HİPERTANSİYON (YÜKSEK TANSİYON) NEDİR?
Sistolik (büyük) 140 mmHg,diastolik (küçük) 90 mmHg’nın üzerindeki arter basınç düzeyleri hipertansiyon(yüksek tansiyon) olarak kabul edilmektedir.Hipertansif hastalarda sabahları oksipitalde(başın arka kısmında) şiddetli baş ağrıları gözlenmektedir.Burun kanamaları sıktır.Gözlerde ağrı görülebilir.Hipertansif hastaların muayeneleri dikkatle yapılmalı,gün içinde 20-30 dakika istirahatin arkasından 3 kez tansiyon ölçümleri kontrol edilmelidir.
Hipertansiyonun bulgu olduğu çeşitli hastalıklar araştırılmalıdır.Sebebi belli ise 'Sekonder Hipertansiyon’ dan söz edilir.Ancak hastaların büyük çoğunluğunda sebep bulunamamaktadır.Sebebi bilinmeyen hipertansiyon tipi ise Esansiyel veya İdiopatik Hipertansiyon olarak adlandırılmaktadır.
Sekonder hipertansiyon;renal nedenlere(parankimal böbrek hastalıkları,reno-vasküler hastalıklar),kardiyovasküler nedenlere,endokrin nedenlere,gebelik toksemisine,santral sinir sistemi hastalıklarına,ilaçlara(sempatomimetikler,oral kontraseptifler,amfetamin,östrojen vs.) ve ilaç kesilmesine bağlı (klonidin,beta blokerler) olabilmektedir.
Diastolik arter basıncı değerlerine (küçük tansiyon) göre hipertansiyon 4 gruba ayrılmaktadır:
1.Hafif Hipertansiyon: 90-104 mmHg
2.Orta derecede Hipertansiyon:105-114 mmHg
3.Ağır Hipertansiyon :115 mmHg
4.Malign Hipertansiyon:130 mmHg
Sekonder hipertansiyona neden olan hastalıkların çoğu cerrahi veya medikal yollarla tedavi edilebilir.Primer hastalığın tedavi edilemediği durumlarda ve esansiyel hipertansiyonda tedavi semptomatiktir ve arter basıncının düzenlenmesine çalışılır.
Esansiyel hipertansiyon tedavisi ikiye ayrılır:
a)Genel Önlemler:Zayıflama ve egzersiz,tuz kısıtlaması,sigaranın bırakılması,stresten uzak durma,bitkisel yağ kullanma,oral kontraseptiflerden(doğum kontrol hapları) kaçınma
b)İlaç Tedavisi:Diüretikler,adrenerjik blokerler,vazodilatörler,kalsiyum antagonistleri,anjiotensin converting enzim inhibitörleri hipertansiyonda kullanılan ilaç gruplarıdır.
Hipertansif kriz sırasında etkili olması ve bütün acil durumlarda kolatca kullanılabilmesi açısından Nifedipine tercih edilmektedir.Nifedipine kalsiyum antagonistidir ve damar genişletici etkisini damar duvarlarındaki düz kas hüsreleri içindeki kalsiyum miktarını azaltarak kas büzülmesini,dolayısıyla da damar tonusunu azaltarak göstermekte ve bu yolla kan basıncını ve periferik direnci düşürmektedir.
DİŞ HEKİMLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Konrtol altında olan ve tansiyonları regüle olan hastalarda adrenalinsiz lokal anestezik maddeler kullanılarak diş çekimi ve diğer tedaviler yapılmaktadır.Eğer hasta antikoagülan ilaç kullanmıyorsa pıhtılaşma zamanı normaldir.Ancak yine de diş çekimi veya cerrahi müdahaleleri takiben uzun süren kanamalar görülebilmektedir.
Genel anestezi uygulayabilmek için ise yine tansiyon kontrol altında ve regüle olamlıdır.Anestezi öncesinde,anestezi altında ve anestezi sonrasında tansiyon sürekli kontrol altında tutulmalıdır.Orta şiddetteki bir hipertansiyonda genel aneztesi çok fazla komplikasyona neden olmaz.Anestezik maddeler tansiyon ilaçlarının etkilerini arttırabilir,böyle durumlarda hastanın tansiyonu normale gelinceye kadar sırt üstü uzanmalıdır.Antihipertansif ilaçların en önemli etkilerinden biri de postural hipotansitondur,yani yatar pozisyondan aniden kalkılması tansiyonunani düşmesine ve bilinç kaybına neden olabilmektedir.
Diş tedavisi korkusu kan basıncını artırabilir.Bu bakımdan hastaların tedavisi öncesi hazırlanması gerekir.Bu amaçla güven telkin edilmelidir.Ağrılı müdahalelerden kaçınılmalıdır.Çok gerekli olduğu durumlarda sedatiflerden (sakinleştirici ilaçlar) faydalanılabilir.Hastaların randevuları sabah saatlerinde verilmeli ve çok uzun tutulmamalıdır.
Özetle diş hekimleri hipertansiyon hastalarına gereken tüm önlemleri alarak hassasiyetle yaklaşmalı,hastalar ise diş tedavilerini geciktirmeden yaptırarak daha büyük sorunlardan kendilerini uzak tutmalıdır.
