POSA NEDİR?
Vücudumuza alınan besinlerin sindirilemeyen kısımlarına posa denir.Posa bir besin öğesi değildir fakat sağlımıza faydalı bir çok besin öğesi içeren kısımdır.20 yaş üzeri sağlıklı bireylerin günlük 25-30 g , 2 yaş üzeri bireylerde ise günlük 5g posa almaları önerilir.Yeterli kurubaklagil,sebze-meyve ve sert kabuklu meyve tüketimi günlük posa ihtiyacını(25-30g) sağlar.Posa sindirim enzimlerinden etkilenmez ve kolona geçer,burada kolon bakterileri tarafından fermente edilir.Fermente edilen posa 2 kkal/g enerji sağlar.
POSA İÇEREN BESİNLER ÇOKTAN AZA DOĞRU ŞÖYLEDİR;
1.Kurubaklagiller; (fasulye,bezelye,nohut,bakla,barbunya,böğrülce)
2.Sert kabuklu meyveler; (fındık,fıstık..)
3.Kepeği ayrılmamış tahıl ürünleri; (buğday,yulaf,çavdar..)
4.Sebze ve meyveler; (kabuklu yenilen bütün meyve ve sebzeler)
POSA İKİYE AYRILIR;
Diyetle alınan posa ,çözünür posa ve çözünmeyen posa olarak ikiye ayrlır.
1.ÇÖZÜNÜR POSA
Besinlerde yapışkan veya visköz olacak şekilde erirler,suda çözünen jelatin bir maddedir.Midede uzun süre kalır,oluşturduğu jel yapısı ile bağırsaklarda besin emilimini yavaşlatır. Bu özelliğinden dolayı diyabet hastalığı ve obezite tedavisinde yeterince kullanılması önerilir..Pektik öğeler,sakızlar,musilajlar,dirençli nişasta çözünür posaya iyi kaynaklardır.
2.ÇÖZÜNMEYEN POSA
Suda çözünmeyen posalardır. Çözünmeyen posalar suyu tutma özelliğine sahipler ve kendileri sindirilmeden metabolik atıkların bağırsak içerisinde hareketini sağlarlar.Suyu tuttukları için dışkının hacminde artış ve yumuşak kıvamda olmasına yardımcı olurlar. Barsak hareketlerini artırdıkları için kabızlığa iyi gelirler ve düzenli dışkılamayı sağlarlar.Sellüloz,hemi selüloz ve lignin iyi kaynaklardır.
POSANIN YARARLARI
Enerji içerikleri düşüktür,mide boşalmasını geciktirir,ince barsakta vizkoziteyi artırır,su tutucu özelliğinden dolayı mide içeriğinin viskozitesini artırır ve tokluk hissi oluşturur,ilaçlar ve katkı maddelerinin toksik etkilerini önlerler.
POSA HASTALIK İLİŞKİSİ
Posa-Kanser ilişkisi;
Özellikle kolon rektum kanserine karşı koruyucu etkisi vardır,barsak ph’ını düşürür,zararlı bakterilerin üremesini önler,dışkı atımını hızlandırır.Meme ve prostat kanseri riskini azatlığı bildirilmiştir.
Posa-diyabet ilişkisi;
Posası yüksek besinlerin genellikle glisemik indeksi düşüktür,bu nedenle kan şekerini yavaş yükseltir.İnsülin talebini azaltır ve insülin direncinin olmasını önler.
Posa-kalın barsak hastalıkları ilişkisi;
Özellikle çözünmez posa laktasif etki yaparak ve dışkı hacmini artırarak kabızlık tedavisinde önemli yere sahiptir.
Posa-kardiyovasküler hastalıklar ilişkisi;
Çözünür posa serum kolesterol düzeyini düşürerek,kalp damar hastalıklarına karşı koruyucudur.Çözünür posa barsaklarda safra asitlerinin emilimini engeller böylece karaciğerde kolesterol sentezi için gerekli olan ögelerin kısıtlanmasını sağlar.
