Hangi durumda nefes kesilmesi için doktora gitmek gerekir?
Nefes kesilmesi yakınması ile birlikte öksürük de varsa astım ya da KOAH olabileceği düşünülmeli ve hekime başvurulmalıdır. Yine öksürük, balgam, ateş ile birlikte nefes kesilmesi varlığında pnömoni yani zatürre söz konusu olabileceğinden dr.a gidilmelidir. Nefes kesilmesi beraberinde göğüs ağrısı- nefes alıp vermekle batma şeklinde göğüs ağrısı- akciğer zarları arasında sıvı ya da hava toplanmasını düşündürür ve ciddi bir durumdur, hekime başvuru gereklidir. Nefes kesilmesi ile birlikte uykuda horlama uyku-apne sendromunu düşündürür ciddi bir sağlık problemidir. Kişi sabahları yorgun kalkar, gün içerisinde uykululuk hali söz konusudur, gece uykuda partnerin gözlediği apne yani nefeste kesilme-durma ve/veya gürültülü horlama söz konusudur.
Ani nefes kesilmesi varlığında acil müdahale gerekebilir. Hava yollarının ani tıkanması, yabancı cisim aspirasyonu, akciğer embolisi, ağır astım atağı durumlarında ani gelişen nefes darlığı, nefes kesilmesi söz konusu olup acil müdahale gerekeceğinden hemen sağlık kuruluşuna başvurmak gereklidir.
Nefes kesilmesi nasıl tedavi edilir?
Nefes kesilmesi diye tanımlanan durumun tedavisi tamamen nedene yönelik olmalıdır. Astım veya KOAH gibi solunum yollarında obstrüksiyon, daralma, tıkanmayla giden hastalıklarda hastanın durumuna göre uzun süreli bronş genişletici ve antienflamatuar ödem çözücü tedavi verilmeli ve takip eden göğüs hastalıkları hekiminin önerileri doğrultusunda tedavi sürdürülmelidir.
Ani nefes kesilmesi söz konusu ise akla hava üst hava yollarının tama yakın tıkanması gelmelidir. Bu hava yollarına yabancı cisim kaçması, örneğin yemek yerken konuşma veya gülmeye bağlı gıda maddelerinin aspirasyonu, diş protezi vb yabancı cisim ya da çocuklarda oyuncak vb yabancı cisim aspirasyonu. Ayrıca ilaç alerjisi, arı sokması gibi anafilaksiye yol açacak durumlarda hava yollarının ödem nedeniyle tıkanması da ani nefes kesilmesine yol açabilir. Yabancı cisim aspirasyonunda hava yolu açılmaya çalışılmalıdır, ağız içi temizlenip, dil öne çekildikten sonra acilen Heimlich manevrası yapılmalıdır. Bunun için hastanın arkasında durulur
Eller hastanın göğüs kafesi orta bölgesi altına göbek üstüne orta hatta konur, karın bölgesine güçlü bir basınç uygulanır. Böylece göğüs kafesinin içerisinde sıkışan hava nefes borusuna şiddetle tazyik edecek ve kaçan yabancı maddeyi dışarı çıkartacaktır
Anafilaksi varlığında havayolu açıklığı sağlanmalıdır, bilinen ciddi reaksiyon geçiren kişiler yanlarında adrenalin kiti taşımalıdır. Kalp yetersizliği veya ritm problemne bağlı nefes kesilmesinde nedene yönelik tedavi, kansızlık varlığında anemi tedavisi, guatr nedeniyle çarpıntı ve nefes kesilmesi hissediliyorsa guatr yönünden tedavi gereklidir. Panik atak varlığında gerekli tedavi ile nefes problemi de düzelecektir.
Uzm. Dr. Sevin Karalar
