PAP-SMEAR (sürüntü) TESTİ
Kadınlarımızın çoğunluğunun farkında olduğu kanser erken teşhisi tarama programı öğelerinden olan smear testi diğer kanserlerden daha genç yaşlarda görülen rahim ağzı (serviks) kanserinin erken tanı yöntemlerinden biridir. Smear testinde rahim ağzından plastik bir fırça ya da çubuğun sürtülmesiyle alınan örnek lam denilen cam parçasına sürüldükten sonra patoloji laboratuarına gönderilir. Patoloji laboratuarında bu sürüntü örneği boyandıktan sonra, hücreler mikroskop altında değerlendirilir. Hücrelerin değerlendirilmesi bilimine sitoloji ve uygulanan teste de Pap-smear denir.
Smear testi neden önemli?
Rahim ağzı kanserinin erken tanısında kullanılan smear testinde rahim ağzındaki hücreler arasında kansere dönüşebilecek hücre değişiklikleri aranır. Rahim ağzı kanserine dönüşebilecek hücrelerde kanser öncesi değişiklikler genellikle 8–10 yıl boyunca sürer. Erken aşamalarda basit bir operasyonla kesin olarak tedavi edilebilen rahim ağzındaki değişiklikler, kanser aşamasına gelirse tedavisi oldukça zor ve kadın yaşamını riske sokan bir sürece girmiş demektir. Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanserler arasında gelişmiş ülkelerde ölüm nedeni olarak ikinci sıradadır. Bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde ise rahim ağzı kanseri kadın ölümlerine en fazla neden olan jinekolojik kanser türüdür. Ülkemizde her yıl bin beş yüz üzerinde kadın rahim ağzı kanseri nedeniyle yaşamını kaybetmektedir.
Jinekolojik muayenede rahim ağzında erken safhada kansere giden değişiklikleri görmek olanaksız olabilir. Ancak bazı durumlarda kolposkopi denilen aygıtla rahim ağzı yaklaşık 15 kat (6–40 kat arası) büyütülerek bakıldığında bu bölgedeki normal veya patolojik değişiklikler (deneyimli bir uzmanın gözlemiyle) saptanabilir. Rahim ağzı kanserinin, kadınlarda erken safhada hiçbir yakınması veya bulgusu genellikle bulunmaz. İlerleyen evrelerde rahim ağzı kanserine yakalanan kadınlarda akıntı, kanlı akıntı, cinsel beraberlikte kanama, ağrı, cinsel ilişkide ağrı gibi bulgular karşımıza çıkabilir. Ancak bu bulgular, kadınların çoğunda farklı bazı nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Bahsedilen bulgular rahim ağzı kanseri nedeni ile ortaya çıkmışsa, zaten kanser genellikle ilerlemiş demektir. Bu nedenle her kadın yılda bir kez smear testi yaptırmalıdır.
Smear testlerinin ilk cinsel beraberlikten üç yıl sonra veya 21 yaşından itibaren düzenli olarak yılda bir 65-70 yaşına kadar uygulanması önerilmektedir.40 yaş üzerinde yıllık smear testleri normal çıktığında ve HPV (Human Papilloma Virüsü) kuşkusu yoksa üç yılda bir smear testi uygulanabilir. HPV nin dünyada ve ülkemizde hızla yaygınlaştığı bilinmektedir. Gelişmiş ülkelerde ve son zamanlarda ülkemizde, HPV testleri yılda bir uygulanan smear testine ilaveten rutin olarak üç yılda bir kadınlarda uygulanmaya başlanmıştır.
