İşlevini yitirmiş aile ne demektir?

İşlevini yitirmiş aile ne demektir?

İŞLEVİNİ YİTİRMİŞ AİLE NE DEMEKTİR?

Aile olmak nedir? 

Sistem perspektifine göre aile, bir geçmişi paylaşan, duygusal bağı olan, üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamak için stratejiler planlayan bireylerden oluşmuş kompleks bir yapı olarak tanımlanır. 
Aile sistemi çeşitli öğelerden oluşmuş bir takımdır. Öğeler arasında etkileşim vardır. Etkileşim, sistemdeki öğelerin özelliklerinden etkilenir. 
Evlenmeye karar verildiğinde ise evi geçindirmek, eğer isteniyorsa çocuk sahibi olmak, cinsellik, hobiler, diğer eşe destek olmak, düş kırıklıklarını hazmetmek, kazanılan zaferleri kutlamak kısacası yaşamın müziğini birlikte bestelemek konusunda bir güç birliği oluşturmak için eşler birbirine söz vermiş demektir. 

İki birey bir çift oluşturduklarında daha önce tek tek ellerinde bulundurdukları toplumsal güçleri iki katına çıkar. 
İki kişi evlilik yoluyla bir bütün oldukları zaman, bu birleşme aşk, şefkat, destek ve zevk sağlayarak, eşlerin gücüne kaynak oluşturur. 

Bazen de bunun tam tersi olur. Çift anlaşamadığı zaman, çok büyük bir enerji açığa çıkar ve bu enerjiyi birbirlerini incitmek için kullanabilirler. İletişimsizliğin yarattığı enerji, yaşamı kısıtlayabilir ve nefrete neden olabilir. Bu durumlarda ise işilevini yavaş yavaş yitirmeye başlayan baştaki kararlılık ve ilginin yerini daha yıkıcı ,tahrip edici ruhsal,ekonomik,sosyal ve mesleki olumsuzluklar yaratır ve bireylerin hayatı çekilmez olmaya başlar. İşlevini yitirmiş ve bozuk bir aile ortamı bireylerin hayatalarının her lanaını etkiler ve içinden çıkılmaz sonnderce çelişkili ve çatışmalı bir hayatın başalangıcı olabilir.Evlilik karaı almak bazı insanlar için gerçekten zor olsa da toplumun geneline baktığımzda ise şu veya bu nedenle uygulamaya geçilir. Önemli olan evliliği ve ilşkiyi sağlıklı ve kaliteli bir şeklide devam ettirmek ve bu niyette olmaktır. 
Bir ailenin aile olabilme işlevini yitirmesinde aşağıdaki söyleceklerim geçerlidir.
*Aile içinde bireylerin birbirlerine koydukları kuralların aşırı katı ve sert olması. Aile olmak bir bağ bir dayanışmadır. Bu dayanışma içinde bireyler birbirlerine destek olur ve birbirlerinin maddi ve manevi yüklerini paylaşırlar. Aile olmak keyif veren bir yapı olmasını ise eşlerin birbirlerine ve ebeveynlerin çocuklarına koymuş oldukları kuralların katılığı bunaltır ve bu yapının bozulmasına ve bir süre sonra yapının hasar almasına yol açar.
*Çok az veya hiç iletişim kurmamak
Aile olmak paylaşmak,dayanışmak ve gerektiği zaman aile sırrının ve mahremiyetinin paylaşıldığı bir alan olmasından söz ediyorsak, bu alanı korumak ve bireylerin birbirlerinin işlerini kolaylaşatırmaları için birbirlerini tamnımaları,istek ve arzularını açıkça biliyor olmaları gerekir. Bilinmeyen istekler tahmin edilerek elde edilemez. Ailede paylaşmak demek kriz anlarında korkunun etkisi ile bir araya gelmek değil,zafer,başarı, çoşku ya da her zaman iletişimin ve duygu paylaşımının olması ve bireylerin birbirlerinde haberdar olduğu bir yapı olmak zorundadır. Aile sınırları olan bir yapı olduğu için diğer yapılaran ayrılır. Ve bu yapı içinde bireyler kader birliği yaparlar. Kader birliği yapılan bir yapı içinde duyguların konuşulmaması, iletişimden uzak durulması mümkün müdür? 
*İlkel savunma mekanizmaları olan sessizlik, suçlama, kaçınma gibi davranışlar ve ilkel stratejiler çocuksu yapılananın bir ürünü olduğu için olgunlamamış bireylerde oluşan bir aile yapılanması ne keyif verici,doyurucu ve geliştirici olabilir. Aile olmak bireylerin birbirlerini eğitmesi, büyütmesi, geliştirmesi demektir. Büyüyemediğimiz gelişemediğiniz bir aile ya da toplulukta ne kadar zaman geçirmek istersiniz. 
* Bireylerden birinin alkol, madde kullanımı ve kumar bağımlılığı bir aileyi aile olmaktan çıkartan ve bütün bireylerin hayatının ruhsal, fiziksel ,mesleki etkileyen ve aileyi tamamen paaralizi(felç) eden bir durumdur.Burada alkol kulanmaktan kastım bağımlıktır, bireylerin birinin buan bağımlı olmasıdır. Çünkü alkol kullanmak demek başka hiç kimseye duygusal, düşünsel bir yatrıım yapmamak demektir. Bir birey alkolik ya da madde bağımlısı ise bütün yatırımı sadece ona olacak ve ailenin diğer bireylerin varlığı isteniyor olsa bile önemli olmayacaktır. Çoğu zaman bağımlılık etkisi ile fiziksel, duygısal ve psikolojik şiddet kaçınılmaz olacak ve fonksiyonunu yititren aile ya sözde iletişimsiz ve çaresizlik ötürü geçici bir araya gelmiş bir grup insan olarak devam edecek ya da tamamıyle bitecektir. 
*Ebeveynlerin çocukların üzerinde baskıcı tutum oluşturmaları ve onları kontrol etmeleri.
Aile içinde çocuklarda vardır ve çocuklar o aile içerisinde büyürler ve hayata hazırlanırlar. Çocukların üzerinde oluşturulan baskıcı ve acımasız tutum onların insiyatif kullanmalarını engeller ve aile dışında da yönetilmek isteyen bireyler rolmalarına neden olur. Ebevyenlerden birinin ya da her ikisinin baskıcı tutumu çocukta açık ya da gizli ilerleyen ruhsal problemlerin başlangıcını oluşturur. Çocuklardan birnin yaşayacağı bir olumsuzluk ailenin dinamiklerini değiştirir ve geçici ya da bazen kalıcı kronik sorunlara neden olur. Unutmamak gerekir ki aile de bir bireyin yaşadığı sorun bütün aileyi etkiler ve ailenin işlev kaybına neden olur.
Bunlar içinde en önemlilerinden bazıları ise aile içinde ensest, tecavüz, taciz hikayeleri hem çocuğun bütün hayatını hem de bütün ailenin kaderini değiştirir..
Bazen ailenin ve aile bireylerinin iradelerinin dışında gelişir. Boşanma, ölüm ,kaza, göç, kronik hastalıkların başlangıçları vs.. Fakat bu sebepler her ne kadar acı verse de bu kriz durumu bittikten , yas gerektiği gibi tutulduktan ve bu duruma karşı aile bireyleri bir birlik içerisinde mücadele ettkten sonra bu tip krizlerden sonra aile tekrar eski işlevselliğini kazanır ve kaldığı yerden yoluna devam edebilir. 

İŞLEVİNİ KAYBETMİŞ AİLE BİREYLERİNİN NE YAPMALARI GEREKİR?
YARDIM ALMAK
Ailenin işlevini kaybetmeye başlaması ile sorunların çözümüne karşı bireyelr objektiviterini kaybederler ve ne yapacaklarını bilmez bir halde panik yaşarlar.Aile dışından birisinden yardım almak sizing hem bakış açınızı değiştirir hem de panik ve yükselen kaygınızı birisine aktarmış olursunuz. Ailede alkol kulanan bireyler varsa AA grubuna gidebilir.Ya da uyuşturucu kulanan ve bundan kurtulmak isteyen birey NA ya gidebilir. 
DUYGULARIN TESPİTİNİ YAPMAK VE ONLARI İLK ÖNCE İFADE EDEBİLMEK
İşlevini yitirmiş bir ailede büyüyen bireyler, kendisinden çok başkalarının düşünce ve duygularına odaklanır ve onların onay ve reddine karşı çok hassas olurlar. Burda önemli olan bizim ne hissettiğimiz (ama düşündüğümüz değil ) ve onu nasıl tanımladığımız ve bizi nasıl etkilediğidir. Duygularımız öncelikle kendi dünyamızda ve biz olarak tanır ve ifade edebilirsek, yaşadığımız paniği azaltıp alternatfi düşünebilme yoluna gidebiliriz.
İŞLEVİNİ KAYBETMİŞ AİLENİZDE BU DURUMA GELMEDEKİ KENDİ KATKINIZ NEDİR?
Hepimiz bir başkasını suçlar, hatalı bulur ve onun değiştiği yerde kendimizi de değiştireceğimizi söyleriz ve buna inanırız. Aile olmak demek öncelikle kendi olumlu ve olumsuz katkılarımızın ne olduğunu değerlendirmekten geçer. Başkasını değiştirmeye odaklanmak hem zaman kaybı hem de akıntıya kürek çekmek kadar yorucu, zor ve anlamsızdır. Kendinizde bazı şeyleri değiştirmeye karar verdiğinizde bu diğer aile bireylerine de yansıyacağından emin olun.. Kendimizi değiştirmeye başlamak demek kendimizi anlamsız yere suçlamak değildir. Bir insan kendisnin suçlu olduğunu söylüyorsa aslında suçlu olduğuna inanmıyor demektir.İnanmak ve söylemek başka ve ayrı iki şeydir. İnanmak suçluluk hissetmeden değişmeye karar vermek demektir.

Bu makale 10 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Uzm. Psk. Fatih Sönmez

Etiketler
Aile içi problemler
Uzm. Psk. Fatih Sönmez
Uzm. Psk. Fatih Sönmez
İstanbul - Psikoloji
Facebook Twitter Instagram Youtube