Nazofarenks tümörleri (Geniz Tümörleri)
I) Selim Tümörler:
Nazal fibroid (Nasofarenjial anjiofibrom- Juvenil anjiofibrom):
- Vücudun başka yerinde görülmeyen bir tümördür.
- %100e yakın erkeklerde görülür.
- Daima prepüberte devresinden önce başlar, pubertede gelişir ve büyür.
- Hasta yaşarsa püberte tamamlanınca yavaş yavaş regresyona uğrar.
- Sert bir kapsüllü vardır.
- Ceviz veya elma büyüklüğünde olabilir
- Son derece serttir.
- Selim olmasına rağmen etrafını tahrip ederek, kafa içine girerek ölüme neden olur
- Çok şiddetli burun kanamaları vardır.
- Sıklıkla tek taraflıdır
- Rekürrens görülebilir
- Damarların media tabakaları, düz kaslardan yoksundur veya adacıklar şeklinde dağılmışlardır. Dolayısı ile damarların vazokonstrüksiyon kabiliyeti yoktur.
- Burun tıkanıklığı ®rinit ve sinüzit hali pürülan burun akıntısı.
- Genizden göz içine girerek, göz küresini sağa ve sola iterek, hipertelorizm meydana getirir.
- Kafa tabanında, sellayı iterek hipofizi destrükte edebilir.
Etyoloji (meydana gelmesinde rol oynayan nedenler):
1. Embryonal kartilajinöz artıkların nazofarinksde kalması ve pübertede vücudun gelişmesine paralel olarak birlikte gelişmesi.
2. Adenoid vejetasyonu olan çocuklarda, sık sık rinofarenjit meydana gelir. Bu irritasyon nazofarinks periostunu devamlı irrite eder ve periostal proliferasyona sebep olur
3. Hormonal teori: Östrojen fazlalığı ve androjenlerde azlık, azoospermi vs. bulunur. Yaş ilerledikçe (20 yaşında), bu bozukluklar normale dönmektedir ve buna bağlı hastalık sıklığında azalma olduğu düşünülmektedir.
Tedavi: Bu güne kadar, tümöre bir çok yaklaşım uygulanmıştır;
- Tümörün vaskülarizasyonu azaltmak için röntgen ışınları kullanılmış,
- Elektrokoterizasyon uygulanmış,
- Hipertrofik sklerozon injeksiyonları denemiş bir sonuç alınamamıştır.
Cerrahi: Preoperatif A. Carotis Eksternadan girilerek anjiografik gözlem altında tümörü besleyen damarın embolizasyonu ve takip eden günlerde lateral rinotomi veya uygun bir endorkopik yaklaşımla tümörün total olarak çıkarılmasıdır.
II) Habis tümörler:
- KBB tümörlerinin %4-6sını teşkil eder
- Erkek / Kadın: 2/1 sıklıkta görülür
- Her yaşta olabilir. En sık, 40-50 yaşlardadır
- Sıklıkla iki gruba ayrılır;
- Mezanşimal: Fibro > retotel > lenfo-sarkom > rhabdomyosarkom
- Epitelyal: Yassı epitel hücreli %67 > Adenokarsinom ( en sık nonkeratinize andiferansiye karsinom görülür).
Semptomlar:
- Rinorhea: Hafif kanlı intermitten hafif epistaksis
- Burun tıkanıklığı
- Orta kulak semptomlar olan ağrı ve işitme kaybı
- Şiddetli ağrılar (trigeminus baskısı nedeni ile)
- Rinolali (geç dönemde)
- Servikal lenfadenopati
- Foramen lacerumdan, kısa sürede kafa içine geçer ve sfenoid sinüs, sinüs cavernosus hatta sella türsika yayılımı olur. Trigeminus ve diğer sinirlere kafa içi ve dışında basınç yapar.
Metaztazlar:
- Lenfojen (yakın): Retrofaringeal lenf bezleri, parafaringeal bezler (retromandibuler)
- Hematojen (uzak): İskelet, karaciğer, akciğer, dalak (%8 vakada).
Teşhis:
- Rinoskopi posterior, endoskopik bakı
- Biopsi
- Radyolojik, bilgisayarlı tomografik tetkik yapılabilir.
Tedavi:
- Geç semptom verdiğinden prognoz kötüdür
- Beş yıllık sağ kalım süresi %15 kadardır
- Cerrahi tedavi pek başarılı olamamaktadır
- Sıklıkla tedavi radyokemoterapi şeklinde yapılır.
Prof. Dr.Selçuk ONART
