DIŞ GENİTAL ORGANLARDA KAŞINTI
Vulvar kaşıntı kadınları çok rahatsız eden bir yakınmadır. Vulvada tüylerin alınması, epilasyon, değişik kokulu sabunlarla yıkanması, içinde sentetik materyal olan pedlerin kullanılması, sentetik iç çamaşırı giyilmesi de kaşıntı yapan nedenler arasında sayılabilir. Özellikle kaşıntı olan vulva derisinde yer yer beyazlaşmalar mevcutsa mutlaka doktora gidilmelidir.
Vulvada en fazla kaşıntı yapan hastalıklar arasında dermatitler, enfeksiyonlar, allerji, bazı sistemik hastalıklar, ergenlik çağından önce ya da menopozdan sonra östrojen eksikliği gibi çeşitli nedenler sayılabilir. Özellikle lichen sclerozis adı verilen hastalık vulva ve perine bölgesini tutan kaşıntılı, kronik bir hastalıktır, her yaşta görülebilir. Bu hastalıkta vulvada renk değişikliği, submukozal hemoraji, mukokütanöz sınırın kaybolması, küçük dudakların atrofi olması, vulva derisinin büzüşmesi görülür.
VULVADA KAŞINTI YAPAN NEDENLER:
Dermatitler: Seboreik dermatit, sedef hastalığı, lichen simplex chronicus, lichen planus, lichen sclerozis,
Enfeksiyonlar: Gardnerella vaginalis vajiniti, mantar enfeksiyonları, trikomonas, kıl kurdu, bit, uyuz, HPV nedeniyle oluşan condiloma aküminata denilen enfeksiyon
Squamoz hücre hiperplazisi: Vulvayı örten çok katlı yassı epitelin kalınlaşması ,
HPV etkisi: Vulvar intraepitelyal neoplazi
Vulva kanseri: Dış genital organ olan vulva derisinden gelişen kanser
Paget hastalığı: İleri yaşlarda daha ziyade görülür, vulva derisinde beyaz sınırları belirgin kaşıntılı plaklar şeklinde izlenir. Bu hastaların %10-15 kadarında lezyon altında ter bezlerinde kanser tespit edilir.
Fox-Fordyce hastalığı: Vulvada apokrin ter bezi kanallarının tıkanması ile oluşan nadir görülen bir hastalıktır. Vulvada şiddetli kaşıntı yapar.
Teşhis:
Vaginal akıntı örneklerinin laboratuvarda incelenmesi, açlık kan şekeri, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri ve tam kan sayımı yapılmalıdır. Özellikle kız çocuklarında seloteyp testi ile gaitada kıl kurt taraması yapılmalıdır.
Nedeni tüm araştırmalara rağmen kesin olarak saptanamayan kaşıntılarda mutlaka vulva biopsisi alınmalıdır. Vulvada şiddetli kaşıntıya neden olan vulva kanseri ve vulvanın kanser öncü lezyonlarının saptanmasında vulvar biopsinin önemi tartışılmaz. Bu işlem lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra bir bisturi ve makas yardımıyla ya da Punch biopsi aleti ile ağrısız bir şekilde yapılabilir.
Vulvaya %3-5 lik asetik asit uygulamasından 5-6 dakika sonra vulvada kalınlaşan bölgeler ( hiperplazi-hiperkeratoz) daha belirgin hale geldikten sonra bu bölgelerden gerektiğinde kolposkopik gözlem altında Punch biopsi alınarak patolojik inceleme için gönderilir. Kolposkopi aleti vulva yüzeyinin büyütülerek daha ayrıntılı incelenmesine yardımcı olur.
Tedavi:
Vulvada kaşıntıyı önlemek için:
-Pamuklu iç çamaşırları giyilmeli,
-Korse, kilotlu çorap giyilmemeli,
-Vulva çok sık yıkanmamalı,
-Banyo ya da tuvaletten sonra vulva kurulanmalı,
-Günlük sentetik ağırlıklı ped kullanılmamalı,
-Vulvaya sprey, parfümlü malzemeler kullanılmamalı
-Tüy dökücü kremleri sık sık kullanmayın.
-Kıl kurdundan(oksyuriasis) ve pubik bitten (pediculosis) olan kaşıntılar ise uygun bakım yanısıra antihelmintik ilaçlar, gamma benzen hexachloride ve şampuanlar ile tedavi edilir.
-Lichen sclerozis tedavisinde kortizon veya pimecrolimus ihtiva eden kremler kullanılır, geçmezse ve vulvada skar, vaginada darlık oluşmuşsa cerrahi tedavi yapılır.
-Vulva kanseri öncü lezyonları (VINl,VIN2,VIN3) ya da vulva kanseri teşhis edildiğinde tedavisi cerrahidir.
- Fox-Fordyce hastalığında şiddetli vulvar kaşıntının tedavisi retinoik asit ve doğum kontrol ilaçlarıdır, menopozdan sonra genellikle kaybolur.
Op. Dr. Kutlugül Yüksel
