Kanser çağımızın en önemli sorunlarından biri. Baş ve Boyun kanserleri, görülen kanser tipleri içinde en sık karşılaşılan kanser tipleri arasında yer almaktadır. Yutma Bozukluğu bazen kanserin öncüsü olabilir. Kanser sonrası etkilenen bölgede baskı sonucu oluşan yutma zorluklarını, uygulanan tedaviler sonrası tedavilerin yan etkilerine bağlı gelişen yutma zorlukları takip etmektedir. Baş ve Boyun kanserlerinin tedavisinde en sık kullanılan tedavi yöntemleri, cerrahi teknikler, kemoterapi ve radyoterapidir. Her üç tedavi yöntemi de farklı varyasyonlarda tek tek ya da birlikte uygulanabilmektedir. Uygulanan tedavi ne kadar radikalse yutma fonksiyonu da o kadar etkilenmektedir.
Cerrahi sonrası çıkarılan bölgenin yarattığı dezavantajı karşılamak için kalan yapılara daha fazla iş düşmektedir. Cerrahi bölgesi ne kadar genişse, oral alıma geçiş de bir o kadar zordur. Bölgenin yeniden şekillenmesi ve yutmanın dönmesi zaman alabilir. Kemoterapi ve Radyoterapi yarattıkları doku hasarı nedeniyle kanser sonrası sağlam dokulara da zarar verebilmektedir. Ağız kuruluğu, yaralar, tedavi alınan bölgede sertleşme, önemli problemlerdir. Radyoterapi alınan bölgenin genişliği yutma açısından hastalığın prognozunu etkiler. Radyoterapi ve kemoterpinin erken dönem olduğu kadar geç dönem etkilerini de göz önünde bulundurmak gereklidir.
Baş ve Boyun kanserleri sonrası yutma fonksiyonun devamının sağlanması uygulanacak tedavi modalitelerinin seçimini direkt olarak etkiler. Oral alıma güvenli dönüş en önemli hedeflerden biridir. Güvenli oral alım şartları oluşmadığında hastaların Nazogastrik yöntem (burundan tüple beslenme) ya da Gastrostomi yöntemlerinden herhangi biriyle yaşamlarına devam etmeleri gerekebilir. Nazogastrik yöntem daha kısa vadede tercih edilir. Güvenli oral alıma geçiş beklentisi uzun sürecekse mutlaka gastrostomi teknikleri denenmelidir.
Hastaların güvenli oral alıma geçmelerinde en önemli nokta rehabilitasyona erken başlamalarıdır. Tedavi süreçlerinin erken ve geç dönem sonuçlarından kurtulmak için bölgenin kuvvet, hareketlilik, dolanım ve enduransının fonksiyonel biçimde geliştirlmesi gerekir. Mutlaka bir yutma bozukluğu uzmanı ile tanışmak, gerekli tavisyeleri alarak, egzersizlere başlamak, hayat kurtarıcı olmasının yanısıra yaşam kalitesinin de artmasını sağlar.
