Kürtaj rahim içeriğinin boşaltılması işlemidir. Düşüklerde, anomalili gebeliklerde,bebeğin karın içinde ölmesi halinde, gebeliğin anne sağlığını tehdit ettiği durumlarda ve istenmeyen gebeliklerde yapılan tıbbi bir müdahadir.
İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması ülkemizde 10 haftaya kadar yasaldır. 18 yaşını doldurmuş evli olmayan kişiler kendi istekleriyle kürtaj olabilirler. Evli olan ların eşlerinin de izni gerekir. 18 yaşından küçük olanların ise ebeveynlerinin rızası gereklidir.
Kürtaj lokal veya genel anestezi ile yapılır. Anestezisiz ise oldukça ağrılı bir işlemdir.
Lokal anestezide rahim ağzı anestezik ilaçlı iğne yapılarak uyuşturulur. Tamamen ağrısız bir müdahale olacağını söylemek güçtür. Genel anestezi ise anestezi uzmanı tarafından yapılan 5-10 dakika süren anestezi şeklindedir, ameliyat anestezisi kadar derin olmayıp hasta kısa sürede uyanır ve 1-2 saat içinde günlük aktivitelerine devam edebilir. Müdahaleden önce anestezi verileceğinden dolayı 5 saat öncesine kadar bir şey yiyip içmemesi gerekir. Çünkü tok karnına yapılan müdahalede anestezi nedeniyle hasta kusabilir, mide muhtevası solunum yollarına kaçabilir.
Genel anestezi ile kürtaj hasta yönünden son derece rahat ve ağrısız bir yöntem olup özellikle de hiç doğum yapmamış kişilere önerilir. Müdahaleden önce kişinin önemli bir hastalığı olup olmadığı, ilaç kullanımı, ilaç alerjisi mutlaka sorgulanmalı, mevcut durumlar için gerekli tedbirler alınmalıdır. Kürtaj yapılan yerde acil durumlar için gerekli aletler ve ilaçlar mutlaka bulundurulmalı, sterilizasyona dikkat edilmelidir.
Yasal süre içinde yapılan kürtajlarda çok önemli bir komplikasyon beklenmez. Bazen adeti çok az geçen, ultrasonda görülemeyecek kadar küçük olan gebeliklerin hemen sonlandırılması istenmektedir. Kürtaj için en uygun zamanı hekim belirlemeli, gebelik; müdahale öncesi ve sonrasında rahim içinin ultrasonla kontrolünde görülebilir büyüklükte olmalıdır. (en az 5 haftalık)
Kürtaj sonrası hiç kanama olmayabilir. İlk adet 30-40 gün sonra olacaktır. Daha önce olan kanamalar adet kanaması değildir. Bazen kanama az miktarda 15 gün devam edebilir. Parça kalması denen durum müdahaleden yaklaşık 13-15 gün sonra fazla kanama ile ortaya çıkabilir.
Enfeksiyon gelişmesi yaklaşık 4-5 . günlerde kasık ağrısı, kötü kokulu akıntı, idrar yapmada ve dışkılamada ağrı gibi yakınmalarla ortaya çıkabilir ki koruyucu antibiyotik verildiğinden çok nadir görülen bir durumdur. Bu şikayetler olduğunda mutlaka hekime başvurulmalıdır.
Bazen hiç adet görmeden hemen gebe kalınabilir. Bu nedenle adet 40 günden fazla gecikirse hekime başvurmalıdır. Bazı derin yapılan kürtajlardan sonra adetler kesilebilir. Bu durumda adet görmek için verilen ilaçlara cevap alınmayabilir. Teşhis ve tedavisi histeroskopi ve ilaç tedavisi ile mümkündür.
Doğum yapmamış bir kadının, kürtaj olmasının daha sonra tekrar gebe kalmasında hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Bu düşünce halk arasında yaygın olup düşük yapan kadınlara bile kürtaj yapılmasını istemezler.
10 haftayı geçen, karında ölmüş veya annenin sağlığını tehdit ettiği için sonlandırılması gereken gebeliklerde ise, sağlık kurulunca alınan karar ve raporla önce ilaç tedavisi ile düşük yaptılır; sonra da parça kalmaması için aletle kontrol edilir.
Sonuç olarak tıbbi gereksinimler dışında, kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Mühim olan doğum kontrolünü yerinde yapmak ve istenen gebeliklere istenilen zamanda sahip olmaktır.