Bulantı, yakın zamanda gerçekleşecek kusma isteğine karşılık gelir. Sıklıkla kusmadan öncedir ya da kusmayla birliktedir.
Kusma, mide içeriğinin ağızdan istemli ya da istemsiz kuvvetle çıkarılması olayıdır.
Öğürme, bulantı döneminde ,kusma öncesinde kuru kuruya olan yorucu ritmik aktivitedir.
Regürjitasyon ( ağza yemek sıvı asid vs gelmesi), bulantı yokken karın ve diyafram kaslarının kasılmasıyla mide içerininin yukarı çıkmasıdır.
Bulantı kusma çok sayıda hastalığın belirtisi olabilir;
Karın içi sebeplere bağlı olanlar;
1-mide çıkış yolu tıkanıklığı
2-ince barsak tıkanıklığı
3- kalın barsak tıkanıklığı
4-barsağı besleyen damarların bozuklukları
5- barsak iltihapları
6-safra kesesi hastalıkları
7- pankreas hastalıkları
8- apandisit
9-karaciğer hastalıkları (hepatit)
10-midenin bozulmuş hareket bozuklukları
11- reflü hastalığı
Karın dışı sebeplere bağlı olanlar;
1- kalpve akciğer hastalıkları hastalıkları
2-iç kulak hastalıkları (vertigo )
3-beyin hastalıkları (kanama, kanser)
4-psikiyatrik hastalıklar (depresyon, psikojenik kusma)
5- operasyon sonrası kusmalar
6-dönemsel kusma sendromu
İlaçlar ve diğer sebepler;
1- kanser ilaçları
2- antibiyotikler
3- kalp ilaçları ( digoksin vs)
4-diyabet ilaçları
5- gebeliği önleyici ilaçlar (oral kontraseptifler)
6-gebelik
7- böbrek hastalıkları ( kronik- akut bönrek yetmezliği)
8-asidozlar
9- guatr hastalıkları
10- böbrek üstü bezi hastalıkları
11- alkol
Kusmanın ayırıcı tanısında;
Bulantı- kusmanın oluşum zamanı ve karakterine göre belli hastalıklar düşünülebilir;
özellikle sabahları olan bulantı kusma, gebelik ve böbrek hastalıklarında görülebilir. İstemsiz, bulantı olmadan birden bire fışkırır tazda olan kusma kafa içi basınç artış ( beyin ödemi , beyin kanaması) durumlarında görülebilirYyemek sırasında ya da hemen yemek sonrasında görülen kusmalar psikolojik ,mide ülseri ya da gastrit gibi hastalıklara bağlı oluşabilir. Yine bulantıya eşlik eden şikayetlerde önemlilik arz eder. Bulantı kusma ile birlikte baş dönmesi varsa vertigo denilen iç kulak hastalığını, kusma ile geçen karın ağrısı mide ülserini düşündürebilir.
Tüm bu anlatılanlardan anlaşılacağı gibi bulantı kusmanın bir çok sebebi olduğu gibi, eşlik eden semptomlarla birlikte birçok hastalığında bir belirtisi olabilir. Tedavisi altta yatan sebebe göre gerekli branş ve uzmanlar tarfından gerçekleştirilmelidir. Uzun süreli, inatçı, bulantı kusmalarda mutlaka bir uzmana danışmanız gerktiğini unutmayın.
Uzm. Dr. Cem Özcan
Dahiliye Uzmanı