Halk arasında basur olarak da bilinen hemoroid hastalığı anüs ( makat ) bölgesindeki toplar damar yumağının belirginleşmesi ve dışarıya doğru sarkması ile oluşur. Anüs bölgesinde mukoza dediğimiz en üst tabakanın hemen altında deri seviyesinden 2-3 cm. yukarıyadoğru çepeçevre geniş bir toplar damar ağı vardır. Bu damarların aynen bacaklardaki varisler gibi genişlemesi, sarkması ile hemoroid oluşur.
Damar şişmesi makat kanalının hemen iç üst kısmında olduğunda buna iç hemoroid, kanalın dış kısmındaki derinin altındaki damarlar şiştiğinde ise buna da dış hemoroid denir. Hemoroid hastalığı genellikle iç hemoroidlerin belirginleşmesi ile oluşur, hastalık ilerlediğinde buna dış hemoroidler de eklenir. Bazı kişilerde ise iç ve dış hemoroidler beraber başlayabilir veya yalnız dış hemoroid oluşabilir.
Hemoroidler 4 derece olabilirler. Birinci derece hemoroid kanalda oluşur., ikinci derece hemoroid defekasyon esnasında, ıkınınca dışarıya sarkar, sonra kendiliğinden geri gider. Üçüncü derece hemoroid ise dışarıya sarktıktan sonra ancak elle itince geriye gider, dördüncü derece hemoroidler ise en ilerlemiş durumdur ve elle itilmesine rağmen içeriye gitmez ve hep dışarıda dururlar.
Hemoroid Hastalığının Sebepleri Nelerdir?
Kabızlık
Uzun süreli ishaller
Ailevi yatkınlık
Toplardamar yapısındaki bozukluklar
Karın içi ve basıncını arttıran sebepler (gebelik, siroz)
Acılı ve baharatlı gıdaların fazla tüketilmesi
Aşırı alkol tüketimi
Tuvalet ihtiyacını ertelemek veya tuvalette uzun süre oturmak
Yaşlılık
Hemoroid Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Makat etrafında kaşıntı
Makatta ağrı
Dışkı öncesi, esnasında veya sonrasında kan gelmesi
Makatla ele şişlik gelmesi
Barsakların tam boşaltılmadığı hissi
Hemoroid Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?
Hemoroid hastalığının yakınmaları bu bölgenin kanserleri ile aynı olduğu için bu yakınmalar oluştuğunda ihmal edilmemeli , bir genel cerrahi uzmanı veya gastroenteroloğa muayene olmadan ilaç kullanılmamalıdır.
Utanma nedeni ile muayeneden çekinildiği için doktora zamanında gidilmemesi nedeni ile hem hemoroid hastalığı, hem de kanser ve bu bölgenin diğer hastalıklarında tanıda ve tedavide gecikmeler yaşanmaktadır.
Hemoroid hastalığında tanı, gözle, parmak muayenesi ile ve rektosigmoidoskopi dediğimiz ışıklı aletlerle içerinin gözlemlenmesi ile konur.
Hemoroid Hastalığında Tedavi
Birinci ve ikinci derece hemoroidlerin tedavisinde öncelikle rahatlatıcı ve sebebe yönelik tedaviler yapılır. Kabızlık varsa tedavi düzenlenir. Tıbbi tedavi ve önlemlere rağmen yakınmaları geçmeyen hastalara skleroterapi ( iğne ile büzüştürme tedavisi )band ligasyonu , koterizasyon, lazer veya infrared ışınları ile yakma uygulanabilir.
Üçüncü derece hemoroidlerde önce tıbbi tedavi ve ameliyat dışı yöntemler uygulanabilir, bu tedaviler yeterli olmaz ise cerrahi tedavi uygulanır.
Dördüncü derece hemoroid hastalığında ise tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavide amaç şişmiş damarların çıkartılmasıdır. Ayrıca doppler yöntemi ile buraya gelen atardamarların bağlanması veya her ikisinin kombinasyonu uygulanabilir. Özel bir cihazla hem damarların çıkartıldığı hem de sarkan iç tabakanın yukarıya çekilip zımbalandığı başka yöntemlerde vardır.
Hemoroidlerin yanında fissür (çatlak) gibi başka patolojilerin de varlığında, cerrah uygun tedaviyi seçerek uygular.
Operasyon genellikle iyi sonuç verir ve iyi bir ameliyat sonrası yakınmaların tekrarlama ihtimali çok düşüktür.