Gebelik ve tiroid hastalıkları (guatr ve diğer hastalıklar)

Gebelik ve tiroid hastalıkları (guatr ve diğer hastalıklar)
Gebelik ve Tiroid Hastalıkları (Guatr ve diğerleri)
Guatr
Normal gebelikte tiroid testleri nasıl etkilenir?
TSH (tiroid stimule edici hormon), Serbest T3, Serbest T4 düzeyleri değişmezken, Total T4, Total T3 artar ve Total T3 resin uptake azalır. Bu nedenle hastalık durumunda yanılgıya düşmemek için gebelikte değerleri değişmeyen TSH (tiroid stimule edici hormon), Serbest T3, Serbest T4 düzeylerine bakılmalıdır.
Normal gebelikte total T4 ve total T3 düzeyi niçin artar?
Bu artış, artan estrojen düzeylerinin tiroid bağlayıcı globulin düzeylerini artırması sonucu oluşur. Oral kontraseptif denilen ağızdan alınan doğum kontrol hapı kullanımında da (
Aile Planlaması  bölümünde oral kontraseptifler ve diğer gebelikten korunma yöntemlerini bulabilrsiniz) aynı artışlar olabilir. Globulin artışının serbest T3 ve serbest T4 düzeylerine etkisi olmaz. 
Gebelikte hipertirodizm yani tiroid bezinin fazla çalışmasının sıklığı ve bunun en sık sebebi nedir?
Tüm gebeliklerin binde 2'sinde annede hipertiroidizm görülebilir. Bunların önemli bir çoğunluğunda gebelik öncesinde de hipertiroidizm olduğu bilinmektedir. En sık sebepler Graves hastalığı, 
Mol gebeliği (Üzüm Gebeliği)  denen gestasyonel trofoblastik hastalık ve uygun olmayan tiroid ilaç tedavisidir. 
Graves hastalığı nedir? Anne karnındaki bebeği ve yenidoğan ya da süt çocuğunu nasıl etkiler?
Graves hastalığı bağışıklık sistemindeki bozukluğa bağlı olarak gelişen bir hipertirodi yani tiroid bezinin fazla çalışması hastalığıdır. Annede kilo kaybı veya yetersiz kilo alımı, taşikardi yani çarpıntı ve sıcağa karşı tahammülsüzlük olabilir. Serbest T3 ve T4 düzeyleri ile serbest tiroksin indeksi artar, TSH azalır. 
Bağışıklık sistemindeki bu bozukluk nedeniyle tedavi verilmezse anne karnındaki bebekte de hipertiroidi gelişebilir. 
Intrauterin fetal ölüm  (anne karnında bebek ölümü), Erken Doğum Tehdidi  ve erken doğum, Gelişme Geriliği  (intrauterin gelişme geriliği), bebekte guatr (tiroid bezinin büyümesi), egzoftalmus denen göz kürelerinin aşırı derecede dışarı çıkık durumda olmasıyla ilgili klinik durum ortaya çıkabilir. Hastalıktan etkilenmiş bebeklerin düzelmesi doğumda sonra 1-5 ay kadar sürebilir.
Gebelikte Graves hastalığı için tanısal iyot çalışmaları yapılabilir mi?
Hayır. Bu tür çalışmalar radyoaktif işaretli iyotla yapılır. Radyoaktif iyot plasenta (bebeğin eşi) yoluyla bebeğe geçer ve bebekte hipotiroidi yani tiroid bezinin az çalışmasına neden olabilir. 
Graves hastalığı olan hamileler nasıl tedavi edilir?
Propiltiourasil (PTU) isimli ilaç tedavi başlangıcından 4 hafta sonra hem T4 düzeyini hem de hastalık bulgularını azaltır. Daha sonra başlangıç dozu düşürülür. Çok nadiren ilaçla tevdi başarısız olursa, tiroid bezinin bir kısmının çıkarılması esasına dayanan subtotal tiroidektomi ameliyatı yapılabilir. 
Propiltiourasil (PTU) tedavisinin bebeğe etkileri nedir?
Bebekte geçici olarak hipotiroidiye neden olabilir. Ancak bu etki nedeniyle ilaç kullanımı bırakılmamalıdır. Çünkü tedavisiz kalındığında durum daha ciddidir. Yeni doğan döneminde çocuk doktoruna ve aileye bu konuda bilgi verilmelidir. 
Graves hastalığının tedavisinde kullanılan diğer ilaç nedir? Niçin gebelikte kullanılmaz?
Metimazol. Bu ilaç bebekte aplazia kutis (deri bozuklukları) ve ciddi guatra neden olduğu için kullanılmaz.
Annenin hastalığı (PTU) ile tedavi edilse bile bağışıklık sistemindeki bozukluk nedeniyle bebeklerin %10'unda Graves hastalığı olabilir. Bu nedenle çocuk doktoruna ve aileye bilgi verilir.
Gebelik Graves hastalığını nasıl etkiler?
Gebeliğin kendisi bağışıklık sistemini baskıladığından gebelik sırasında hastalıkta hafif iyileşme, doğumdan sonra ise hafif alevlenme olabilir. 
Propitiourasil (PTU) ilacı alan anneler emzirebilir mi?
Evet. PTU az miktarda geçebilir. Ancak bebekte ciddi bir probleme yol açmaz.
Tiroid fırtınası ya da tiroid krizi nedir?
Vücutta yıkım yapan hipermetabolik durumla karakterize bu durum 
Normal Doğum , Müdahaleli Doğum , veyaSezaryen  sırasında ya da bunlardan sonra gelişebilir. Mol gebeliği (Üzüm Gebeliği) denen gestasyonel trofoblastik hastalıkta da tiroid krizi gelişebilir. En çok da tanı ve tedavisi yapılmayan hastalarda görülür. 
Tiroid krizi nasıl tedavi edilir?
Ateş yükselmesi, taşikardi (çarpıntı) ve ciddi dehidratasyon yani vücudun susuz kalmasına yönelik destekleyici tedavi yapılması esastır. PTU, beta blokör ajanlar, steroidler ve iyodinler tedavide kullanılan ilaçlardır.
Annede hipotiroidizm yani tiroid bezinin az çalışmasının nedenleri nelerdir?
-Hashimoto tiroiditi 
-Graves hastalığının radyoaktif iyot veya subtotal tiroidektomi ile tedavisi 
-Graves hastalığı tedavisi için Aşırı doz PTU verilmesi 
Tedavi edilmeyen hipotiroidizm gebelikte ne gibi problemlere yol açabilir?
Gebelikten önceki dönemde belirgin hipotiroidizm genellikle süt hormonu yani prolaktin düzeylerini arttırarak
Hiperprolaktinemi  (Süt Hormonu Fazlalığı), yumurtlama bozukluğu (anovulasyon) ve İnfertilite (Bebek sahibi olamama) ya neden olabilir.Belirgin hipotiroidisi olan gebelerde Kansızlık (Anemi) , Gebelik ve Hipertansiyon (Preeklampsi), Ablasyo Plasenta (Dekolman), doğum sonrası kanama ve kalp problemleri gelişebilir. Aynı şekilde düşük doğum ağırlığı ve perinatal ölüm görülebilir. 
Hipotiroid anne nasıl tedavi edilir?
Günde 0.10mg tiroid ekstresi veya sintiroid verilir. Duruma göre doz ayarlaması yapılır. 
Hamileyken ya da emzirme döneminde verilen tiroid ekstresinin bebeğe bir zararı olur mu?
Hayır. Belirgin bir yan etki görülmez. 
Doğum sonrası (postpartum) tiroidit nedir?
Doğum sonrası % 3-6 vakada başlangıçta hipertiroidizm ve daha sonra hipotiroidizm ile seyreden bir hastalıktır. % 90 kendiliğinden iyileşir. İyileşme döneminde yanlışlıkla depresyon tanısı konabilir. Daha sonraki gebeliklerde de tekrarlayabilir.

Bu makale 17 Mart 2019 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Mehmet Cem Turan

Etiketler
Gebelikte tiroid hastalığı sebepleri
Prof. Dr. Mehmet Cem Turan
Prof. Dr. Mehmet Cem Turan
İstanbul - Kadın Hastalıkları ve Doğum
Facebook Twitter Instagram Youtube