Burun ve Burun boşluğu tümörleri:
Burun boşluğu tümörleri, selim ve habis tümörler olarak iki kısma ayrılır. Sırası ile gözden geçirecek olursak;
Selim Tümörler:
1. Fibrom:
-Spontan (kendiliğinden, aniden) kanama yapabilirler. Tedavilerinde, lezyon tarafında geniş rezeksiyon yapılarak lezyon çıkarılır ve tampon konularak operasyon sonlandırılır.
2. Angiom, Fibroangiom:
-Bir taraf burun boşluğunda, tek taraflı, pediküllü yapılardır.
-Septumun Kisselbach (ön) bölgesine tutunmuştur.
-Kanama yapar, burun tıkanıklığı olabilir
-Genç kızlarda sıktır,
-Gebelik ve menstrüasyonda büyür.
3. Kondrom:
-Nadir görülür
-Septum orta ve alt bölgesinde yerleşir.
4. Osteom: Daha sık görülür
-Kemik septumda (vomer, ethmoidin lamina perpendicularisi), maksiller ve bilhassa frontal sinüslerde görülür.
-Başağrıları ve sekonder sinüzite yol açar
-Burun tıkanıklığı yapar.
Tedavisinde, Eksternal yolla (tercihan) geniş rezeksiyon uygulanır.
5. Papillom:
-Ekseriya tüberküloz, sifiliz lezyonları üzerinde gelişir.
-Bazen tek başınada olabilir.
-Larinks,farinks, papillomlarından inokülasyon veya virüsler sorumlu tutulmaktadır
-Kanama veya obstrüksiyon yapabilirler
-Tedavi, elektrokoterizasyon ile yapılır.
6. Retansiyon kistleri:
-Özellikle maksiler sinüslerde görülür
-Sıklıkla semptomatik bulgu vermezler .
7. Mukoseller:
-Enflamasyon, deskuamasyon ve sekresyon ürünlerinin retansiyonu ile oluşan salgı kistleridir,
-Sıklıkla frontal sinüs yerleşimlidir,
-Etraf kemik dokuda erezyon yapabilirler
8. Dermoid kistler:
-Sıklıkla nazofrontal açıda (Burun sırtı ile alın birleşkesiarasında) gelişirler
9. Dental kistler
10.Kolesteatoma
11. Eozinofilik granüloma:
12. Fibröz displaziler
Habis Tümörler:
Burun ve Burun boşluğu habis tümörlerini, Sarkomlar ve Karsinomlar olarak gözden geçireceğiz.
1. Sarkomlar:
-Fibrosarkom ve
-Lenfosarkom olarak ikiye ayrılırlar.
2. Karsinomlar:
-Yassı epitel hücreli karsinom
-Adeno karsinom
-Silendrom
-Nöro-karsinom (olfactorius neuro-epitelinden)
-Metastatik tümörler şeklinde sıralanır.
Klinik olarak şu belirtiler gözlenir.
-Burun akıntısı (müköz, mükopürülan, özellikle sarkomlarda epistaksis)
-Tıkanıklık,
-Koku alma bozukluğu
-Kötü koku
-Kulak belirtileri
-Ağrılar
-Orbita sorunları
-Nazofarinks patolojileri
-Kafa içi yakınmaları gibi görülür.
Ohngren Hattı: Paranazal tümörlerin anatomik yerleşiminin tanımlamasında kullanılır. Gözün medial kantusundan mandibula açısına çekilen ve maksiller antrumu antero-inferior ve postero-superior kısımlara ayıran hayali bir çizgidir. Bu çizginin önünde kalan tümörler daha benign arkasındakiler daha malign karekterdedir
§ Rinorhea: Hafif kanlı intermitten hafif epistaksis
§ Burun tıkanıklığı
§ Orta kulak semptomlar olan ağrı ve işitme kaybı
§ Şiddetli ağrılar (trigeminus baskısı nedeni ile)
§ Rinolali (geç dönemde)
§ Servikal lenfadenopati
§ Foramen lacerumdan, kısa sürede kafa içine geçer ve sfenoid sinüs, sinüs cavernosus hatta sella türsika yayılımı olur. Trigeminus ve diğer sinirlere kafa içi ve dışında basınç yapar.
Metaztazlar:
§ Lenfojen (yakın): Retrofaringeal lenf bezleri, parafaringeal bezler (retromandibuler)
§ Hematojen (uzak): İskelet, karaciğer, akciğer, dalak (%8 vakada).
Teşhis:
§ Rinoskopi posterior, endoskopik bakı
§ Biopsi
§ Radyolojik, bilgisayarlı tomografik tetkik yapılabilir.
Tedavi:
§ Geç semptom verdiğinden prognoz kötüdür
§ Beş yıllık sağ kalım süresi %15 kadardır
§ Cerrahi tedavi pek başarılı olamamaktadır
§ Sıklıkla tedavi radyokemoterapi şeklinde yapılır.
Prof. Dr. Selçuk ONART
