Kök hücre nedir?
Kök hücreler, vücudumuzdaki her hücre, doku ve organın kaynağıdır. Vücudumuzu oluşturan hücrelerin kaynağı olan kök hücreler; biz yaşlanırken bozulan, yorulan, hasarlanan ya da hastalanan dokuları yenilerler. Kök hücreler kendilerini yenileme yeteneğine ve değişen oranda organizmanın bir çok farklı hücresine dönüşebilme özelliğine sahiptirler.
Kök hücreler nereden elde edilir?
Günümüze kadar en fazla kullanılan kaynak kemik iliği idi. Kemik iliği kök hücreleri kan sistemindeki hücrelerin öncülleridir ve farklılaşarak kanda dolaşan hücreler haline gelmek için çoğalıp olgunlaşırlar.
Sınıflandırma yapmak gerekirse kök hücre kaynakları şöyle sıralanabilir:
Embriyonik kök hücreler
Fetal kök hücreler
Erişkin kök hücreler
Kök hücrelerin potansiyel kullanım alanları nelerdir?
Vücudumuzda farklılaşmış hücreler ciddi hasar görmüş ya da hastalanmış ise doğal yollarla yenilenemezler. Kök hücreler bu hastalanmış ya da hasar görmüş hücrelerin yerine sağlıklı ve işlevsel hücreler oluşturmak için kullanılırlar. “Hücre tedavisi” olarak adlandırılan hastalıklı hücrenin sağlıklı hücre ile yer değiştirmesi işlemi organ nakline benzer, tek fark bir organ yerine hücrenin nakledilmesidir. Genel olarak araştırmacılar erişkin, fetal ve embriyonik kök hücrelerin çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan sinir hücresi, kas hücresi, kan hücresi ve deri hücresi gibi özellikli hücreler için bir kaynak olabilme potansiyelini incelemektedirler.
Rejeneratif tıpta amaç:
Yaşlanma, hastalık veya travmaya bağlı zarar görmüş doku ve organların işlevselliğinin onarılması ya da iyileştirilebilmesidir. Günümüzde rejeneratif tıp tanımı ise doku ya da organların işlevselliğini geri kazandırma amacı ile kullanılan kök hücre araştırmaları ve tedavilerini tanımlamak için kullanılır. Bu tedavi iki şekilde yapılabilir: Laboratuarda kök hücrelerden özelleşmiş hücreler elde edilebilir, ya da ilaç verilerek dokularda bulunan kök hücreler aktive edilir ve daha hızlı ve verimli onarım yapılması sağlanır.
Laboratuvarda kök hücrelerden özelleşmiş hücre olarak fibroblast kullanımı
Fibroblast nedir:
Fibroblastlar, bağ doku yapısında baskın olarak bulunan ve deride birçok rolü olan hücrelerdir. Hücreler arası matriks proteinlerinin sentezlenmesinden sorumludur. Bunun yanı sıra, salgıladıkları sitokiler ve büyüme faktörleri aracılığıyla bulundukları doku ya da organların stromasında birçok fizyolojik süreçte rol oynarlar. Derinin yapısı ve bütünlüğü üzereinde önemli rol oynayan fibroblastların, doku yenileyici ve gençleştirici etkisi vardır. Deride en bol bulunan protein olan kollajen, özgün fiziksel yapısı nedeniyle, cildin bütünlüğünün sağlanmasında önemli rol oynar. Fibroblastlar tarafından sentezlenen kollajen parçalayıcı enzimlerin arttığı durumda deride yapısal bozukluklar meydana geldiği ve yaşlanma belirtilerinin ortaya çıktığı bilinmektedir.
Kullanım alanları:
Yara iyileşmesinde, deride hücresel yapının sağlanması ve desteklenmesinde etkin rolü bulunan fibroblastlar, günümüzde cilt gençleştirme ve cilt hasarlarının giderilmesi amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Kapanmayan kronik yaralar, akne veya su çiçeği sonrası oluşabilen çukurcuk şeklindeki izlerin tedavisinde, yanık, travma, cerrahi sonrası oluşan oyukluk ve nedbe tedavisinde, dudakların dolgunlaştırılmasında, yüzdeki kırışıklıkların giderilmesinde.
Cilt Gençleştirme:
Ciltte yaşla birlikte oluşan kırışıklıklar, lekelenmeler, cilt renginde matlaşma gibi problemlerin tedavisinde otolog (kişinin kendisinden elde edilen) fibroblast enjeksiyonları yapılmaktadır. Cilde enjekte edilen fibroblast hücreleri, nakledildikleri bölgede faaliyete geçerek kollajen ve elastin üretimine başlayarak cildin yapısında bozulan protein yapısının düzenlenmesini sağlar. Böylece, yaşlanmanın cilteki belirtilerini ortadan kaldırarak ciltte güçlü bir anti-aging aktivite gösterir.
Akne Tedavisi:
Özellikle yüzde oluşan akne skar izleri önemli bir kozmetik problemdir. Dermato-kozmetolojide akne skarları için dolgu maddeleri uzun süredir kullanılmaktadır. Ancak bu tedavilerde bir süre sonra ürün yıkımına bağlı uygulama tekrarları gerekmektedir. Oluşabilecek yan etkileri nedeniyle bu tür ürünler akne skarlarında daha nadir kullanılmaktadır. Akna skarlarının tedavisinde otolog fibroblast enjeksiyonları tek başına ya da lazer ve dermaroller gibi uygulamalarla kombine olarak yapılabilmektedir. Tedavisi yapılan hastalardan alınan deri biyopsi örneklerinden dermisin kalınlığında ve fibroblast hacminde artışın yanında inflamasyonun gözlenmediği saptanmıştır.
Hastaya Özgü Fibroblast üretimi:
Fibroblast üretimi için hastanın kulak arkası vb. güneş görmeyen alandan 3mm punch biyopsi örneği alınır. Ürünün kişiye özgü olması amacıyla biyopsi materyalinin yanı sıra hastadan kan alınması gerekmektedir. Steril bir solüsyon içerisine alınan biyopsi materyali ve hastadan alınan kan laboratuvara ulaştırılır. Uluslararası standartlarda (cGMP koşullarında) ve Sağlık .bakanlığı tarafından üretim izni olan laboratuvarmızda önce biyopsi materyalinden fibroblast hücreler ayrıştırılır. Sonrasında, bu fibroblast hücrelerinin sterl koşullarda çoğaltılması/üretilmesi aşamasına geçiilir. Üretim süreci 4-6 hafta kadar sürmektedir. Sürecin sonunda kişiye nakledilebilir sayıda fibroblast hücre sayısına ulaşılmış olur. Kalite kontrol ve karekterizasyon aşamalarından sonra hazırlanan ürün özel koşullarda hastaya nakledilmek üzere flakon içerisinde sunulmaktadır.
Uygulama:
Enjeksiyonlar klasik mezoterapi tekniğiyle 15-30 gün arayla toplam 3-4 seans şeklinde yapılabilmektedir. Uygulama için anestezi kullanılmamaktadır. Uygulama esnasında hücreler farkı dolgu maddeleri ile kombine edilerek de kullanılabilir.
