Hafta hafta gebelik: 21-25. haftalar

21.Hafta

Gebeliğinizin ikinci yarısı başladı.Artık bebeğinizin ağırlığını hissetmeye başlamış olmalısınız.Rahiminizin 'fundus' adını verdiğimiz üst bölümü şu ande göbek çukurunun yaklaşık iki cm üzerine ulaştı.Bu haftadan sonra bebeğiniz çok daha hızlı kilo almaya başlayacaktır. Vücudunuzun ağırlık merkezi değişeceğinden bel çukurluğunuzda artma olur.Bu durum bel ve sırt ağrılarına neden olabilir.Düzgün duruş ve egzersiz bu şikayetlerinizin azalmasına katkı sağlayacaktır.Egzersize başlamak için geç değil.Ancak doğru egzersizi ve belli kurallara uygun olarak yapmalısınız.Temel kural asla zorlamamaktır. Yüzme gebelik için en uygun sporlardan biridir. Kendinizi zorlamadan düzenli olarak yapacağınız yürüyüş ve aerobik egzersizler de gem kendinizi iyi hisstemenizi sağlar,hem kilo artışınızı kontrol altına alır , hem de doğumun daha kolay gerçekleşmesine yardımcı olur.

Çevrenizde mutlaka hamilelik ve doğumla ilgili çok fazla ve birbirinden çok farklı görüşler vardır.Size kendi doğumları ile ilgili hikayeler anlatan yakınlarınız,mutlaka bunu iyi niyetle yapıyorlardır ancak bu durum çoğu kez sizin stresinizi arttırmaktan başka bir işe yaramaz.Kabaca size anlatılanlara çok ‘’çok fazla kulak asmamanızı’’ önerebiliriz.Ultrasonografide bebeğinizin cinsiyeti sizi kesin olarak söylenmiş olsa da mutlaka çevrenizde karnınıza yüzünüze,yürüyüşünüze, gebeliğin sizi güzelleştirip çirkinleştirdiğine dayanarak bebeğinizin cinsiyetinin size söylenenden farklı olduğunu ‘’Ultrasonda doktorların sıklıkla yanıldığını’ ısrarla savunan yakınlarınız olabilir. Bunları sadece hamileliğinizin tatlı anıları olarak saklayın.

Bebeğinizin bazı organları ilerde görecekleri fonksiyonlara şimdiden başladı.Örneğin,böbreklerin süzme işine başladığını daha önce belirtmiştik.Ayrıca içinde bulunduğu amniotik sıvıyı yuttuğunu da biliyoruz.Buna karşın akciğerler tamamen devre dışı durumda. Karaciğer ise bu dönemde doğuma kadar daha sonra tamamen kemik iliği üzerinde olacak kan yapma görevini üstlenmektedir. Bu haftada bebeğinizin ağırlığı yaklaşık 450-480 gr civarında , boyu da 23-25cm kadardır

22. Hafta

Rahiminiz karın boşluğu içinde giderek daha yukarıya çıkıyor.Fundus adı verilen üst kısım gögbeğinizin üzerinde elinize gelmeye başlamış olmalı.Zaman zaman bu bölgede ya da kasıklara doğru bir toplanma ve sıkışma hissi olabilir.Ağrısız rahim kasılmaları (Braxton Hics) herhangi bir zararı yoktur .ancak kasılmalar düzenli aralıklarla ritmik olarak gelmeye başlarsa ve özellikle bir saat içinde 4-5 taneden fazla kasılma hissediyorsanız bu durumu doktorunuzla paylaşmanızı öneririz.Tıptaki tüm gelişmelere karşın erken doğum tehlikesini öngörebilmek ve erken doğumu engelleyebilmek konusunda anlamlı bir başarı elde edilmiş değildir. Bu nedenle hamilelerin rahim kasılmalarını tanıma ve takip edebilme konusunda başarılı olması çok önemlidir.

Bu haftadan itibaren emzirme konusunda bilgilenmeye çalışabilirsiniz.Bazı annelerin meme uçları belirgin değildir.Düz ,hatta içe çökük olan meme uçları emzirme döneminde büyük sorun yaratabilir.Eğer böyle bir sorununuz varsa mutlaka doktorunuza danışın. Bugün bu sorun için satın alabileceğiniz pek çok ürün bulunmasına karşın çık basit ve pratik çözümleri de vardır. Örneğin basit bir enjektör kolaylıkla olmayan meme ucunun emzirmeye uygun hale getirilmesi için çok kullanışlı bir alete dönüştürülebilir. Bunun dışında emzirme döneminin en sık karşılaşılan ve çok ağrılı olabilen meme başı çatlakları için şimdiden önlem almanızda fayda vardır.Genellikle doğru emzirme tekniklerini uygulayamamaktan kaynaklansa da bu haftadan itibaren E vitamini kapsülleri ya da doktorunuz önereceği başka bir ürünü düzenli olarak kullanmak ta yararlı olacaktır.

Gebelik sırasında cinsellik çoğu kez gözardı edilen ve çekinilen bir konudur.Özel bir durumunuz yoksa gebelik sırasında ilişkide bulunmanızda herhangi bir sakınca yoktur.İkinci trimester cinsellik açısından en uygun dönem sayılabilir.Çoğu hamilenin libidosunda ilk trimestere göre artış sözkonusudur.Genital bölgedeki kanlanmanın artması nedeniye daha önce orgazm problemi olan hastaların bu sorunu aşmaları sözkonusu olabilir.

Bebeğinizin tüm sistemleri ileride görecekleri fonksiyonlara göre gelişimlerine hızla devam ediyor.Dokunma duyusu ve tat alma duyusu bu dönemde gelişir.Genital sistemde de gelişme devam eder.Erkek bebeklerde testisler karın boşluğundan torbalara doğru inmeye başlar.Kız bebeklerde vajina oluşur. Kaşlar oluşmuştur.Bebeğinizin ağırlığı 500-550 gr a ulaşır. Boyu ise 24-26 cm kadardır.

23 Hafta

Artık gebeliğiniz oldukça ilerledi.İlk haftalardaki aşırı halsizlik ,bulantılar ve aşırı uyku dönemleri geride kaldı.Bu dönemden sonra tam tersine uykusuzluk belki de en büyük sıkıntınız olacak.Akşam saatlerinde yürüyüş yapmak,ılık bir duş almak,akşam yemeğinden sonra isteğinize göre ıhlamur veya başka bir sakinleştirici bitki çayı içmek faydalı olabilir.Hala egzersize başlamadıysanız diğer pek çok faydası yanında egzersizin uyku düzeninize yapacağı katkıyı da bir kez daha hatırlatmak isteriz.

Ayrıca özellikle bu haftadan sonra yatış pozisyonunuz da önem kazanır.Bebeğinizin en çok siz sol yanınıza yatarken rahat eder. Bunun nedeni kan dolaşımında rahiminize ve dolayısıyla da plasentaya ve bebeğinize giden payın bu pozisyonda artmasıdır.Sırt üstü yattığınızda rahiminiz hemen omurganın önünde yan yana duran ana atar damar (aort) ve ana toplardamar (vena cava) üzerine tıpkı bir taşın su hortumu üzerine yaptığı basıya benzer şekilde bası yapar.Toplardamarın daha belirgin şekilde etkilendiği bu bası kalbe dönen kan miktarının azalmasına neden olur. Sonuçta tansiyon düşmesi ve fenalık hissi ile ortaya çıkan ve ‘’supin hipotansiyon’’ adı verilen tablo ortaya çıkar.bu durum sizin için ne kadar rahatsız edici ise bebeğiniz için de öyledir. Sol yanınıza yattığınız zaman bu risk ortadan kalkar.Sağ yana yatmak ta yanlış değildir.Yan yatarken daha rahat etmek için belinizi ince bir yastıkla destekleyebilirsiniz.Yan yatarken üstte kalan bacağınızı hafif karnınıza doğru çekip alttan yine bir yastıkla desteklerseniz daha rahat edebilirsiniz.

Bebeğinizin hareketlerini artık çok rahatlıkla hissedebiliyorsunuz.Bu hafta dan itibaren bebeğinizin hareketlerini takip etmek için kendinizi hazırlamanızı öneririz.Bebek hareketleri, özellikle gebeliğinizin son aylarında bebeğinizin durumu hakkında güvenilir bir göstergedir. Bu konuda detaylı bilgiye anasayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Bu haftada bebeğinizin cildine, saç ve kaşlarına renk veren pigment maddesi birikimi artar.Tırnakları tamamen oluşur.Ciltaltında yağ depolanma hızı artar.Bu önemli bir gelişmedir.Ciltteki büyüme ve genişleme ciltaltı yağ dokusu depolanmasından daha fazla olduğundan bebeğinizin cildi buruşuk haldedir.

Bebeğinizin ağırlığı 600 gr civarında ,boyu 28-30 cm kadardır

24.Hafta

Gebeliğinizin önemli bir haftasındasınız. Bu haftada bebeğinizin gelişimi büyük ölçüde tamamlanmış kabul edilebilir.Bazı ülkelerde bu haftadan sonra anne karnındaki bebek bir birey olarak kabul edilmiş ve hakları kanunlarla koruma altına alınmıştır.

Bu haftadan itibaren 28. haftaya kadar olan sürede ‘gebelik şekeri’ açısından durumunuzu belirlemek için 50 gr. 1 saatlik glukoz tarama testi yaptırmanız gerekir.Gebelik şekeri (Gestasyonel Diabet) şeker hastalığının gebelikte ortaya çıkan özel bir şekli olarak kabul edilebilir.

Aralıklı olarak besin almamıza karşın kan şekeri düzeyimiz oldukça dar bir sınırda tutulabilir.bunu sağlayan mekanizmalar birbirleri ile eşsiz bir denge halinde çalışırlar.Gebelik kan şekerini yükselten mekanizmaların ağırlığının arttığı bir dönemdir.Çünkü kan şekerindeki ani düşmeler hem bebek hem de anne açısından kalıcı hasarların oluşmasına neden olabilir.Buna karşılık kan şekerini düşüren tek mekanizma olan insülin salgısı artar.Eğer bu artış yeterli derecede olamıyorsa anne adayının kan şekerleri normalin üzerinde seyreder.Gebelik şekeri (Gestasyonel Diabet) için tarama testi olarak kullanılan 50 gr ve 1 saatlik glukoz tolerans testi gebeliğin 24-28. haftaları arasında uygulanır. Çoğu kez suda çözülen glukoz çok tatlı bir limonata gibi içirildikten 1 saat sonra kan şekerinin 140 mg/dl i aşmaması gerekir. Eğer kan şekeri bu değerin üzerinde saptanırsa 100 gr glukoz kullanılarak 3 saatlik GTT (Glukoz Tolerans Testi) uygulanır. Bu testte belli sınırların aşılması ile gestasyonel diabet tanısı koyulabilir.

Gestasyonel diabet mutlaka kontrol altında tutulması gereken ciddi bir tablodur .Diyetle kontrol edilemzse gebeliğin sonuna dek diyet ve insülin tedavisi gerekebilir.Kontrolsüz gestasyonel diabette gebelikle ilgili bazı komplikasyonlar ve bu annelerin bebeklerinde yenidoğan döneminde pek çok sorun ortaya çıkabilir. Bu konuda detaylı bilgiye ana sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Bebeğinizin gelişiminin önemli bir aşamasında olduğunu belirtmiştik. Bu haftada bebeğinizin akciğerlerinde surfaktan adı verilen madde sentezlenmeye başlar.Bu maddenin eksikliği erken doğan bebeklerin solunum sıkıntısına neden olur.Bu haftada sentezlenmeye başlayan surfaktanın 36. haftada akciğerlerde yeterli düzeye ulaştığı kabul edilir.bu dönemde iç kulağın tamamen gelişmiş olması bebeğinizin kendi pozisyonunu algılayabilir .Bazı değişiklikleri algılayıp bilinçli tepkiler verebilir.Bu haftada ağırlığı 700-750 gr ,boyu da 30 cm kadardır.

25. Hafta

Gebeliğiniz ilerledikçe rahiminiz karın içindeki en büyük organ olan karaciğerin önüne geçer.Karın içinde yukarıya doğru büyüyen rahiminiz barsaklar mide ve karaciğer üzerinde baskı yapmaya başladıkça bunun doğurduğu çeşitli şikayetler ortaya çıkar.

Mide ile yemek borusu arasındaki açının değişmesi ve hormonların etkisiyle aradaki sfinkter adı verilen kas tabakasının gevşemesiyle midedeki asit içerik yemek borusuna ve daha yukarıya hatta ağzınıza kadar gelebilir.Reflü adı verilen bu durumun tedavisi gereklidir.Çünkü uzun süre mide asidine maruz kalan yemek borusunda kalıcı hasar oluşabilir.Bu durumdan korunmak için öğünlerinizi daha ufaltmak,besinleri iyice çiğneyerek yutmak ,baharatlı , yağlı gıdalardan ve kızartmalardan kaçınmak,yemekten hemen sonra yatmamak yararlı olabilir.Yine de reflü şikayetiniz varsa doktorunuz size bir ilaç önerecektir.

Bunun dışında karın içinde diğer organların yukarıya doğru itilmesiyle genelde sağ tarafta daha belirgin olmak üzere kaburgalarınızın alt kısmında batma hissi ortaya çıkar.Bunun nedeni son iki kaburganın (11 ve 12. kaburgalar) uçlarının önde göğüs kemiğine (sternum) kadar ulaşmayıp uçlarının serbest olmasıdır.Özellikle karaciğer dokusunun özelliğinden dolayı sağ tarafta karaciğer kapsülünün bu kaburgalarla teması belirgin batma şikayetine neden olabilir.Bu durumda daha dik oturmaya çalışmak ve sol tarafa yatmak faydalı olabilir.Bu durum rahimin yukarı doğru genişlemeye devam ettiği 36.haftaya dek sürebilir.Bu haftadan sonra genelde bebeğin önde gelen kısmı pelvis kemiği içinde aşağı doğru yer değiştirir ve kaburga altındaki batma hissi hafifler.

Bu gebelik haftasında bel ve sırt ağrılarınızda artış olabilir.Kilo artışınızı kontrol etmeniz ve egzersiz yapmanız önemli.Unutmayın egzersize başlamak için hiçbir zaman geç değildir. Bunun dışında bel çukurunuzu gerektiğinden fazla arttırmamaya özen gösterin.Şık olduğunu düşünsenizde topuklu ayakkabılar beliniz içindoğru duruşu sağlamanızı engeller.Bu nedenle özellikle bu haftadan sonra yumuşak tabanlı,rahat ve alçak topuklu ayakkabıları tercih edin.

Bebeğinizin büyümesi ivme kazandı.Organları ileride görecekleri fonksiyonların gerektirdiği değişimler devam ediyor.Haretketleri artık daha belirgin hissediyorsunuz.Bazan kuvetli tekmeler canınızı acıtabiliyor. Hatta dışarıdan da hareketleri izlenebiliyor.Bebeğin hareketlerini yorumlamak çok kolay değildir.Hareketlerin sayısı niteliğinden çok daha önemlidir.Size tersi söylenebilir ancak bebeğinizin hareket etmesi iyiye işarettir.Bebekler rahatsız olduklarında değil keyifleri yerinde olduğu zaman hareket ederler .Bu haftada bebeğinizin ağırlığı 850 gr boyu da 29-32 cm kadardır

*** Lütfen yukarıda bulacağınızölçümleri veya başka kaynaklardaki değerleri kendi bebeğinizin ölçümleriyle karşılaştırarak bebeğinizin ''iyi büyümediği'' ya da ''anormal derecede iri olduğu'' konusunda sıkıntıya girmeyin.Eğer doktorunuz bebeğinizin gelişiminin normal olduğunu belirtmişse bu değerleri hiç dikkate almayın.