Testisler üreme fonksiyonu için sperm üretim yeri ve aynı zamanda testesteron üretim merkezidir. Erkeklerde testosteronun % 95’ testislerden geri kalan % 5’i ise sürrenal bezlerinden(böbreküstü bezi) salgılanırlar.
Testislerde ağrı ve şişlik durumunda enfeksiyon(epididimit, epididimoorşit), testis tümörü, varikosel, travmaya bağlı kanama, testis torsiyon, kasık fıtığı gibi rahatsızlıklar akla gelmelidir. Bu hastalıklardan aciliyet gerektiren durumlar düşünülerek beklemeden doktora başvurmak gerekir. Özellikle genç erkeklerde testis torsiyonu (testis dönmesi) ihtimali gözönüne alınarak dikkatli olunması gerekir.
Testis Torsiyonu nedir?
Testise kan akımını engelleyen damar kaynaklı bir olaydır. Zamanında müdahale edilmediğinde testisin kaybedilmesi ile sonuçlanan bir durumdur. Testisin kendi etrafında dönmesi sonucu testisin kan akımını sağlayan damarlarda akımın engellenmesi ve testise kan gelememesi sonucunda dokuların oksijensiz kalması olayıdır. En sık olarak ergenlik çağında görülür. Hastalar ani başlayan testis ağrısı, bulantı, kusma, karın ağrısı, kasık ağrısı gibi belirtiler ile başvururlar.
Testis torsiyonu olan hastalara ilk 6 saat içerisinde müdahale edilmesi gerekir, bu sebeple testiste ağrı ve şişlik şikayeti olan hastalar saatler içerisinde üroloji doktoruna başvurmalıdırlar. Skrotal doppler USG ile testis kan akımı kontrol edilmeli ve tam idrar tahlili ile epididimit ekarte edilmelidir.
Testis Tümörü
Testis tümörü, testiste ağrı ve kitle durumlarında akla getirilmesi gereken bir durumdur. Testis tümörü genç erkeklerde en sık görülen tümördür. Sıklık olarak 15 – 35 yaş arası 100.000 kişiden 62 kişide görülür. Testis tümörlerinden en sık görüleni seminomdur.
Testis tümörü özellikle inmemiş testis ameliyatı olmuş kişilerde daha yüksek oranda görülür. Genelde testiste ağrısız şişlik ile ortaya çıkar. Fakat az bir kısmında ağrı da eşlik edebilir. Skrotal doppler Ultrason ile epididimit ayrımı yapılmalıdır. Testiste kitle durumlarında AFP(Alfafetoprotein), Beta-hCG, LDH kan tahlilleri yapılır. Ultrason ile karar verilemediğinde testis MR işlemi yapılır.
Testis tümörlerinde kitlenin testis korunarak çıkartılması(kitle eksizyonu) veya tüm testis alınarak (orşiektomi) operasyon yapılır. Patolojik sonuca ve çekilecek tomografi sonuçlarına göre kemoterapi ve radyoterapi tedavisi gerekebilir.
Testiste kitle durumlarında çok kısa sürede üroloji doktoruna başvurmak gerekir. İnmemiş testis ameliyatı olmuş gençlerde testis ultrasonunun 1-2 yıl ara ile yapılması uygun olacaktır. Genç erkekler testislerini kendileri kontrol etmeli en ufak bir değişiklikte doktora başvurmaları gerekir.
Testis kitle ve ağrı durumlarında torsiyon saatler içerisinde müdahaleye gerektirirken, testis tümöründe günlerin önemi vardır. Örneğin aynı belirtileri veren varikosel rahatsızlığında acil müdahaleyi gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Gerekiyorsa uygun şartlar sağlandıktan sonra ameliyatı önerilir.
