası ilk ay kadınlarda kanlı veya sulu akıntı veya az miktarda ara kanama gibi şikayetler sıklıkla görülmektedir.Başarı oranı diğer yöntemlerde olduğu gibi% 80-90'dır.
Kriyoterapi (Yara Dondurma ):
Uzun birçubuk ile rahim ağzındaki yara olan kısmın "Nitrous oxide gazı" ile dondurulup dokunun harap edilmesi işlemidir. Muayenehane şartlarında yapılabilen kolay, risksiz, ucuz , hızlı ve yan etkileri az olan bir işlemdir. Ağrısı olduğu için lokal veya genel anestezi genellikle gerekmemektedir. İşlem ortalama 3-5 dakika sürmekte olup hasta için epey konforlu bir metodtur. İşlem sonrası ,havuz denize girilmemesi ve 1 ay kadar süre cinsel ilişki kısıtlaması mutlaka gerekmektedir. Tedavi sonrası genellikle uzun süren akıntı sıklıkla görülür. Vajinal akıntı ve bazen de kaşıntı olabilmektedir, endişe yaratmamalıdır. Tedavinin başarı şansı diğer yöntemlerdeki gibi %8 0-90 'dır. Kriyoterapi tedavisinin başarısızlığın en sık nedeni yaranın kriyoterapi probundan daha büyük ve geniş olmasına bağlıdır. Bunun için büyük ve geniş yaralarda tercih edilmez, istenilen sonuç alınmaz.
3-Loop (leep) operasyonu:
Dondurma veya yakma ile geçmeyen, smear sonucu şüpheli çıkan ve HPV si pozitif olan hastalara uygulanır. Burada aynı zamanda hem tedavi edilir hem de parça alınmış olur. İşlem şöyle gerçekleştirilir; yara (erezyon) bölgesi yarım daireler şeklinde üst ve alt rahim ağzı bölgesi kesici özel uçlu incecik koterle çıkartılır. Kansız ve dikişsiz bir operasyondur. Operasyonun avantajı çıkan doku parçası, nekroz (hücreler ölmediği için) olmadığı için patolojiye rahatlıkla gönderilebilir. Daha derin doku alındığı için de daha önce tedaviye cevap vermeyen yaralarda (erezyona servisitlerde) çok daha iyi neticeler veren bir operasyondur. Son zamanlarda radyo dalgaları kullanan cihazlarla da aynı operasyon yapılmaktadır. Avantajı ise daha az ısı kullanılması ve daha az tahribat yapmasıdır
