Düşme, çarpma gibi sebeplerle dişlerde bir travma oluştuğunda, o diş yerinden tamamen çıkmış olsa bile erken müdahale ile kurtarılabilir.
Travmaya maruz kalan diş yerinden çıkmış ise;
- Dişin köküne dokunmadan temiz ılık bir su ile durulayın.
- Yapabiliyorsanız dişi yerine yerleştirin ve hemen bir diş hekimine gidin.
- Dişi yerine yerleştiremiyorsanız süt,su ya da tükürük içinde ( dişler ve yanağın arasında ya da dil altında) saklayarak en kısa zamanda bir diş hekimine gidin.
Yerinden çıkmış olan bir diş doğru saklama koşulları ile ilk yarım saat içinde yerine yerleştirilirse herhangi bir sıkıntısı olmadan hayatına devam edebilmektedir. Dişin yerine yerleştirilmesi için geçen süre uzadıkça ve bu sırada bekletildiği şartlar kötüleştikçe dişin kurtulma şansı azalmaktadır.
Diş yerine yerleştiğinde sabit olması için geçici olarak yanındaki dişlere bağlanarak sabitlenmesi gerekebilir.
Yerine yerleştirilen diş düzenli olarak diş hekimi tarafından kontrol edilmelidir. Diş canlığını kaybederse ya da kökünde apse oluşumu gözlenirse kanal tedavisi yapılması gerekir.
Yerinden çıkmak diş için zaten büyük bir travmadır, yerine tekrar yerleştirildiğinde en az bir ay dikkat edilmeli, aşırı kuvvet yüklemesinden kaçınılmalıdır. Örneğin düşen diş bir ön diş ise o diş ile ısırmak, çekirdek çitlemek hatta sakız çiğnemek bile dişte apse oluşumuna, ağrıya ya da dişin yerine tutunamamasına sebep olabilir.
Travmaya maruz kalan diş yerinden tamamen çıkmayıp sadece biraz yükseldiği zaman yine diş yerine oturtulmalı, hemen bir diş hekimine giderek köklerinde kırık varlığı kontrol edilmesi sağlanmalıdır.
Diş çarpmanın etkisi ile içeri yuvasına gömülebilir. Bu durumda yuvasından yukarı çıkarılması gereklidir ancak altında kalan dokulardaki zarar kontrol edilmelidir. Bu yüzden diş hekimi muayenesi gereklidir.
Dişin kron kısmında ( ağızda gözüken, diş etinin üzerinde kalan kısım) bir kırık varsa, çok derin değil ise dolgu, sinire ulaşan derinlikte bir kırık var ise kanal tedavisi yapılarak tedavi edilebilir.
Dişin kökünde bir kırık varsa, kanal tedavisi, diş eti boyunun düzenlenmesi, kemikte küçük bir delik açılarak diş köküne müdahale edilmesi gibi yöntemler ile dişin kurtulması mümkün olabileceği gibi, çekilmek zorunda da kalınabilir.
Travmaya uğrayan bir diş zamanla kırmızı-kahve ya da siyah renk alabilir.
O zaman tek dişe beyazlatma yapılabilir.
