Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Küçük bir çocuk için özellikle arka dişlerin temizlenmesi oldukça zordur. Ebeveynlerin ağız ve diş sağlığının korunması ve geliştirilmesi, meydana gelebilecek hastalıklardan korunmak için gerekli uygulamaların öğretilmesi ve bu amaca yönelik uygun davranışların ve alışkanlıkların yerleştirilmesi konusunda çocuklarını eğitmesi gerekir.
SÜT DİŞLERİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Pekçok insan süt dişlerini nasıl olsa değişeceği düşüncesiyle önemsemez. Toplam 20 tane olmak üzere süt dişleri, çocuk 12-13 yaşına gelinceye kadar bazı görevleri yerine getirmek için sürer.
Süt dişlerinin birinci görevi; besinlerin sindirime hazırlanmasını sağlamaktır. Süt dişleri çiğneme fonksiyonunu yerine getirerek çenelerin gelişimine yardımcı olurlar. Çiğneme kaslarının çalışması ile çenelerin orantılı olarak gelişmesi sağlanır.
Süt dişleri özellikle çocuklarda sıklıkla görülen travmalar gibi dış etkenlere karşı alttaki sürekli diş germini korur.
Süt dişleri konuşma ve fonasyon üzerinde etkilidir. Konuşmanın düzgün gelişimi süt dişlerinin varlığına bağlıdır.
Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinden sonra gelecek daimi diş için korur ve daimi dişler sürerken ona rehberlik yapar.
Son olarak da süt dişlerinin estetik fonksiyonu vardır. Dişler bir insanın görünümüne büyük katkıda bulunur. Çocuk 6-7 yaşlarında iken ön dişlerini kaybetmeyi diğer arkadaşlarında da gördüğü için normal karşılar. Ancak erken süt dişi kayıplarında psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir.
Bebeklerde ağız bakımı
Bebeklerin, ilk altı ay anne sütü ile beslenmeleri ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir.
Bebekler 1 yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır.
Biberonla beslenme en fazla 1,5 yaşına kadar devam edebilir. Parmak emme, yalancı emzik kullanma gibi alışkanlıklara 2 yaşına kadar izin verilebilir. Eğer parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 – 6 yaş arasında bu alışkanlık mutlaka giderilmelidir.Hatta bazı araştırmacılar 1,5yaşından sonra kullanılan emzik ve biberonun çocuğun ileriki yaşlarda muhakkak çene ve solunum problemleriyle karşı karşıya kalacağını ortaya koymuşlardır.
Solunum problemleri, çene gelişmesi üzerine olumsuz etki eder. Burundan değil de, sadece ağızdan soluma durumu mevcutsa (bu durum uykuda daha iyi anlaşılır) muhakkak kulak burun boğaz uzmanına danışılmalıdır.
Çocuklarda diş fırçalama ne zaman başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) temizleme işlemi başlamalıdır. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) temiz bir tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.
Günümüzde bu işlem için üretilmiş çok kullanışlı ve steril fırçalar vardır.Bu fırçaları anne parmağına geçirip bebeğinin yeni çıkmış dişlerini temizleyebilir ve diş gelecek olan çocuğun rahatsızlık duyduğu kaşıntılı yüzeylere masaj yapabilir.
Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerini çok daha iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalama işlemini anne ya da baba gerçekleştirmeli sonrasında fırça çocuğa verilerek bu alışkanlık kazandırılmalıdır.
2,5 yaşına gelmiş bir çocuğun ağzında 20tane süt dişi vardır.Bu yüzden çocuk 2yaşına gelmeden yumuşak ,küçük ,eğlenceli çocuk fırçalarıyla tanıştırılmalıdır.
Fırçaladıktan sonra kontrol edilmesi şartıyla; çocuk 6-7yaş civarına geldikten sonra artık fırçalama işlemi tamamen ona bırakılabilir.
Bebeğimin dişleri sürer sürmez çürüdü. Nedeni ne olabilir?
Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde sürer sürmez kahverengi lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü gözlenir. Aslında bu lekeler diş çürükleridir ve dişler de çürük nedeniyle kırılır. Bu kadar erken bir dönemde çürük oluşmasının nedeni de biberon çürüğü adı verilen çürüklerdir. Bebek beslenmesinde en önemli besin olan anne sütü ya da inek sütü doğal olarak şeker içerir. Gece yatmadan önce yada uyku sırasında bebek anne sütü ya da biberon emerse süt ağızda birikerek mikropların dişleri çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu nedenle özellikle gece beslenmesi sonrası dişlerin temizliğine özen gösterilmelidir.
Biberon çürüğünden korunmak için ne yapmak gerekir?
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, koruyucu önlemlerin erken dönemde alınması gerekir.
Bunlar nelerdir?
Bebeğinizin gece ağzında biberonla uyuma alışkanlığını önleyin.
Beslendikten sonra uyutmaya çalışın.
Biberondaki süte şeker, bal pekmez gibi tatlandırıcılar ilave etmeyin.
Bebek beslendikten sonra mutlaka su içirin.
İlk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbent ile dişlerini silerek temizleyin.
Biberon çürüğü önemli midir?
Biberon çürüğü görülen dişler tedavi edilmezse ağrı yapar ve iltihaplanır. İltihaplı ya da ağrıyan dişler bebeğin huzursuzlanmasına ve beslenme düzeninin bozulmasına neden olur. İltihap alttan gelecek kalıcı dişleri de etkileyip şekillerinin ve renklerinin bozuk olmasına yol açar. Bu dişler çekilmek zorunda kalırsa çocukta konuşma problemleri ortaya çıkabilir. Ayrıca bu iltihaplar çocuğun genel vücut sağlığını etkiler.Sürekli hastalanan ,boğaz enfeksiyonu meydana gelen bu çocuklar antibiyotikten kurtulamaz.
Fissür Örtücü Nedir ve Çocuğumun İhtiyacı Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?
Fissür Örtücü, çürüğe karşı oldukça etkili bir bariyer oluşturur. Fissür Örtücüler, çürüğe yatkın olan süt ve daimi arka dişlerinin çiğneme yüzeylerine uygulanan ince akışkan flor içerikli kaplamalardır. Örtücü uygulaması, ağrılı bir işlem değildir ve diş hekimi tarafından tek bir seansta yaklaşık 3dakikada yapılabilir. Diş hekiminiz, çocuğunuzun fissür örtücüden faydalanıp faydalanamayacağını size söyleyebilir.
Florür Nedir ve Çocuğumun Doğru Miktarda florür Alıp Almadığını Nasıl Anlarım?
Florür , diş çürümesini önlemeye yardımcı olan en iyi yöntemlerden biridir. Doğal olarak oluşan bir mineral olan florür, diş minesi ile birleşir ve onu kuvvetlendirir. Tükürmeyi öğrenmiş her çocuğa hekimler tarafından 6ayda bir flor jel veya gargaralar uygulanması son derece faydalıdır.
Unutulmamalıdırki;çocuğunuzun ağzında çürük olabileceğinden şüphelendiğiniz bir diş fark ettiğiniz anda hemen diş hekimine başvurmalısınız.Çünkü yapılan en büyük yanlış ‘nasıl olsa bu dişler değişip yerine yenileri gelecek’ demektir.Çocuğunuzun ağzında çürük olmadığını düşünseniz bile muhakkak 2buçuk yaşında diş hekimiyle çocuğunuzu tanıştırın.Sağlıklı günler…
