Divertikül , veya Latince adıyla Diverticula, basitçe barsak duvarının fıtıklaşması anlamına gelir. Barsak duvarının dışarıya doğru fıtıklaşmanın nedeni tam olarak belli olmasa da birçok etiofizyolojik mekanizma düşünülmüştür. Bunların arasında fıtıklaşmaya neden olan basıncın barsağın içerisinden veya dışarısından olmasıyla ilgilidir. Barsak içerisinde artan basınçtan (örneğin uzun süre devam eden kabızlık) kaynaklanan divertiküllere Pushing, dışarıdan uygulanan çekim gücü ile kaynaklanan divertiküllere de pulling divertikül denilmektedir.
Divertiküllerin duvar yapısı dikkate alınarak yapılan sınıflamada da ise Gerçek ve yalancı divertiküller olarak sınıflanmaktadır. Gerçek divertiküller barsak duvarının tamamının fıtıklaşması, yalancı divertiküller de barsak duvarının bir kısmının fıtıklaşması anlamına gelir.
Divertiküllerin Belirtileri Nelerdir?
Çoğu divertiküller sessiz ve ağrısız olduğundan teşhis edilemez. Hastaların %30’unda karın ağrısı, kabızlık, karında şişkinlik, divertiküllerin iltihaplanması durumlarda ise (Divertikülit = Diverticulatis) aşırı karın ağrısı (akut batın), makattan kan gelmesi, ishal ve ateş olabilir.
Meckel Divertikülü ince ve kalın barsağın buluştuğu bölgeye yakın bir yerde olduğundan sık sık apandisit hastalığı ile karıştırılır ve yanlış tanı ve tedaviye neden olur.
Kalın barsakta oluşan çok sayıdaki divertiküler hastalığa da Divertikülosis Coli adı verilir.
Divertikül Nasıl Anlaşılır?
Çoğu divertikül tesadüfen teşhis edilir. Karın ultrasonu, tomografi veya MR filmlerinde, Kolonoskopi ve endoskopi esnasında, baryumlu kolon grafilerinde ortaya çıkar.
Divertikülün tedavisi nedir?
Çoğu divertikül belirti yapmadığından dolayı tedavi gerektirmez ve takip edilir. Şikayetlere neden olan iltihabi divertiküller uygun antibiyotiklerle tedavi edilir. Cerrahi müdahale aşağıdaki durumlarda yapılır:
1-medikal tedaviye yanıt vermeyen divertikülitler
2-divertikülün delinmesi veya komşu organlara fistülize olması
3-divertikül içerisinden kaynaklanan aşırı kanamalar
4-çok sayıda divertikülün olması
Cerrahi müdahale esnasında 1-3 adet olan divertiküller tek tek çıkartılır ve geriye kalan barsak onarılır (divertikülektomi = Wedge rezeksiyonu ve primer sütür). Çok sayıda olan divertiküllerde (divertikulosis Coli) ise barsağın belli bir bölümü tamamen çıkartılır ve geriye kalan sağlam barsak kısmı uç-uca dikilir (anastomoz)
