Dudaklar; yüzün tam ortasında bulunan, güzel ve çekici görünmek açısından çok büyük önem taşıyan unsurlardır. Bu bakımdan yıllardan beri diri ve dolgun dudaklar seksi görünümün ve gençliğin göstergesi olarak herzaman ön plana çıkmıştır. Dudakların kalın ve dolgun olması gençliğin göstergesi iken, incelmiş ve kenarlarında kırışıklıklar olan dudaklar yaşlılık belirtisi olarak kabul edilmektedir. Normalde güzel bir profil görünümü elde edebilmek için; üst dudak, alt dudağın yaklaşık 2 mm kadar önünde, çene ucu da alt dudağın hafifçe gerisinde olmalıdır
Dudağın ince olması bazen genetik olarak ortaya çıkar, bazen de yaşlanma ile dokuların erimesine bağlı olarak karşımıza çıkabilir. Dudak yaşlanması yüz yaşlanmasına paralel olarak ilerlemektedir. Alt dudak sarkması ileri derecede olursa, gülme ve konuşma anında alt dişler görünür hale gelebilir. Buna dental show (Dişsel görünüm) adı verilir ve yaşlanmanın önemli kriterlerindendir. Genç yaşlarda ise gülme ve konuşma anında, üst dişler daha görünür haldedir.
Dudakların görünümünde çene yapısı, burun ve dişler önemli yer tutar. Dudakların yerleşimi dışında dudağın boyu, genişliği, alt ve üst dudak kalınlıkları, gülme durumunda dişlerin ne kadar görüldüğü de operasyon planı açısından önemlidir. Alt dudak, üst dudaktan daha dolgun olmalı, gülerken diş etleri görünmemelidir.
Dudaklar, burun ucundan çene ucuna çizilen hayali çizginin gerisinde kalmalıdır. Bu hattın önünde yer alan abartılı dudaklar estetik bir görüntü vermeyecektir.
Dudak estetiği, dudakları genetik olarak ince olanlar, dudakları zamanla yaşlanmaya bağlı doku kaybı sonucu incelenler, dudakları normal görünümde olup da daha kalın ve dolgun dudaklarla daha genç, daha güzel ve daha çekici olmak isteyenlere uygulanmaktadır. Bunun dışında bir de dudakta kanser ya da yaralanma sonucu doku kaybı olanlara uygulanan dudağın yeniden onarımı ile ilgili ameliyatlar vardır. Bu ameliyatlar estetik kaygı kadar fonksiyonel açıdan da önemlidir.
Dudak kalınlaştırma amacıyla yapılabilecek birçok girişim mevcuttur. Bu operasyonlar iki ana gruba ayrılabilir.
1 .Dolgu maddeleri kullanılarak dudağın kalınlaştırılması.
2. Dudak mukozasını ( kırmızı renkli kısım ) ilerletici ameliyatlar.
Dolgu maddesi olarak kişinin kendisinden alınan otojen dolgu maddeleri yada yabancı maddeler kullanılabilir.
Otogen maddelerden yağ greftleri, dermis greftleri ve fasya greftleri dudak kalınlaştırma amacıyla kullanılabilir. Yağ greftleri belli bir süre sonra belli oranda erimeye uğrayarak yaklaşık %30-40 oranında kalıcı olmaktadır. İstenilen dolgunluğu sağlayabilmek için 2-3 seans uygulanması gerekir. Dermis ve fasya greftleri daha az erime gösteren ve kalıcılığı daha uzun olan dokulardır. Ancak bu greftlerin alındığı bölgede bir miktar iz kalır, ya da eğer varsa daha öneki bir iz yerinden alınabilir. Yağ greftinde iz söz konusu değildir.
Dermis grefti; göbek altı bölgesindeki deriden yada varsa apandisit ameliyatı izi gibi bir yara skarından hazırlanabilir. Derinin üsteki hücre kısmı soyulur, alttaki kollajen ihtiva eden dermis tabakası eliptik bir şerit şeklinde hazırlanır. Bu dermis şeriti ağız içinde iki yandan yapılan küçük kesiler yoluyla hazırlanan dudak içindeki bir tünele yerleştirilerek dudak içindeki hacim artırılmış dolayısıyla dudak kalınlaştırılmış olur.
Fasya greftleri temporal yada şakak bölgesine saçlı deri içine yapılan 3-4cm lik bir kesi yoluyla temporal fasyanın alınması dudak içinde hazırlanan tünele yerleştirilmesi ameliyatdır. Bu ameliyatlar lokal anestezi altında kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Dudak kan dolaşımı çok olan ve kolay şişen bir bölge olduğundan ameliyat sonrası ödem ve morluklar meydana gelmekle birlikte bu şişlikler genellikle 7-10 günlük bir sürede kaybolmaktadır. Morluğun daha çabuk giderilmesini sağlayan kremler kullanılabilir ( Auriderm xo )
Dudak kalınlaştırmak için bazı yabancı maddelerde kullanılmaktadır. Bu işlem ameliyatsız bir yöntemdir. Bu amaçla kullnılan maddelerin en eskisi dudağa sıvı silikon enjeksiyonudur. Uygulanan hastalarda çeşitli komplikasyonlara neden olduğu için, artık Amerikan gıda ve ilaç kurumu FDA tarafından estetik dolgu maddesi olarak satılması ve direkt doku içine enjeksiyonu yasaklanmış ve kullanılmamaktadır
Hyaluronik asit (Restyelene, hylaform,vs...) vücut dokularındaki mevcut yapı taşlarındandır. Dudakları kalınlaştırmak amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Vücutta mevcut bir madde olduğundan hyaluronik enjeksiyonları istenmeyen bir reaksiyona neden olmaz. Ancak bu enjeksiyonun kalıcılığı ortalama 4-6 aydır ve tekrarlanması gerekmektedir. Buna rağmen ucuz ve kolay bir yöntem olması nedeniyle dolgunlaştırma amaçlı yapılan dudak estetiğinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Kimyasal olarak elde edilmektedir ve alerji yapmaz, risksizdir. Bu maddeler derinin hemen içine enjekte edilir.
Daha uzun etkili dolgu maddelerinden biride kalsiyum hidroksiapetit adlı maddenin enjeksiyon formudur. 7 yıla kadar bir süre kalıcılığını devam ettirmekte ve ciddi bir reaksiyon oluşturmamaktadır. Kalsiyum hidroksiapetit ( Radiese ) vücut dokularıyla uyumlu ve yan etkileri olmayan bir maddedir. Kalıcılığının uzun olması, arzu edilen ölçüde dudak kalınlaşmasına olanak tanıması ve enjeksiyon şeklinde uygulanabilmesi en önemli avantajlarıdır. Kalıcılığı çok uzun süreli olan su çekerek uzun yıllar hatta sürekli kalıcılık özelliği olan maddeler de üretilmiştir. Ancak böyle temelli kalıcı olan maddeleri kullanmadan önce daha dikkatli düşünerek karar vermek gerekir, çünkü bu maddeler daha sonra çıkartılmak istendiğinde cerrahi olarak çıkarılması sorun yaratabilecek maddelerdir.
Diğer katı formdaki dolgular; enjekte edilenler gibi enjektörle değil ufak bir ameliyatla yerleştirilen malzemelerdir. Alloderm insan derisinden elde edilir. Yerleştirildikten 1 yıl sonra eriyerek kaybolur. Gortex denilen malzeme ise kalıcıdır. Dudak kenarlarından yapılan küçük kesilerden dudak içine yerleştirilir. Konulduğu şekilde kalır ve şeklini muhafaza eder. Fakat zamanla dudağı delerek dışarı çıkabilmesi en önemli dezavantajıdır.
Dudak kalınlaştırmak için uygulanan diğer cerrahi yöntem grubu ise dudak mukozasını ( kırmızı renkte olan bölüm ) ilerleterek dudakta kalınlaşma sağlayan ameliyatlardır. En iyi ve kalıcı sonuçlar elde edilir. İyileşme 2-5 günde tamamlanır. Lokal anestezi altında yapılan basit ameliyatlardır. Kişideki probleme göre uygulanacak cerrrahi teknik değişiklik gösterir. Özellikle daha ileri yaşta ve üst dudağı uzun, kenarlarında kırışıklıkları olan kişilerde dudak mukozası üzerindeki deriden 2-3mm eninde bir deri şeridi çıkartılıp ( martı kanadı şeklinde ), dudak mukozası yukarıya doğru ilerletilir. Bu yöntem çok iyi sonuç verir ancak hasta seçimini iyi yapmak gerekmektedir.
Daha çok yarık dudak gibi doğumsal şekil bozukluklarında, dudak ameliyatlarından sonra oluşan deformasyonların düzeltilmesinde kullanılan bir yöntem ise V-Y tekniğidir; Üst ve alt dudaklara ağız içinden V şeklinde kesiler yapılarak sonrada Y şeklinde dikilerek dudaklar dolgunlaştırılır. Sonuç kalıcıdır.
de dudak asma işlemidir. Burun içinden yapılan küçük bir kesiden geçirilen dikişler dudaktan da geçirildikten sonra bağlanır ve dudak yukarı doğru kaldırılır. Görünen bir iz kalmaz. Oldukça etkili ancak etkisi geçici olan bir yöntemdir.
Bazen de aşırı kalın olan dudakların küçültülmesi amacıyla da dudak inceltme ameliyatı yapılabilmektedir.
Son dönemlerde askı ile uygulanan estetik müdahalelerin artması ile popülarize olmuş diğer bir teknikir.
Sonuç olarak; kişilerin şeklinden memnun olmadıkları dudaklarının istedikleri biçime kavuşması için uygulanan yöntemler içinde, doğru olanın uygulanması hasta memnuniyetini üst seviyelere taşıyacaktır.
