İnsanlarda iki temel dürtü vardır. Birincisi cinsellik diğeri ise saldırganlıktır. Bu iki dürtü insanın toplum içerisinde belirli bir düzeyde harekete geçerek ve gerekli düzeyde kullanıldığı sürece insanın yaşamını kolaylaştırır. Bu dürtülerin ikincisi olarak saydığımız saldırganlık bir başkasına zarar verme ve bu amaçla yapılan davranışlardır.
Saldırganlık doğuştan geldiği için bebeklerde ilkel bir davranış olarak ağlama, ısırma, vurma vb davranış halinde kendisini gösterir. İleriki dönemlerinde saldırganlığı kontrol etmeyi toplum tarafından uygun görülen davranış haline dönüştürmeyi öğrenme yoluyla gerçekeştirir.
Okul önces döneminde bulunan çocuklarda sıklıkla saldırganlık davranışı görülmektedir. Çocuklar saldırganlık davranışlarını iki şekilde gösterirler. Bazıları diğerinin elinden zorla bir şey almak, vurma ya da ısırma şeklinde davranışlar gösterirken diğer taraftan açık bir şekilde saldırganlığı direkt göstermemekle birlikte oyun içerisinde saldırgan davranışlarda bulunabilirler. Örneğin oyun oynarken arkadaşının oyuncağını kırma şeklinde dolaylı yoldan saldırganlıklarını belli edebilirler. Saldırgan çocuklar geçimsiz, öfkeli ve parlamaya hazır, akranları ve büyükleriyle sıklıkla kavga ederler, gösterdikleri tepkiler ölçüsüz ve yaşanılan olayla orantısız bir şekildedir. Onlara verilen ceza etkilemez ve davranışı tekrar etme olasılıkları yüksektir. Saldırgan davranışlar çeşitli faktörlerden dolayı ortaya çıkabilir. Bunlar;
Aile içi uygulanan disiplinlerin tutarsızlığı
· Sözel ve fiziksel şiddetin uygulanması
· Çocuğun davranışlarını gereksiz yere engelleme, alay etme
· Güven gereksinimi
· İlgi ve sevgi talebi
· Televizyon ve internet ortamında şiddet içeren yayınlar
· Saldırganca davranışlarının ödüllendirilmiş olması
Saldırganlık Nasıl Önlenir?
· Ev içerisinde çocuğa saldırganlığı aşılayan ve bu şekilde model olan birey örneği olmamalıdır.
· Herhangi bir saldırganlık davranışı gösterdiği zaman zararlarını keşfetmesi için düşünmesi sağlanmalıdır.
· Saldırgan davranışta bulunan çocuklara aynı şekilde tepki verilmesi çocuğun davranışını pekiştirerek davranışı önlemenizi zorlaştıracaktır.
· Çocuğun herhangi bir saldırganlık anında bunu atabilmesi için yastık yumruklama, makasla bir şeyler kesme, kağıt yırtma gibi etkinliklere yönlendirilmeli.
· Görev ve sorumluluklar vererek çocuğun saldırganlığını azaltabiliriz.
· Televizyon ve internet ortamında şiddet içeren yayınları izlemesi engellenmelidir.
· Saldırganlığı sorunlarını çözmek için kullandığı bir mekanizma olmasının önüne geçilmelidir.
· İsteklerini saldırganlık yoluyla yaptırmasına izin verilmemeli
· Çocuğun birikmiş saldırganlığının boşaltım sağlayabilmesi adına yüksek efor harcayacağı aktivitelere yönlendirmek gereklidir. Böylelikle saldırganlığını spora yönlendirerek güiçerisinde davranışı tekrar etme olasılığını azaltmış oluruz.
Psikolog Şeyda UNCU
