Mitral kapak prolapsusu

Mitral Kapak Prolapsusu

Mitral kapak prolapsusu (MKP) veya mitral valv prolapsusu (MVP) kalbinizdeki sol kulakçık  (atrium) ile sol karıncık (ventrikül) arasında mitral kapak olarak adlandırılan kapağın tam olarak kapanmaması ile ortaya çıkan bir durumdur. MKP durumunda, kapağı oluşturan kapakçıklar yukarı veya aşağı doğru gereğinden fazla hareket eder (prolabe olur) ve cok seyrek de olsa kanın geri sol kulakçığa kaçmasına, mitral kapak yetersizliğine neden olabilir.

Çoğu kişide, MKP yaşamı tehdit etmeden, herhangi bir tedavi gerektirmeden ve yaşamı tehdit etmeden sürebilir. Ancak, seyrek olarak, küçük bir hasta grubunda MKP tedavi gerektirmektedir.

Semptomlar

MKP yaşam boyu süregelen bir durum olsa da, pek çok hasta da belirgin bir semptom vermez. MKP olan kişi farkında olmadan yaşamını sürer. Teşhis edildiğinde ise genellikle kişi durumu daha öncesinde kalp ie ilgili bir sıkıntısı ya da yakınması olmadığı için süpriz ile karşılar.

Bulgular ve semptomlar oluştuğunda ki bu durum sıklıkla kanın geri kaçmasına bağlı olarak gelişir. Semptomlar, kişiden kişiye oldukça fazla değişkenlik gösterir. Ancak sıklıkla;

•  hızlı ve düzensiz kalp atımı

•  baş dönmesi

•  sıklıkla sırt üstü yatıldığında veya her hangi bir fiziksel aktivite sırasında zor nefes alıp verme

•  halsizlik

•  kalp krizi veya koroner arter hastalığının neden olmadığı göğüs ağrısı

Bahsedilen yukarıdaki durumlardan biri veya birkaçı sizde mevcut ise, en kısa zamanda uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelisiniz.

Nedenleri

Kalbiniz normal olarak çalıştığında, mitral kapak tam olarak kapanır ve sol karıncıktan kanın sol kulakcığa geri kaçışını tamamıyla engeller. Ancak, MKP bulunan bazı hastalarda mitral kapakta yapısal bir bozukluk nedeniyle her kalp kasılmasında 2 adet olan mitral kapağın kapakçıkları paraşüt gibi sol kulakçık içerisine kaçarlar. Mitral kapakçıkların geri kaçması durumu, kaçan kanın miktarı ile bağlantılı olarak çeşitli yakınmalara neden olur.

Risk Faktörleri

MKP her ne kadar herhangi bir kişide, yaşamın herhangi bir döneminde gelişse de sıklıkla 50 yaş üzerinde, erkek hastalarda gözlenir. Sıklıkla ailesel geçiş gösteren bir durumdur. Daha sık olarak; Marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu, Yetişkin polikistik böbrek hastalığı, Ebstein anomalisi ve skolyoz durumlarında gözlenir.

Komplikasyonlar

Her ne kadar, MKP hastalarında sorun gözlenmese de, seyrek olarak çeşitli komplikasyonlara rastlanılmaktadır. Bunlar;

•  Mitral kapak yetersizliği: en sık gözlenen durumdur. Sol karıncıktan, kanın sol kulakçığa geri kaçışı ile karakterizedir. Yüksek tansiyon veya aşırı kilolu olmak bu durumda mitral kapak yetersizliği riskini arttırmaktadır. Eğer kapak yetersizliği ileri derecede ise ileride gözlenebilecek olan kalp yetersizliği durumun önlenebilmesi açısından kapağın onarılması veya değiştirilmesi gerekir.

•  Kalp ritm sorunu, düzensiz kalp atışları: MKP hastalarda, düzensiz kalp atışları oldukça sık gözlenir. Genellikle, kalp kulakçığı bölümü ile ilgilidir ve her ne kadar kişi tarafından hissedilse de yaşamı tehdit eden bir durum değildir. 

•  Kalp kapak enfeksiyonu, endokardit: Kalbiniz, dört gözlü ve dört kapak içeren, en iç yüzeyi endokard adı verilen ince bir zar ile kaplı organdır. Endokardit denen durum ise bu zarın enfeksiyonu olup MKP li kişilerde bakterilere bağlı endokard enfeksiyonu daha yüksek oranda gözlenmektedir. Bu durum daha da ileri bir boyuta gelirse, mitral kapak yapısını bozmaktadır.

Genellikle, böyle bir durumda MKP li hastalara diş veya diğer tıbbi müdahaleler öncesinde antibiyotik almaları önerilmekte ise de artık günümüzde bunun gerekliliği ortadan kalkmıştır.

Tanı Konulması ve Testler

MKP, tanısı doktorunuz tarafından yaşantınızın herhangi bir döneminde konulabilir. Genellikle, tanı ilk kez doktorunuz tarafından kalbiniz stetoskop denilen dinleme aleti ile dinlenirken gerçekleşir.

Tanının konulmasını sağlayan diğer testler ise;

•  Ekokardiogram: Bu test, genellikle konulan ön tanının doğrulanması için kullanılır. Ekokardiogram, ağrısız bir yöntem olup kabaca kalbinizin ultrasonografik incelemesidir. Yüksek frekanslı ses dalgaları yardımı ile kalbiniz, boşlukları ve diğer yapıların görüntüleri oluşturulur. Bu esnada çeşitli ölçümler yapılarak, geri kaçan kanın miktarı, derecesi saptanır.

•  Akciğer filmi: Göğüs boşluğunuzun, X-ray yardımı ile fotografik görüntüsünün ortaya çıkarılması prensibine dayanır. Cihaz tarafından oluşturulan az miktarda radyasyon dalgası kalbinizin, akciğerlerinizin ve damarlarınızın görüntüsünü ortaya çıkarır.

•  Elektrokardiogram (EKG): Kalp atımını oluşturan elektriki akımın kayıt edildiği bir yöntemdir. Bu sayede, MKP ile ilgili olarak ortaya çıkan kalp ritm sorunları ortaya çıkarılır.

•  Kalp kateterizasyonu (anjiyografi): Eğer ön tanı olarak MKP düşünülüyorsa, özellikle ameliyat öncesinde kalp anjiyografisi çekilerek cerrahi girişim konusunda aydınlatıcı bilgiler elde edilir. Bu işlem, kasıktan (bazen koldan) bir damardan, kontrast denilen boyalı maddenin verilmesi ile olmaktadır. Boya verilirken, özel bir cihaz koroner damarlar, kalp boşlukları, kalp içi basınçlar gibi pek çok faydalı bilgiyi doktorunuzun sonradan değerlendirmesi için kayıt eder. İşlem sonrasında, bu veriler cerrah ve kardiyolog tarafından dikkatlice incelenir.

Tedavi ve İlaçlar

MKP’li hastaların büyük çoğunluğu özellikle herhangi bir semptomu olmayanlar genellikle tedaviye gereksinim duymazlar. Doktorunuz, hastalık ile ilgili semptomlarınız ve sizin yakınmalarınıza bağlı olarak çeşitli ilaçlar önerebilir. Bunlar;

•  Beta bloker: Bu tür ilaçlar genellikle düzensiz kalp atımlarınızın (aritmi) kontrol altına alınması için verilir. Ek olarak, beta bloker’in kan basıncınızı biraz düşürmesi beklenen ve istenen bir etkisidir.

•  Aspirin: MKP ve aile de geçirilmiş felç öyküsü mevcutsa doktorunuz Aspirin önerebilir.

•  Kan sulandırıcılar (Heparin, Coumadin): Bu tür ilaçlar genellikle düzensiz kalp atımına ve genişlemiş, büyümüş sol kulakçık içerisinde pıhtı oluşmasını önlemek için kontrollü şekilde verilmektedir. İlaç dozu belli aralıklarda protrombin zamanı kontrol edilerek verilmektedir.

Cerrahi

Hastaların büyük çoğunluğu her ne kadar herhangi bir tedavi gerektirmese de, semptomların olduğu, mitral yetersizliğin ciddi olduğu durumlarda cerrahi önerilmektedir. Aksi takdirde, kalp yetersizliği gibi daha ciddi bir durum ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Cerrahi tedavi içerisinde 2 seçenek mevcuttur. Bunlar;

•  Mitral kapak onarımı: Bu durumda, kalbinizdeki doğal kapağınız korunacak, gerekli onarımı yapılacaktır. Kendi kapağınız olduğu için en çok tercih edilen yöntemdir. Ancak belli koşullara sahip olan hastalarda yapılabilmektedir.

•  Mitral kapak değişimi: Eğer kendi kapağınız onarılamayacak kadar bozulmuş veya dejenere olmuşsa bu durumda kapağınızın yapay bir kalp kapağı ile değiştirilmesi kaçınılmazdır. Yapay kapak takılmasından sonra hayatınızın sonuna kadar kan sulandırıcı (Coumadin) kullanmanız gerekmektedir. İlaçın kullanılmadığı aksi durumda, kalp içerisinde pıhtı oluşabilmektedir. Buradan kalkan küçük pıhtılar beyin dahil olmak üzere pek çok organa kan yolu ile gidebilmekte ve daha ciddi sorunlara neden olabilmektedir.

Gebelikte MKP

Eğer gebe ve MKP’iniz mevcutsa, sorunsuz bir gebelik geçirme şansınız oldukça yüksektir.  Ancak, kadın doğum uzmanı ve kardiyolog tarafından yakın takip edilmeniz gerekmektedir. 

Yaşam ve uzun dönem ilaçlar

Genellikle MKP’li hastalar hayatlarını normal olarak, herhangi bir kısıtlamaya gerek görmeden sürdürmektedirler. Ancak, hastalığın ileri olduğu durumlarda doktor kontrolü, egzersiz kısıtlaması ve diet uygulaması gerekmektedir.

MKP’nin önlenmesi, engellenmesi mümkün değildir.