Uykunun Beyin Gelişimi ve Sağlıklı Büyüme Üzerindeki Etkileri: Çocuğunuza Düzenli Uyku Alışkanlığı Kazandırın ve Uyku Problemlerini Önleyin!

Kesintisiz ve Kaliteli Gece Uykusu Beyin Gelişimini Hızlandırır ve Bebeğinizin Sağlıklı Büyümesini Sağlar! Çocuğunuza Uyku Alışkanlığı Kazandırmak için Bir Pedagogdan Destek Alın!

“Mükemmel bir gece uykusu, bebeğinizin gün boyu öğrendiklerini düzenlemesini, enerji depolarını yenilemesini ve diğer güne mutlu, zinde ve en önemlisi öğrenmeye açık olarak başlamasını sağlayarak zihinsel gelişimini hızlandırır. Bebeklerin uyku problemleri yaşaması beyin gelişiminde geriliğe neden olacak ve sağlıklı büyümesine engel olacaktır. Çünkü bu 0-3 yaş döneminde zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için çok kritik bir dönemdir ve bu dönemde yapılan ihmallerin telafisi neredeyse imkansızdır. Bebeğinizin düzenli uyku alışkanlığı kazanması ve yaşadığı uyku problemlerini çözmek için bir pedagogdan profesyonel destek almanız gelecekte telafisi mümkün olmayan problemleri önleyecektir.”

              Gelim ve Büyümenin En Hızlı olduğu Dönem 0-3 yaştır!

İnsanın hayatı boyunca en hızlı geliştiği dönem anne rahmindeki ve doğumdan hemen sonraki ilk aylardır. Bu nedenle bebeklerin sağlıklı büyümeleri ve zihinsel gelişimleri için 0-3 yaş kritik bir dönemdir. Çünkü bu döneminde bebekler çok hızlı büyür ve gelişirler. Sonraki dönemlerde büyüme ve gelişme hızı düşer. Özellikle beyin gelişimi için 0-3 yaş dönemi hayati önem taşmaktadır. Çünkü beyin gelişiminin % 80’ni bu dönemde tamamlanıyor ve beyin ölçü neredeyse yetişkinlikteki büyüklüğe ulaşır. Ayrıca bu dönemdeki hataların ve ihmallerin telafisi mümkün değildir. Eğer 0-3 yaş döneminde çocuk ihmal edildiyse, kesintisiz ve kaliteli uyumadıysa, sağlıklı beslenmediyse ve iyi bakılmadıysa bunlar beyin gelişimde geriliğe sebep olacak ve ileriki yaşlarda bunu telafi etmek pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle kesintisiz gece uykuları özellikle REM uykuları bebeğin potansiyel beyin gelişimini gerçekleştirmesi için çok önemli role sahiptir.

Kesintisiz ve Kaliteli Gece REM Uykuları Beyin Gelişimi İçin Hayati Önem Taşır!

Bebekler doğduklarında neredeyse tüm zamanlarını uykuda geçirirken aylar ilerledikçe uykuda geçirdikleri zaman azalır ve buna paralel olarak gündüz uykuları azalırken gece uyku saatleri artar ve gece uykuları düzene girer. Bebeklerin kesintisiz ve kaliteli bir şekilde REM uykusunu alabilecekleri tek zaman ise “gece” olur. Bebeklerin gece uykularının büyük bir bölümü ise beyin gelişimi için hayati önem taşıyan REM (Rapid Eyes Movement) uykusunda geçer. Buna aktif uyku da denilmektedir. Eğer uykuda bebeğin gözleri sık kıpırdanıyorsa, hızlı nefes alıp veriyorsa ve ağız hareketleri yapıyor veya gülümsüyorsa, bu bebeğin REM uykusunda olduğunu göstermektedir. REM uykusu, Uykuyla uyanıklık arası bir durumdur ve bebek dış etkenlerle uyanmaya hazırdır. Beyindeki nöronlar arası bağlantılarının güçlenebilmesi ve uyanıkken öğrenilenlerin şekillenebilmesi için ise REM uykusu gereklidir. Eğer çeşitli nedenlerle bebeğin gece uykusu devamlı bölünürse ve uykusunu yeterince alamazsa, bu bebeğin gelişiminde problemlere neden olabilir. Çünkü uykusunu yeterince alamayan bebek huzursuz uyanır, oyun oynamaz, etrafına karşı ilgisizdir, bir şeye yoğunlaşmakta zorluk çeker, çaresindekilere karşısı uyumsuz ve hırçındır. Bu durum oyun oynayarak öğrenmelerine ve gelişimlerine engel olacaktır.

Bebeklerinin mutlu uyanarak, uzun süreli oyunlar oynayarak, yeni şeyler öğrenebilmeleri ve bu öğrendiklerini REM uykusunda beyine işleyebilmeleri için anneler bebeklerinin gece uykularını kesintisiz ve kaliteli geçirmelerini sağlamalılar.

Anneler Uykunun Çocuk Gelişimindeki Önemini Bilmiyor!

Maalesef annelerin çoğu bebeklerinin beslenmesine aşırı dikkat ederken, bebeklerin büyümesi için uykunun genel olarak gerekli olduğu dışında, kaliteli ve kesintisiz gece uykusunun bebeklerin büyümelerinde ve beyin gelişiminde ne kadar önemli role sahip olduğunun farkında değiller. Türkiye’de yapılan bir araştırmada, annelerin % 80’nin uykunun önemi hakkında bilgi sahibi olmadığını ortaya çıkmış.

Bebeklerin Gece Uykusu En Az Beslenme Kadar Önemlidir!

Bebeklerin sağlıklı gelişimleri için kesintisiz gece uykusu en az beslenme kadar önemlidir. Çünkü bebekler gerçekten de uyuyarak büyüyorlar. Uyku sırasında özellikle karanlıkta melatonin hormonu salgılanıyor. Bu hormonun salgılanması bağışıklık siteminin güçlenmesinde önemli bir role sahip ve aynı zamanda hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlıyor. Uyku sırasında bebeğin çalışmayan kasları da çalışıyor ve enerji depoları yenilenir. Bebeklerin uyurken de beyinleri çalışıyor ve gelişiyor. Bebek, uyanıkken oyunda öğrendiği bilgileri uyku sırasında organize edilerek beyine kayıt ediyor ve böylece beyinde nöronlar arası bağlar oluşur ve güçlenir. Uyku süresi ve kalitesi bütün bu gelişmelerin olabilmesi için çok önem kazanır. İyi uyumuş ve dinlenmiş bir bebek, uyku öncesi depoladığı bilgileri hafızasına düzenli bir şekilde kaydetmiş olarak güne daha enerjik başlar. Böylece uyanıkken yeni şeyler öğrenmeye de istekli olur ve kaliteli oyunlar oynayabilir.

Kesintisiz Gece Uykuları Beyin Gelişimi ve Kaliteli Oyun için Ön Koşuldur!

Oyun ile gece uykusu arasındaki ilişkiyi şu şekilde özetleyebiliriz. Bebeğin zihinsel gelişiminin hızlanması için, uyanıkken uyarıcı bir çevrede oyun oynamaya; oyunda öğrendiği bilgileri pekiştirmek ve böylece beyindeki nöronlar arasında yeni bağlar kurabilmek ve var olan bağları güçlendirebilmek için ise; kaliteli ve kesintisiz gece REM uykusuna ihtiyaçları vardır. Oyun ve gece uykusu birbirlerini karşılıklı etkiler ve etkilenirler. Eğer bebeğin gece uykusu sık sık kesildiyse ve uykusunu alamadıysa, bebek huzursuz uyanacak, dikkati çabuk dağılacak ve uzun süre oynayarak yeni şeyler öğrenme fırsatı bulamayacaktır. Aynı şekilde bebek uyanıkken uyarıcı bir çevrede oyun oynayarak yeni şeyler öğrense bile, o gece uyku sık sık bölünürse oyunda öğrendikleri bilgileri beyine işleyeme fırsatı bulamayacak ve öğrenmeleri kalıcı olmayacaktır ve bir sonraki gün yine öğrenmeye hazır olmadan uyanacaktır. Hem oyun, hem de kesintisiz uyku bebeğinizin zihinsel gelişimi için gereklidir. Kesintisiz gece uykuları çocukların mutlu ve sağlıklı şekilde oyun oynayarak yeni şeyler öğrenmeleri ve beyin gelişimleri için ön koşuldur. Kısaca mükemmel bir gece uykusu bebeğinizi öğrendiklerini pekiştirir ve öğrenmeye hazırlar.

Anneler, bebeklerinin Mükemmel Bir Gece Uykusu almasını Sağlamalılar!

Bu nedenle bebeklerin gece mükemmel (kesintisiz ve kaliteli) bir uyku almalarını sağlamak çok önemlidir. Aileler bu konuda ne yapabilirler bu konudan bahsetmek istiyorum.

            Düzenli Uyku Alışkanlığı Kazandırın!

Bebekler gece REM uykularında uyanmaya hazırdır ve Ufacık bir dış etkenden etkilenirler. Hatta kendiliğinden gözlerini açar, uyanır gibi olabilirler. Annenin ufak bir ses çıkardığında hemen bebeğin odasına veya yanına koşması bebeğin uykusunun bölünmesine neden olacaktır ve tekrar uykuya dalmak için anneye ihtiyaç duyacaktır. Böylece kendi başına uykuya dalma becerisi kazanamayacaktır. Bu da bebek her uyandığında annesinin bebeğin yanına gelmesine, uykuya dalması için yardım etmesine ve dolayısıyla uykusunun gece boyu sık sık bölünmesine neden olacaktır.

Bu nedenle bebeklerin kendi başlarına uyumaya alıştırmak ve düzenli uyku saati geliştirmek gerekmektedir. Eğer bebek kendi başına uyumayı başarırsa, REM uykusundan hafif uyanırken uyku bölünmeden tekrar uyuya kendisi dalabilecektir.

Bebekle Birlikte Yatmayın ve Kendi Başına Uyumaya Alıştırın!

Eğer bebek ayrı yatmaya alıştırılmadıysa, daha az ziyaret edilerek kucağına alınmadan, yanında yatmadan uykuya dalmasını için yardım edilebilinir. Çünkü bebekler annelerin kokularını alarak yani anneye sarılarak uyuması, bebeğin anne yokluğunda sık sık uyanmasına neden olacaktır. Bu nedenle anne bebeğin yanına yatmak yerine yatağına yakın bir sandalyede oturarak hikayesini okuyabilir ve uykuya dalmasını bekleyebilir ve zamanla da kendi başına uyumaya alıştırabilir. Gece bebek ağladığında hemen yanına koşmak yerine, biraz beklemek ve ağlamaya bir süre devam ediyorsa ve kendi başına uykuya dalamıyorsa odasına gidilebilinir. Uyku alışkanlığı tek başınıza nasıl kazandıracağınızı bilmiyorsanız profesyonel bir pedagogdan destek alabilirsiniz.


            Uyku Odası Karanlık Olmalı ve En Geç 22.00’de Yatağında Uyuyor Olmalı!

Bebeğin odasının karanlık ve sessiz olmasına dikkat edilmelidir. Çünkü karanlıkta kandaki melatolin seviyesi artıyor. Karanlıkta ise 3 kat fazla melatonin hormonu salgılandığı bilinmektedir. Bebeğinizin 22:00- 04:00 arasında i mutlaka karanlık bir odada yatağında uyuyor olmalıdır. Melatolin hormonu uykunun derinleşmesini ve böylece hipofiz bezi daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlar.

Bebeklerin Biyolojik Saatlerini Kaçırmayın!

Bebeklerin kendi biyolojik uyku saatleri vardır. Düzenli uyku saatleri, biyolojik uyku saatleriyle paralel olmalıdır. Bebek biyolojik uyku saatini kaçırdı mı daha sonra uykuya dalmakta zorlanacaktır.

Uyku Rutini Oluşturun ve Uykuyu Ceza Gibi Sunmayın!

Uyku öncesi rutin oluşturmak ve bebeğin uykuyu bir ceza gibi algılamasını önlemekte çok önemlidir. Bu rutin ılık bir banyo, banyo sonrası sessiz sakin bir oyun, bir aktivite, bir hikaye olabilir Ayrıca uyku öncesi çok aktif oyun oynamak çocuğun uykuya dalmasını engel olacağından daha sakin oyunlar tercih edilmelidir. Bu rutinler en az 30 dakika sürebilir. Bu süreden daha az ve daha fazla olması faydalı olmayacaktır.

Bebeğinizin uykuya dalmasını sağladınız fakat uykuda kalmasını nasıl sağlayacaksınız?

Kaliteli Bebek Bezi Tercih Edin!

Çocuk çeşitli rahatsızlıklardan dolayı sık sık uyanabilir. Bunlardan en sık görüleni kuşkusuz bebeğin ıslaklıktan dolayı rahatsız olması ve uyanmasıdır. Bebekler altları ıslak olduğu için uyanırlar. Bunu önlemek için bebeği gece uykusu boyunca kuru tutabilen kaliteli bebek bezi tercih edilmelidir.

Psikolojik Kökenli Uyku Problemlerini Çözmek için Profesyonel Bir Pedagogdan Destek Alın!

Bunla birlikte bebekler bazı psikolojik durumlardan dolayı da sık sık uyanabilirler. Anne baba ve kardeşler arasındaki iletişimdeki problemler, bebeğe bakan kişinin yaklaşımları, çeşitli travma ve vb. nedenlerden dolayı bebekler, çocuklar uyu problemleri yaşayabilir. Böyle durumlarda zaman kaybetmeden mutlaka bir pedagogdan profesyonel destek almalısınız. Bazen kronik uyku problemleri yaşanabiliyor. Biyolojik kökenli bir problem varsa da mutlaka bu alanla ilgili doktordan destek almalısınız.

0-3 yaş Döneminin Hayati Önem Taşıdığını Unutmayın!
Kısacası bebeğinizin düzenli uyku alışkanlığı kazanması ve yaşadığı uyku problemlerini çözmek için bir pedagogdan profesyonel destek almanız gelecekte telafisi mümkün olmayan problemleri önleyecektir. Çünkü bu 0-3 yaş döneminde zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için çok kritik bir dönemdir ve bu dönemde yapılan ihmallerin telafisi neredeyse imkansızdır. Bebeklerin uyku problemleri yaşaması beyin gelişiminde geriliğe neden olacak ve sağlıklı büyümesine engel olacaktır.

Bebeğinizin 0-3 yaş gibi kritik bir dönemde mükemmel bir gece uykusu alarak güne mutlu ve öğrenmeye hazır uyanmaları dileğiyle,

Pedagog Psk. Dan. Sevil Gümüş
Kurucu, Çocuk ve Ergen Psikolojisi ve Gelişimi Uzmanı, Oyun ve Filial Terapist
www.pedagogsevilgumus.com