BEYİN
Beyin, nöron adı verilen milyarlarca sinir hücresinden oluşmaktadır. Ayrıca glial hücreler de denilen destek hücrelerini de içermektedir. Beyin sinir lifleri boyunca elektrik mesaj göndererek vücudu kontrol eden organımızdır. Sinir lifleri beyinden dışarı uzanır ve omuriliği oluşturmak üzere birleşirler. Beyin ve omuriliğin bu birlikteliği merkezi sinir sistemini oluşturur. Beyin ve omurilik üç ince tabaka ile çevrilmiştir. Beyin ve omurilik, beyin omurilik sıvısı içinde yüzmektedir.
BEYİN TÜMÖRÜ NEDİR?
Beyini oluşturan sinir hücreleri, onu destekleyen destek hücleri ya da beyin zarını oluşturan hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması ve yayılması ile oluşan kitleye beyin tümörü denir. Tümör düzensiz bir şekilde büyümeye devam eder, genişler ve büyüme imkânı olmayan kafatası içerisinde beyin üzerine baskı yapmaya başlar. Bu nedenle de beyin tümörüne bağlı şikayetler oluşur. İyi huyu ve kötü huylu olabilirler. Vücudun başka bir bölgesindeki kanserin yayılması şeklinde de meydana gelebilirler.
BEYİN TÜMÖRÜ NEDENLERİ VE RİSKLERİ
Birçok hastada beyin tümörünün neden meydan geldiği bilinememekle beraber tıp literatüründe bazı risk faktörleri belirlenmiştir. Bunlar radyasyona maruz kalmak, sigara kullanımı, ailede beyin tümörü rahatsızlığı geçirmiş bir bireyin bulunması, bağışıklık sistemi bozukluklarıdır. Ayrıca beyin tümörü her yaşta insanda görülebilmekle beraber ileri yaşlarda daha sık olarak gözlenir.
BEYİN TÜMÖRÜ BELİRTİLERİ
Beyin tümörlerinin beyine baskı yapması sonucu genel şikayetler oluşabilmekle beraber meydana geldiği bölge ile ilgili özel şikayetler de yol açabilirler. Aşağıda beyin tümörü hastalarında sık görülen belirtiler sıralanmıştır;
Gittikçe daha sık ve daha ciddi olan baş ağrıları
Epilepsi(Sara) hastalığına benzer bayılma ve nöbetler
Açıklanmayan bulantı veya kusma
Bulanık görme, çift görme veya çevresel görüşün kaybolması gibi görme problemleri
Vücudun bazı bölgelerinde kısmi felçler
Denge bozuklukları
Konuşma zorlukları
Kişilik veya davranış değişimleri
Duyma problemleri
BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANI’NA NE ZAMAN BAŞVURMALIYIM?
Yukarıda yazılı olan şikayetlerden bir veya bir kaçı uzun süredir devam ediyorsa ve günlük yaşantınızı etkiliyorsa bir beyin ve sinir cerrahi uzmanına başvurabilirsiniz.
BEYİN TÜMÖRLERİNE TANI KONULMASI VE TEŞHİS EDİLMESİ
Doktorlar, beyin tümörü teşhisi için bazı testler kullanabilirler. Bu tanı testlerinin uygulanmasındaki amaç, anormal büyüme, kötü huylu (kanser) veya iyi huylu (kanser değil)olup olmadığı, yayılma göstermiş ise alanı, hastalığın evresi ve türünü belirlemektir.
Beyin Kanseri Teşhisi için Nörolojik Muayene: Nörolojik muayenede amaç sinir sisteminde herhangi bir anormallik olup olmadığının saptanmasıdır.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Detaylı röntgen olarak da adlandırılan bu tetkik ile beyin tümörü tanısı konulabilir. Ucuz ve basit oluşu avantajları olup, radyasyon vermesi ve yeteri kadar detay vermemesi dezavantajlarıdır
Manyetik Rezonans Görüntüleme (Beyin MRG): Beyin tümörü tanısı konması için uygulanan en yararlı testtir. Beynin anatomisini ve olabilecek tümör dokusunu iyi şekilde gösterir. Etrafındaki ödemin genişliğini daha iyi tanımlar.
Pozitron Emisyon Tomografisi (PET/CT): Metabolizmaya bağlı kimyasal ve fizyolojik değişiklikleri gösterir. Tümör dokusu normal olmayan bir yapıya sahiptir bu nedenle tümör dokusunun yol açtığı anormal metabolizmayı tespit ederek tümör dokusunun varlığını ortaya koyar
Biyopsi Alınması: Beyin tümörünü türünü ve evresini kesin olarak belirlemek için biyopsi sonrası alınan parçanın patolojik incelemesinin yapılması gerekmektedir.
BEYİN TÜMÖRLERİNDE TEDAVİ
Nörolojik muayeneyi takiben yapılan tetkikler sonucunda beyin tümörü saptanmış ise öncelikli tedavi cerrahidir(ameliyat) . Ancak bazı durumlarda cerrahi uygulamak mümkün olmayabilir. Şayet tümör beynin çok hassas olan bazı hayati bölgelerine yerleşmişse, bu bölgelere dokunmak hayati tehlike yaratabileceğinden tümör yerinde bırakılabilir. Ameliyat sonrasında beyin tümörünün ne kadarının çıkarıldığı, türü ve evresine bakarak yardımcı tedaviler uygulanır. Bu yardımcı tedaviler ışın tedavisi (radyoterapi) ya da ilaç tedavisidir(kemoterapi).
Beyin tümörünün türüne ve evresine göre değişik oranlarda yaşam süreleri vardır. İyi huylu bir beyin tümörü ameliyat sonrasında hiçbir sorun yaratmaz iken kötü huylu beyin tümörü olan bir hastanın maalesef yaşam ömrü çok uzun olamamaktadır.
Vücudun diğer bölümlerinde oluşan daha sonra beyine sıçrayan tümörlere, metastaz denilmektedir. Özellikle akciğer kanseri beyine yayılabilen ve kötü huylu tümörlerdendir. Cerrahi müdahale yapılsa bile sonuçları iyi değildir. Hatta bazı vakalarda birkaç tane odak halinde yayılma varsa cerrahi bile uygulanmayabilir. Hasta kemoterapi ve ışın tedavisine alınır.
