Abdominal aort anevrizmaları
Abdominal aort anevrizması (AAA) aort denilen ana atar damarın karın kısmındaki bolümünde damar duvarındaki zayıflamış bölümden gelişen genişlemedir. Normal aort çapı 2.5-3 cm iken anevrizma 10-12 cm ye kadar büyüyebilir. Geniş anevrizmalar patlamaya daha çok meyillidir ve deneyimli bir ekip tarafından acilen tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanan kanamalara neden olur. Bu nedenle anevrizmalar ciddi bir sağlık problemi olarak kabul edilir. AAA yırtılmasına bağlı kanaması olan hastaların ancak %50 si canlı olarak hastaneye yetiştirilebilmektedir.
Aort anevrizmaları sinsi hastalıklardır ve hastaların önemli bir kısmında bir şikayet yaratmaz. Anevrizmanın varlığı çoğunlukla başka bir sorun için tetkiler yapılırken ortaya çıkar, veya doktorunuz karnınızı incelerken anevrizmanın varlığını hissedebilir. Ailede bu hastalık varsa (Irsi), ileri yaş ,sigara kullanma, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol , bazı bağ dokusu hastalıkları ve akciğer hastalıkları gibi durumlar aorta dediğimiz temiz kanı taşıyan damar duvarını zayılatmak sureti ile risk grubunu oluşturmaktadır. Anevrizma (balonlaşma), damar duvarının zayıflaması sonucu olur. Zayıflamış olan duvar dışarıya doğru genişler ve bir balon gibi şişmeye başlar. Damar genişledikçe yine bir balon gibi duvarı incelir ve daha da zayıflar. Böylece incelen damar duvarı basınca dayanamayarak ya yırtılır ya da patlamaya yol açar. Ancak her damar genişlemesi bu şekilde sonuçlanmayabilir. Küçük anevrizmaların patlama riski düşüktür. Bu anevrizmalar büyümeyebilir veya çok yavaş olarak büyüyebilir. Küçük olan anevrizmalar ameliyat kararı alınmadan bir süre yakın takip altına alınarak beklenebilir. Genelde anevrizmalara müdahale yapmak için sınır olarak 5,5 cm çapa ulaşması beklenir. Bu takip süresi içinde kalp ve damar cerrahınızı altı ayda bir görmeniz gerekir. Anevrizmanın takibinde ultrasonografi veya tercihan tomografi değerli bilgiler verecektir. Bu tetkikler sayesinde anevrizmanın büyüyüp büyümediği, eğer büyümüşse büyüme hızı anlaşılır. Bu sırada eğer sırtınızda, karnınınzda veya belinizde ani ve şiddetli ağrı ortaya çıkarsa hemen doktorunuzu aramalısınız. Bu şikayetler genellikle karın bölgesindeki anevrizmanın hızlı büyüdüğüne göstermektedir. Hastaların takip süresinde kan basınçlarını yakın takip etmeleri ve yüksek tansiyonun muhakkak kontrol altına alınması gerekmektedir
Anevrizma çap olarak 5.5 cm ve üzerine ulaştığı zaman iki türlü müdahale seçeneği mevcuttur. Klasik cerrahi tedavi ve kapalı ameliyat olarak da bilinen endovasküler stent greft tedavisi olarak iki türlü prsedür mevcuttur. Cerrahi onarım sırasında karın bölgesi açılarak aort damarının anevrizmatik kesimi greft ile diğiştirilir. Ameliyat sonrası 5 ile 10 gün arasında hastanede kalış süresi vardır. Endovasküler Stent Greft ile Onarım yönteminde ise karın açılmadan kasık bölgesindeki atardamarlardan girilerek sentetik greft aort damarı içerisine yerleştirilir ve anevrizmanın dolaşım ile ilişkisi kesilir. Hastalar tedavi sonrası genelikle 2-3. günde taburcu edilirler ve normal hayatlarına devam edebilirler. Bu yöntemle işlem sonrasında da tomografi kontrollerine devam etmek gerekmektedir. Özellikle açık ameliyatı kaldırabilecek durumda olmayan, ağır akciğer hastalığı olan, ileri yaş grubundaki hasta grubunda öncelikle tercih edilen yöntem kapalı müdahaledir. Bu işlem öncesinde hastanın anatomik özelliklerine göre ölçüm alındıktan sonra dikkatli bir planlama yapılarak hastanın böbrek fonksiyonları da gözönünde bulundurularak işlem gerçekleştirilir.
