ENDOMETRİOMA (ÇİKOLATA KİSTİ)
Çikolata kistleri (endometriyoma) rahmin en iç tabakasının yani endometrium tabakasının yumurtalıklar üzerinde bulunması ve kistleşmesi sonucunda oluşur. İçerisi genellikle kahverengi koyu bir sıvı ile doludur bu yüzden çikolata kisti adı verilmiştir. Genellikle etraf dokulara, tüplere, barsaklara yapışık olarak izlenirler. Kötü huylu veya kanser türünden bir kist değildir. Genellikle 4-5 santimetre boyutlarındadır, ancak bazen daha küçük veya 10-15 cm kadar büyük de olabilmektedir.
Endometriozise benzer şikayetler; Kasık Ağrıları , Ağrılı Cinsel İlişki (Disparonia) , İnfertilite (Bebek sahibi olamama) , Dismenore ( Ağrılı Adet ) burada da görülebilir. Diğer kistler gibi endometriomalar da nadiren rüptüre olabilir yani yırtılabilir. Bu durumda içerisindeki sıvı karına akacağı için şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma, ateş v.b şikayetler oluşabilir.
Teşhis:
Teşhiste Jinekolojik Muayene ve Jinekolojik Ultrason önemli yer tutar. Ultrasonografi ile endometrioma kisti genellikle tipik görüntüsünden tanınabilir. Kanda bir tümör belirteci olan CA-125 yükselebilir. Kesin tanı ameliyatla çıkarılan kist dokusunun patolojik incelenmesi ile konur.
Tedavi:
4 cm'den büyük endometriomaların tedavisi ameliyat ile kistin çıkarılmasıdır. Ameliyat genellikle Laparoskopik olmakla beraber bazen açık ameliyat da yapılmaktadır. Ameliyatta bazen yumurtalık alınmadan sadece üzerindeki kist alınabilir, ancak bazen bu mümkün olmaz ve kist yumurtalıkla beraber alınabilir. İleri yaşta olan kadınlarda ve çocuk istemi olmayanlarda kistin yumurtalıkla beraber alınması tercih edilebilir.
Endometrioma kistleri ilaçlar ile genellikle tedavi olmazlar, o yüzden ilaç tedavisi uygulanmaz. Ancak endometrioma kisti ameliyatla alındıktan sonra kistin tekrarlama riskini azaltmak için ilaç tedavisi (doğum kontrol hapları veya geçici olarak menopoza sokan tedaviler) uygulanmaktadır.
Ameliyata ve ameliyat sonrası kullanılan ilaçlara rağmen endometrioma kistinin tekrar oluşması tam olarak engellenemez. Bazılarında kistler tekrar oluşabilirken bazılarında hayat boyu tekrarlamaz.