Üriner inkontinans, mesaneden kişinin isteği dışında idrar kaçırması demektir. İdrar torbası kişi kendisi idrar yapmak isteyene kadar idrarı tutmakla sorumlu bir organdır.İdrar kaçırma her yaşta ortaya çıkabilir. Çoğunlukla, çocuklarda, ileri yaşlardaki hastalarda veya bazı kadınlarda ortaya çıkmakla beraber, her yaşta ve her iki cinsiyette de görülebilmektedirAynı yaş grubunda, kadınlarda erkeklere oranla idrar kaçırma şikayetleri daha sık olmaktadır. İdrar kaçırmak hayati tehlikesi olan bir olay olmamakla beraber, daha çok sosyal bir problemdir. Kişiye utanç verici, kendine güvenini sarsıcı ve sosyal davranışlarını değiştirici olabilir.
İNKONTİNANS TİPLERİ
Urge İnkontinans Bu tip idrar kaçırma kişinin idrar torbasından gelen boşaltma sinyalini istemi dışında geciktiremediği durumlarda ortaya çıkmaktadır. Kişi, idrar hissi geldiğinde tuvalete yetişemediğini ifade eder. Genellikle, bu durum, gece veya gündüz idrar kaçırma problemi olan çocuklarda gözlenir. Yaşlılarda da görülebilen en sık idrar kaçırma tipidir. Fakat çeşitli nedenlere bağlı olarak her yaş grubunda izlenmektedir.
Stres İnkontinans Öksürmek, kahkaha atmak gibi karın içi basıncının arttırılması sonucunda idrar kaçırmanın oluştuğu durumlara stress inkontinans adı verilmektedir. Genellikle, kadınlarda geçirilen doğumlara veya yaşlanmaya bağlı olarak genital bölge kaslarındaki gevşemeye bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Aşırı kilo da burada etkili bir faktör olabilmektedir. Erkeklerde stres tipi idrar kaçırma, nadirdir ve hemen her zaman o bölgeyi ilgilendiren bir cerrahi veya darbe sonucunda olmaktadır. Hastalar hem stres hem de urge tipi idrar kaçırma şikayetlerine sahip olabilirler.
Diğer inkontinans tipleri Geçici inkontinans, yaşlılarda sık olarak karşımıza çıkabilen, bunama, enfeksiyon, ilaç kullanımı, hareketsizlik, kabızlık ve bunlar gibi birçok nedene bağlı olabilen olgulardır. Taşma inkontinansı ise, adından da anlaşılabileceği gibi idrar yapmada sorunu olanlarda mesanenin kapasitesinin üzerinde dolarak taşması sonucunda oluşmaktadır. Prostatın büyümesi sonucunda bu tip şikayetler ortaya çıkabilmektedir. İdrar kaçırmaya neden olan diğer başka faktörlere bakıldığında, bunların arasında, nörolojik ( sinir sisteminin hastalıkları) bozukluklar, omurilik hastalıkları, şeker hastalığı gibi durumlar sayılabilir.
DEĞERLENDİRME
İdrar kaçırmanın değerlendirilmesinde, hastadan alınan iyi bir tıbbi hikaye ile beraber fizik muayene çok önemlidir. Bunun arkasından idrar tobanısının işlevini ve görüntüsünü ortaya koymak için çeşitli testler istenir. Bu yöntemler idrar torbasının içerisindeki basınçların ölçülmesi veya özel filmlerle mesanenin görüntülenmesini içerir.
TEDAVİ
İnkontinansın tedavisi, olguya özel olarak neden olan inkontinans tipine göre ayarlanmalıdır. Enfeksiyon gibi basit nedenler kolayca tedavi edilebilir. Urge inkontinans, davranışsal terapi ile veya ilaç tedavisi ile tedavi edilebilmektedir. Prostat büyümesine bağlı idrar kaçırma da cerrahi olarak ve/ veya ilaç tedavisi ile engellenebilmektedir. Stres tipi idrar kaçırma, özel egzersizler, ilaçlar veya cerrahi ( mesane asma işlemleri) ile tedavi edilebilmektedir. Son zamanlarda bazı özel tipteki stres inkontinansların tedavisinde üretra( mesaneyi dış ortama bağlayan boru) çevresine çeşitli maddelerin enjeksiyonu uygulanabilmektedir.
Girişimsel Tedaviler
a) Botilinium toksin uygulaması
Mesane içerisine lokal veya genel anestezi altında yapılır. Aşırı aktif mesanede kullanım alanı bulmuştur.
b) Tıkayıcı materyal kullanımı
Kollajen, karbon kaplı materyaller gibi ajanlar mesane çıkımına sıkılarak tıkama sağlanmaya çalışılmaktadır. Stres tip idrar inkontinansında özel durumlarda kullanılabilir.
c) Sakral Sinir uyarımı
Pacemaker benzeri bir aletin implantasyonu ile mesane kontrolünde önemli bir yeri olan sakral sinirin uyarımı yapılır. Cilt altına yerleştilen ve pil ile elektrik üreten cihazın, sinire bir kablo ile sinyal iletmesi sağlanır.
Cerrahi Yöntemler
Diğer yöntemlerin başarısız olduğu durumlarda kullanılabilir. Sıklıkla kullanılan yöntemler; Düşük gerilimli askı, mesane büzücü kasları yukarı kaldırma, yapay idrar kaçırma kontrol sistemi olup son 10 yıldır dünyada en popüler yöntem askı işlemleridir.
a) Askı işlemleri
Sentetik yama veya hasta vucudundan alınan parçanın mesane çıkımına veya üretra altına gerilimsiz olarak yerleştirilmesi işlemidir.
b) Koruyucu ped uygulaması – Özel iç çamaşırları
Yukarıdaki tedavilerin etkisiz olduğu veya kullanılamaması durumunda iyi absorbsiyon özelliği olan pedler, tama yakı koruyuculu özel iç çamaşırları kullanılabilir.
c) Kateter takılması
Mesanenin tam boşaltılamamasına bağlı olan taşma tip kaçırma için temiz aralıklı kateter uygulaması denenebilir.
