Gebelik Takibi Nedir, Nasıl Yapılır?
Gebelik öncesinde başlayıp doğuma kadar sürecek olan GEBELİK TAKİBİ ortalama 12 ziyaretten oluşup, annenin sağlık durumunu, bebeğin gelişim takibini, annede ve bebekte oluşabilecek risklerin erken tespit ve tedavisini içerir.
Kanda veya idrarda gebelik testinin pozitif oluşu bir kadının gebe olduğunun ilk göstergesidir. Fakat bunun hekiminiz tarafından Ultrasonografi ile doğrulanıp gebeliğin yerleşimi ve durumunun normal olup olmadığı değerlendirilmelidir.Sonrasında takipler gebeliğin başında 4 haftada bir, 28. haftadan sonra 2-3 haftada bir, 36 haftadan sonra ise haftada bir yapılmaktadır.
Gebelik Takibi Neden Yapılmalıdır?
Anne adaylarının çoğu hiç bir sorun yaşamadan sağlıklı bir gebelik dönemi geçirir ve tamamen normal bir doğum sonrası sağlıklı bir bebek sahibi olurlar.Gebelik takibinin nedeni ise; sorunsuz seyreden bir gebeliğe müdahalede bulunmak değil,olması muhtemel bir sorunu erken dönemde saptamak ve geriye dönüşümü olmayan bir aşamaya gelmeden gidermeye çalışmaktır.Böylece anne ve bebek ölümleri,sakat bebek doğumları azaltılabilmiştir
Hamileliğin Erken Döneminde Tanı Koyulabilen Durumlar Nelerdir?
Erken gebelik haftalarında sessizce seyreden, ancak sonraki dönemlerde anne hayatını tehlikeye sokabilen bazı durumlar vardır.Bunların başlıcaları;dış gebelik,mol gebeliği,büyük over kistleri ve myomlar,annenin enfeksiyonları ya da annenin kronik hastalıkları olabilir.Ayrıca ilk haftalarda en önemli tanı konulabilen durumlardan biri,erken dönemde anne karnında gelişmeyen ya da ölen fetüstür.Sessizce gebelik devam ediyor gibi görünür ancak bu durum kanama ya da annenin ağır bir şekilde etkilenmesiyle anlaşılıp, anne sağlığını tehlikeye atabilir.
İlk Muayenede Neler Yapılır?
İlk muayenede öncelikle hamileliğin varlığından emin olunması için ultrason ve gerekirse idrarda veya kanda gebelik testi yapılır. Rahim içerisinde bir gebelik olduğuna kanaat getirilirse ikinci aşamada bu gebeliğin canlılığını araştırmak gerekir, bunun için kalp atımı var mı diye bakılır.
Çok küçük gebeliklerde kalp atımı olmayabilir buna benzer durumlarda bir kaç gün veya hafta kalp atımının oluşması beklenir. Kalp atımı genellikle 5. - 6. haftalar civarında oluşur. Daha sonra gebelikle ilgili tahliller incelenir ve buna göre gebeliğin takibi planlanır.
HAFTALIK TAKİPLER
6-8. Hafta
Bu haftalarda ilk kez başvurmuş olan gebelerde ayrıntılı öykü alınması,tansiyon ve kilo ölçümü ve fizik muayene,kronik bir hastalık varlığında hastalığa yönelik ek muayene ve tetkikler yapılır.
Bu haftalar arasında ya da ilk kez başvuran gebelere istenmesi ya da yapılması uygun olan testler ;
Ultrason
Kan ve idrar tetkikleri
Tekrarlayan düşük hikayeniz ,ailenizde genetik hastalığı olan bebekler varsa Genetik inceleme ve pıhtılaşma testleri yapılır.
Bu haftadan itibaren gebelerimize folik asit başlanır. Bu ilacın 12.haftaya kadar kullanması önerilir. Eğer gebe kalmadan önce başka bir hastalık tespit edilmiş ise; bu duruma yönelik ilaçlar da kullanılabilir.
Bu hafta bizim için önemli bir haftadır. Bebeğimizin organları gelişir. Bu yüzden bu haftalarda kullanılacak ilaçlar, radyasyona maruziyet, geçirilecek hastalıklar önem arzeder ki bu durumlar mutlaka bir hekimle paylaşılmalıdır.
Gebeliğin 10-14. Haftası
Ultrasonda ense kalınlığı ( Nuchal translucency ) ve burun kemiği ölçümü
Kanda İkili tarama testi( Down Sendromu tarama testi)
Riskli gruptaysanız hekiminiz gerekli görürse, bu haftada anne karnından iğneyle girilerek bebeğin plasentasından (eşinden) örnek alınarak genetik inceleme yapılabilir.( koryon Villus Biopsisi)
Gebeliğin 16-20. Haftası
Ayrıntılı Ultrason
Dörtlü test ( Down Sendromu tarama testi)
Hekiminiz gerekli gördüğü taktirde bu haftada genetik inceleme için Amniosentez (Karından ultrason eşliğinde sıvı alınması) yapılabilir.
Gebeliğin 20-24. Haftası
Bu haftada bebeğin kalbi ultrasonda daha net olarak izlenir ve özellikle bebeğin kalbi bu dönemde incelenir.Fetal Eko sadece bu konuda deneyimli uzmanlarca yapılabilen bir incelemedir.
Yine gerekli görülürse Uterin Arter Doppler USG’si bu haftalarda daha değerlidir. Tetanoz aşısı önerilebilir.
Gebeliğin 24-28. Haftası
Bu hafta gebeliğin ortası olarak değerlendirilir. Bu yüzden gebeliğin başında yapılan kan ve idrar testleri bu hafta da tekrarlanır.
50 gram glukoz yükleme testi ya da risk faktörü içeren gebelerde 100 gram yükleme testi
28. haftada kan uyuşmazlığı olanlarda İndirekt Coombs Testi yapılır. Gerekli görüldüyse kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.
Gebeliğin 30-32.Haftası
Ultrason ve gerekli görüldüğü takdirde kan ve idrar tetkikleri
Gebeliğin 34-36. Haftası
Ultrason
Hekiminiz uygun görürse NST (Non-Stres Test) ve Biyofizik profil
Gebeliğin 38. Haftası
Ultrason
NST ( Gerekli görülürse)ve biyofizik profil
Kan ve idrar testlerinin tekrarı
Hekiminiz uygun görürse Doppler (kan akımı) taraması
Artık bu haftalara gelindiğinde doğumun gerçekleşebileceğini bilmeniz, doğumun nasıl olacağı, sizin neyle karşılaşabileceğiniz ve neler yapmanız gerektiği konusunda bilgilendirilmeniz gerekir.Hekiminiz sizi vajinal yoldan muayene ederek pelvik yapınızın doğuma uygun olup olmadığını değerlendirir.( Çatı muayenesi)
Gebeler 38-40. haftalarda haftada 1, 40. haftadan sonra ise doğum gerçekleşene kadar haftada iki kez takibe çağrılır. Fakat gebeliğin durumuna göre hekiminiz daha kısa aralıklarla sizi görmek isteyebilir ya da farklı testlere başvurabilir.
Gebeliğin 39-42. Haftası
Ultrason (hekiminiz uygun görürse Biyofizik profil
NST (36-40. haftalar arası haftada bir, 40.haftadan sonra 3 günde bir)
42 haftanın sonuna yaklaşıldığında halen doğum gerçekleşmemiş ise;hekiminiz tarafından tekrar değerlendirilip gebeliğinizin doğumla sonlandırılması gerekmektedir.
Bu takip, herşeyiyle normal giden bir gebelikte yapılan testleri içerir. Ancak gebeliğin gidişatında ya da annede-bebekte anormal bir durumdan şüphelenildiğinde anne-bebek için ek testler uygulanabilmektedir.
